Christophe Cherry, jongste telg van een gezin met zes zonen, werd vorig jaar belast met de algemene leiding over kredietverzekeraar Atradius Credit Insurance N.V., met hoofdzetel in Namen en bijkantoor in Antwerpen. Na een junior research fellowship aan de universiteit van Louvain-La-Neuve, waar hij het economiediploma haalde, stapt hij vrij snel als kredietanalist naar de bankwereld over. In 1999 gaat hij bij Atradius in dezelfde functie aan de slag, waar hij, na een blitz-carrière, in 2009 tot algemeen directeur wordt bevorderd. Op dat ogenblik staat de hele kredietverzekeringsmarkt wereldwijd in vuur en vlam.

Zo kondigde moedermaatschappij Atradius vorig najaar een kostenbesparingsprogramma van 90 miljoen euro aan. In België, één van de veertig landen waarin de groep actief is, wordt voor 17% in de kosten gesnoeid. Atradius Credit Insurance N.V. schrapt een 60-tal banen, waarbij het aantal naakte ontslagen tot een minimum beperkt blijft.

Geconsolideerd tekent de Atradius-groep voor een omzet van ruim 450 miljard euro.

De kredietverzekeraar heeft wereldwijd meer dan 160 kantoren. Eerder dit jaar kondigden Grupo Catalana Occidente (GCO), moeder van referentie-aandeelhouder Crédito y Caución, en INOC S.A. aan nagenoeg 537 miljoen euro te zullen neertellen voor de resterende 35,80 % van de aandelen, die nog in handen zijn van Swiss Re (25%), Deutsche Bank (9,1%) en Sal. Oppenheim (1,7%, via dochter Beltrados B.V.). Crédito y Caución verwierf zijn meerderheidsbelang in Atradius begin 2008.

Atradius zelf is de naam die de Nederlands-Duitse fusie-entiteit NCM-Gerling Credit Insurance in 2001 aannam. Gerling, dat in 2000 NCM-intregreerde, had eerder al de Belgische kredietverzekeraar La Namur, ex-Les Assurances du Crédit, ingelijfd.

Nooit geziene crisis

“In 2009 doorstonden de kredietverzekeraars de stress-test voor banken in de praktijk. De financieel-economische crisis vertaalde zich immers in een plotse en bruuske verhoging van de wanbetalingen wereldwijd. Die verdubbelden tot verdriedubbelden in omvang als gevolg van een nooit geziene golf van faillissementen,” aldus Christophe Cherry.

Omwille van die precaire situatie zagen de kredietverzekeraars zich genoopt tot al even brutale maatregelen. Zo werden de risico’s waaraan ze bloot stonden fors teruggedrongen terwijl de verzekeringspremies met minimaal 20% werden opgetrokken.

“Atradius schreef 80% van zijn slechte riscico’s af,” herinnert onze gesprekspartner zich.

In globo (lees: zowel goede als slechte riscio’s, nvdr.) vertaalde zich dat in de afschrijving van 10 tot 15% van alle uitstaande risico’s.

Cherry aarzelt niet de hand in eigen boezem te steken. “Tussen 2004 en 2008 woedde een prijzenoorlog tussen de kredietverzekeraars. De risico’s die werden afgedekt werden alsmaar groter, terwijl de premies in die tijdsspanne met nagenoeg 30% krompen. Resultaat was een bijzonder ongezonde situatie waarbij het premie-incasso van de verzekeraars uiteindelijk niet langer volstond om de uitstaande risico’s af te dekken,” klinkt het.

In wezen drong zich een onmiddelijke premieverhoging met gemiddeld 30% op. In eerste instantie ging het om gemiddelde premieverhoging van 20%, gezien de beperkte elasticiteit binnen de kredietverzekeringsmarkt. Nieuwe prijsstijgingen vallen in de toekomst derhalve niet uit te sluiten.

Belgacap

De Belgische overheid sprong de kredietverzekeraars, naar Frans voorbeeld, bij met een tijdelijke anti-crisismaatregel in de vorm van Belgacap, die inmiddels tot eind 2010 werd verlengd. Aanvankelijk gold die enkel voor binnenlandse risico’s. De Europese Commissie zette eind vorig jaar het licht op groen voor de uitbreiding van de maatregel voor debiteuren in het buitenland.

Belgacap voorziet in aanvullende dekking voor ondernemingen die met een verminderde dekking bij hun kredietverzekeraar te maken krijgen.

Christophe Cherry: “Als anti-crisismaatregel heeft Belgacap zijn doel niet gemist. Belangrijk is echter dat Belgacap uiterlijk eind dit jaar wordt opgeborgen. Kredietverzekeraars hebben immers een preventieve rol te vervullen. Het gaat niet op dat, omwille van een staatswaarborg, op een structurele wijze risico’s op een artificiële manier worden afgedekt. Als goede huisvader moet elke kredietverzekeraar zich hoeden voor slechte debiteuren en het creëren van toxische activa ten allen tijde vermijden”.

Belgacap werd ingevoerd op een ogenblik dat de marktperceptie leefde dat een kredietverzekeraar, omwille van de crisis, alles wou behalve kredietverzekeringen toestaan.

“Zowel de economie als de Belgische overheid kwamen tot de vaststelling dat kredietverzekering van nature procyclisch is. Men kan bezwaarlijk van een kredietverzekeraar verwachten in crisistijden meer risico’s te nemen tegen een geringere vergoeding. Door in slechte risico’s te stappen, hypothekeert een kredietverzekaar zijn eigen toekomst,” zo nog de country manager Atradius Belgium.

