Vorig jaar groeide de on-line handel in België met 15% tot 5,62 miljard euro. Het aandeel van e-commerce in de totale handel bedraagt nu 6,44%. Twee Belgen op drie lieten zich intussen al tot elektronische aankoop verleiden. Diezelfde e-commerce was één van de voornaamste redenen waarom fysieke winkels tijdens de twee top-koopdagen in december jongstleden hun elektronische betalingen met respectievelijk 20% en 30% zagen teruglopen.

“Een en ander maakt duidelijk dat de shift van fysiek winkelpunt naar het on-line platform zich aan het voltrekken is,” aldus Michel.

Steeds meer fysieke winkels nemen dan ook hun toevlucht tot een omni-channel aanpak en weten aldus een deel van hun verlies via hun webshop te recupereren. Vooral in de sectoren Fashion, Electro, Interior, Sport en Food stappen handelaars versneld in het omni-channel model.

Leveringstermijnen worden cruciaal

Belangrijke evolutie is evenwel is dat niet langer het prijselement van doorslaggevend belang is, wel de leveringstermijnen.

“De concurrentiestrijd onder de e-tailers speelt zich momenteel af op het vlak van de leveringstermijnen,” weet de ceo van Comeos. En dat fenomeen dreigt België zuur op te breken. “In vergelijking met Nederland, ligt in België de arbeidskost niet alleen 20% hoger, ook de arbeids- en openingsuren zijn hier veel strenger gereglementeerd. Bovendien kampen we met een gebrekkige arbeidsflexibiliteit die het bijzonder moeilijk maakt vlot bijkomend personeel in te schakelen ingeval van piekperiodes,” luidt het.

In de praktijk blijken 15,4% van de .be-domeinnamen in de handel bovendien naar Nederland omgeleid. Belgen blijken tevens veel meer geneigd zijn om in de buurlanden aan te kopen. Amper 30% onder hen koopt on-line nationaal aan. Dat cijfer staat schril in contrast met Nederland (72%), Frankrijk (51%), Duitsland (59%) en het Verenigd Koninkrijk (66%).

Gevolg is dat België zodoende heel wat toegevoegde waarde kwijt speelt. “Om voornoemde redenen organiseren veel Belgische bedrijven nu reeds de afwikkeling van hun e-commerce activiteiten in het buitenland,” stelt Michel.

Verlies van 2,4 miljard euro en 8.302 banen

De cijfers spreken voor zich. Vorig jaar ging 42% van de Belgische on-line aankopen naar buitenlandse handelaars. Dat is maar liefst 72% meer dan in 2012. Naar waarde gemeten vertegenwoordigden die aankopen een bedrag van 2,4 miljard euro. Dat is bijna dubbel zoveel als in 2012 (1,4 miljard euro). Kortom, de verschuiving zet zich tegen een ijltempo door. Comeos verwacht dat het aandeel van e-commerce in de totale handel dit jaar zal doorstoten naar 10%.

Nefast gevolg is dat door die shift de handel vorig jaar 8.302 banen op Belgisch grondgebied teloor zag gaan. “Bij ongewijzigd beleid zal dat aantal tegen 2018 tot 30.000 banen oplopen,” voorspelt Michel.

Nood aan dringende beleidswijziging

Dat het Belgische beleid dient gewijzigd, is duidelijk. En dat met hoogdringendheid gezien de marktevoluties. Comeos stelt voor de logistiek in Belgische winkels en distributiecentra te organiseren. Daarvoor is evenwel een uitzondering op het verbod op nachtwerk vereist naar analogie met de logistieke sector, een daling van de loonkost met 25%, inzonderheid voor de bruto-lonen die beneden de 2.300 euro op maandbasis blijven, en een grotere arbeidsflexibiliteit.

“Ofwel maken we nachtwerk in de handel mogelijk van 24.00 tot 05.00 uur, ofwel nemen we de handel op in de lijst van de sector waarin nachtwerk is toegestaan,” meent Michel.

Zoniet is België gedoemd om de strijd rond de leveringstermijnen te verliezen. Met een verdere uitdieping van de nefaste gevolgen die vorig jaar pijnlijk tot uiting kwamen.