Het zal u maar overkomen… Uw chauffeur heeft zonet in dronken toestand met zijn vrachtwagen een ongeval veroorzaakt… Uw boekhouder fraudeert al maanden door middel van een ingenieus systeem van facturen en laat op deze manier op zijn rekening betalen. Uw secretaresse uit zware beledigingen aan uw adres in het bijzijn van een aantal belangrijke klanten. Wat kan u doen?

Er kan onmiddellijk en definitief een einde gesteld worden aan de arbeidsovereenkomst indien één van de partijen zich schuldig maakt aan een ernstige tekortkoming die iedere verdere samenwerking onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt.

Deze beëindiging van de arbeidsovereenkomst is het ontslag wegens dringende reden.

Alle soorten arbeidsovereenkomsten kunnen op deze manier worden beëindigd. Velen weten niet dat dit bovendien ook mogelijk is tijdens de proefperiode, gedurende de opzeggingstermijn of schorsing van de arbeidsovereenkomst.

Het ontslag wegens dringende reden brengt met zich dat er geen opzeggingstermijn of opzeggingsvergoeding meer gepresteerd moet worden, waar dit bij andere beëindigingswijzen wel het geval is.

Dringende reden = feitenkwestie

Wat kan nu verstaan worden onder een dringende reden?

De Arbeidsovereenkomstenwet definieert een dringende reden als een ernstige tekortkoming die elke verdere professionele samenwerking tussen de werkgever en de werknemer onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt.

De rechter oordeelde dat het buitenmatig gebruik van brandstof op zich geen ontslag wegens dringende reden kan rechtvaardigen omdat het de samenwerking niet onmiddellijk onmogelijk maakt. De beoordeling is steeds een feitenkwestie.

Een bepaalde tekortkoming zal in het ene geval wel een motief zijn voor een ontslag wegens dringende reden en in het andere geval niet.

Zo wordt er rekening gehouden met de functie van de werknemer, de anciënniteit, herhaling van de feiten, uw houding in het verleden…

Zo zal voor een beroepschauffeur het achterlaten van een vrachtwagen zonder de rem vast te zetten, het niet respecteren van de verkeerslichten na het krijgen van eerdere waarschuwingen, het maken van andere zware verkeersovertredingen, sneller als een dringende reden worden aanzien dan bij een niet- professionele chauffeur.

De rechter zal moeten beslissen of het ingeroepen feit in de concrete situatie een ontslag wegens dringende reden rechtvaardigt.

De partij die een dringende reden inroept zal hiervan het bewijs moeten leveren. Zo zal een werknemer enkel ontslagen kunnen worden wegens diefstal indien u het bewijs hiervan kan leveren.

Procedure eerbiedigen

Aangezien het ontslag wegens dringende reden een ingrijpende beslissing is, moet dit op de voorgeschreven manier bekend gemaakt worden.

Bovendien dient dit zeer snel te gebeuren aangezien de reden elke professionele samenwerking onmiddellijk onmogelijk moet maken…

Dit moet gebeuren door naleving van de volgende punten:

1. De werkgever heeft de verplichting om binnen een korte termijn kennis te geven aan de werknemer van het feit dat hij de arbeidsovereenkomst wil beëindigen.

Deze beëindiging moet plaats vinden binnen de 3 werkdagen, volgend op de dag waarop de werkgever voldoende zekerheid heeft gekregen van de ingeroepen feiten.

Werkdagen zijn alle dagen van de week met uitzondering van zon- en feestdagen.

Indien er bijkomende onderzoek dient te gebeuren of de werknemer gesproken dient te worden vooraleer zekerheid te hebben van de feiten of deze te kunnen bewijzen, dan begint de termijn pas te lopen op het ogenblik dat dit is gebeurd.

Op zich zijn er geen voorwaarden over hoe dit ontslag dient te gebeuren, mondeling volstaat, maar aangezien u dit zeer moeilijk kan bewijzen, gebeurt dit best met een aangetekend schrijven.

2. Daarnaast dient de werkgever aan de werknemer de ingeroepen reden meedelen.

Deze kennisgeving moet ten laatste gebeuren op de 3de werkdag die volgt op de dag waarop de werknemer ontslagen werd.

Dit moet met de grootste nauwkeurigheid en precisie gebeuren. De werknemer dient te weten wat hem ten laste wordt gelegd, zodat hij zich hiertegen kan verdedigen.

Er moet dus heel gedetailleerd beschreven worden waarvan de werknemer beschuldigd wordt.

In tegenstelling tot de mededeling van het ontslag, dient de kennisgeving van de dringende reden steeds schriftelijk gebeuren.

Deze kennisgeving moet noodzakelijk gebeuren:

• per aangetekende brief
• bij gerechtsdeurwaardersexploot
• door afgifte van een geschrift aan de andere partij

In de praktijk gebeurt het vaak dat het ontslag samen met de motivering van de feiten in één aangetekende brief wordt gegeven.

Deze brief dient dan te worden verzonden binnen de 3 werkdagen, volgend op de feiten.

Belangrijk hierbij op te merken is dat het volgen van deze procedure essentieel is.

Het niet respecteren ervan maakt het ontslag onwettig en de fout kan niet meer kan worden ingeroepen om een onmiddellijk ontslag zonder opzegging of vergoeding te rechtvaardigen en dit ondanks de ernst van de feiten.

De werkgever moet dan een compenserende vergoeding betalen die gelijk is aan het loon voor de opzeggingstermijn die gerespecteerd had moeten worden.

Een ontslag om dringende redenen is een belangrijk middel om te reageren op zware feiten of nalatigheden, begaan door één van uw medewerkers.

Indien u het recht aan uw kant wil, moet u de wettelijke procedure volgen…

Om zeker geen fouten te maken kan u zich steeds laten bijstaan door een professioneel zoals de juridische dienst van het sociaal secretariaat of een raadsman.

(G.J.)

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met HDP-Sociaal Secretariaat. Meer info: www.hdp.be).