Drie activiteitenpijlers

Geconsolideerd wist Atradius zijn omzet in 2009 op zowat 1,8 miljard euro te handhaven. De Belgische dochter noteerde, naar verluidt, een marginaal omzetverlies (tot zowat 94 miljoen euro) met een negatieve baseline die eveneens binnen de perken bleef. Meer dan de helft van de inkomsten put Atradius uit zijn core-activiteiten, met name kredietverzekering in B2B-omgeving (lees: vergoeding van onbetaalde facturen als gevolg van eventuele wanbetaling, nvdr.).

Andere activiteitenpijlers zijn de dekking van “instalment credits”, zeg maar de verkoop op afbetaling (B2C), en de incasso-activiteit, die door Atradius Collection als afzonderlijke rechtsentiteit wordt behartigd.

“De terugloop in de kredietverzekering, konden we goeddeels compenseren door de groei van onze twee andere activiteiten,” aldus Cherry.

Voor een kredietverzekeraar als Atradius zijn performante incassoprestaties uiteraard van wezenlijk belang, gezien hun impact op de eventuele schadeloosstellingen.

Kredietverzekering voor KMO’s

Met zijn Modula-aanbod scoorde Atradius de voorbije jaren sterk in het KMO-segment. Een spanningsveld tussen KMO en kredietverzekering blijft hoedanook bestaan.

“Vooral in tijden van hoogconjunctuur zijn bedrijven sneller bereid om een kredietverzekering af te sluiten,” erkent Christophe Cherry.

Net als andere kredietverzekeraars ondernam ook Atradius Belgium pogingen om dieper in het KMO-segment neer te dalen. Met weinig succes, zo blijkt, want de instapdrempel van 1.500 euro werd intussen tot 3.000 euro opgetrokken. Inherent aan lage verzekeringspremies zijn nu eenmaal restrictieve verzekeringsdekkingen.

“Kredietverzekering is niet echt goedkoop te noemen. Zeker voor KMO’s met een omzet van 300.000 euro is een jaarpremie van 3.000 euro niet echt aantrekkelijk. Vanaf een omzet van 500.000 euro wordt kredietverzekering dan weer wel een betaalbare, dienst,” meent onze gesprekspartner.

Als kredietverzekeraar vertoont Atradius Belgium, mede door de hoge klantenproximiteit, wel een hoge KMO-affiniteit. Het gros van de klanten situeert zich dan ook bij bedrijven met een omzettotaal dat tussen de 700.000 en de 20 miljoen euro schommelt.

“Atradius is weliswaar geïntereseerd in het onderste KMO-segment, maar niet tegen elke prijs. Voor dat soort bedrijven kan onze incassodienst een gesmaakt alternatief zijn,” stelt Cherry.

“Back to basics” …

De crisisperikelen maken het, volgens onze gesprekspartner, niet meteen moeilijker om kredietverzekeringen te sluiten. Wel is een “back to basics”-aanpak vereist.

Christophe Cherry: “Net als de banken, moeten ook de kredietverzekeraars hun reputatie terug opkrikken. De aandacht moet voortaan uitgaan naar de “service,” niet langer de prijs en de dekking zoals in het verleden. Kredietverzekering is geen “commodity”-product. Als kredietverzekeraar moeten we het verschil maken met de kwaliteit van de dienstverlening. Onze core-business moet zijn: de dekking van goede bedrijfsrisico’s, die onverwacht in een faillissement uitmonden. De opdracht van de kredietverzekeraars heeft niets van doen met het afdekken van slechte risico’s”.

Ook Atradius ontsnapte in het verleden niet aan de hevige concurrentiedruk.

Een aanvaardingsgraad van 80% van de kredietrisico’s wordt door Christophe Cherry vandaag als “niet normaal” omschreven.

“Een meer billijke aanvaardingsgraad ligt in de buurt van de 70%, weliswaar steeds in een gezonde verhouding tussen premie en risico,” luidt het.

Met de recente invoering van een “Reinstatement Alert”, geeft Atradius Belgium alvast blijk van een meer proactieve klantenaanpak. Risicovolle debiteuren die vandaag worden geweigerd, hoeven dat morgen niet noodzakelijk nog te zijn, en omgekeerd.

Atradius treedt derhalve in actieve dialoog met zijn klanten omtrent de opvolging van hun debiteuren en de evolutie van hun financiële gezondheidstoestand. Desgevallend wordt de klant getipt omtrent andere, valabele (lees: meer solvabele, nvdr.) handelspartners. Met de invoering van Atradius Buyer Rating krijgen klanten on-line inzicht in de financiële gezondheid van hun eigen klanten.

… en nieuwe tariefzetting in onderzoek

Op groepsvlak neemt Atradius dagdagelijks 20.000 kredietbeslissingen.

“De markt eist een quasi-onmiddellijke beslissing rond de aanvaarding van kredietrisico’s. Dit alles op basis van instant-toegang tot en on-line uitwisseling van informatie. In België neemt Atradius 90% van de kredietbeslissingen op de dag van aanvraag,” aldus onze gesprekspartner.

Voor verlieslatende klanten lijken verdere opwaartse premieherzieningen inmiddels onvermijdelijk.

“De toekomst van de kredietverzekering hangt af van de mate waarin men er in slaagt, in real-time, een exacte prijs op basis van de kwaliteit van de kredietrisico’s te bepalen. Een meer soepele en flexibele prijszetting dringt zich op. We onderzoeken momenteel in hoeverre een stelsel haalbaar is waarin de kredietverzekeringspremies op flexibele wijze mee evolueren met het verloop van het risico,” besluit de country manager.