De afgelopen jaren streden de producenten van plasma- en LCD-schermen om de gunst van de consument. Op het strijdperk heeft zich een nieuwe concurrent gemeld: het LED-scherm. Wat is LED voor een techniek, wat zijn de voor- en nadelen, en zijn LED-schermen even interessant als je nieuwe investeringen overweegt?

LED-technologie kan je best vergelijken met een toepassing als een LCD-scherm.

Alleen zijn de neonlampen vervangen door LED-lichtjes.

Bovendien zitten die niet meer langs de achterkant, maar aan de zijkant.

LED is nieuw.

Bepaalde grote fabrikanten hebben al LED-schermen in het gamma.

Verwacht wordt dat ook de andere merken in de komende maanden hun aanbod zullen uitbreiden.

Niet alleen de televisie-markt wordt hierbij omgegooid, LED-schermen zijn immers ook te verkrijgen voor de PC of laptop.

Voor laatstgenoemde betekent dit weeral minder verbruik en een langere autonomie van de batterij.

Troeven

De LED-lampjes die voor licht zorgen, kunnen van 100 tot 0 procent worden gedimd.

Dat is een groot voordeel tegenover LCD. Daardoor is de contrastwaarde hoger dan bij LCD.

Bovendien kan het elektriciteitsverbruik tot 30 procent lager liggen dan bij LCD.

Een ander voordeel is dat LED-schermen heel dun kunnen worden gebouwd omdat de lichtelementen aan de zijkant zitten.

Voor- en nadelen

LED is een nieuwe technologie in volle opgang.

De schermen zullen dus de komende maanden en jaren steeds beter en beter worden.

De reden waarom de CCFL (Cold Cathode Fluorescent)-lampen worden vervangen door een achterwand van LED’s is van velerlei aard.

Een en ander heeft zijn voordelen op het gebied van dikte, energieverbruik en warmte-ontwikkeling.

LED biedt bovenop ook mogelijkheden om de beeldkwaliteit te verbeteren.

De gebruikelijke CCFL-lampen verbruiken meer stroom dan LED’s, waardoor deze schermen minder energie verbruiken.

Bovendien zijn LED’s effectiever in het uitzenden van licht, waardoor er minder warmte vrij komt, wat de opbouw in een scherm makkelijker maakt.

Iedereen wil een zo plat mogelijk scherm.

De combinatie van CCFL-lampen met een LCD-paneel levert echter fysieke grenzen op.

LED’s zijn een stuk kleiner, waardoor de dikte nog verder kan worden herleid.

Omdat er (heel) veel LED’s worden gebruikt, verdeeld over een groot oppervlak hebben LED-schermen minder last van een afwijkend contrast aan de randen.

Ook is de witte verlichting nauwkeuriger in te stellen.

Voorts bieden LED’s ook een hoger contrast, met een dieper zwart in local dimming.

Voor een goed LCD-scherm zijn aan aantal factoren van belang, waaronder een hoog contrast en een zo donker mogelijk zwart.

En daar duiken problemen met de backlight op: voor helderheid en contrast zou deze sterk moeten schijnen, maar voor diepe zwart-tinten net niet.

De truc die bij (sommige) LED’s wordt toegepast is dat in de lichte gedeelten van een beeld de achtergrondverlichting fel schijnt, maar gelijktijdig in donkere gebieden de achtergrondverlichting dimt.

Dit geeft een bijna oneindig “dynamisch” contrast, omdat diepzwarte beelden simpelweg niet verlicht worden.

De contrast-ratio van een LED-scherm is vergelijkbaar met dat van een normaal LCD-scherm.

In vergelijking met de beeldbuis was de dikte van LCD-schermen natuurlijk al baanbrekend dun.

Toch zoeken fabrikanten nog altijd manieren waardoor de schermen nog platter kunnen.

De screens kunnen nu dus nog flatter dan flat worden gemaakt.

LED-lampen hebben nog een groot voordeel.

Ze zijn namelijk veel zuiniger dan gewone lampen en gaan ook nog eens langer mee.

Veel milieu- en non profit-organisaties lobbyen momenteel voor meer gebruik van dit soort verlichting: het is namelijk een stuk duurzamer.

En dat geldt eigenlijk ook voor de LED-lampen in een LCD-scherm.

Ze gaan minder snel stuk en verbruiken minder (tot wel de helft) stroom.

Normale LCD-schermen kunnen nog wel eens flikkeren of bij snelle beelden vegen op het scherm vertonen.

LED-lampen hebben een veel betere reactietijd en daarom is het beeld een stuk strakker.

Het is een veel voorkomende ergernis bij oude schermen: hoe ouder het scherm wordt, hoe minder helder het beeld is.

Dat komt omdat de (CCFL-)lampen met de jaren ouder worden en slijten.

LED-lampen hebben dat niet.

Natuurlijk verouderen ze, maar de lichtopbrengst blijft hetzelfde totdat de lamp het begeeft.

Drie verschillende soorten

Er zijn op dit moment drie verschillende LED-verlichtingstechnieken op de markt: Edge-Lit LED, Array LED Backlight en RGB Dynamic LED.

Een hoop moeilijke woorden, maar het komt op het volgende neer:

• Edge-Lit LED

Deze flatscreens hebben aan beide zijkanten een reeks LED-lampen. Achter het LCD-scherm zijn reflectoren geplaatst, die ervoor zorgen dat al het licht gelijkmatig over het scherm worden verdeeld. Omdat zo geen verlichting nodig is achter het scherm, kan het scherm nog dunner worden gemaakt. Nadeel: soms kan er een afwijkend contrast optreden aan de randen van het toestel.

• Array LED backlight

Flatscreens die deze techniek gebruiken, hebben een heel scherm van LED-lampen achter het scherm. Dit is op dit moment nog een stuk duurder dan de Edge-Lit LED, maar biedt dan ook een aantal unieke mogelijkheden. De lichtsterkte van de LED-lampjes kunnen namelijk afzonderlijk geregeld worden. Dit noemen ze ook wel local dimming. Het grote voordeel zie je in het contrast. Stel: je hebt een filmscène waarin tegelijkertijd in delen van het beeld veel licht wordt gebruikt, maar andere juist zwart zijn. De LED-lampen kunnen dan juist in die lichte gedeelten fel gaan schijnen, maar op de zwarte plaatsen gedimd worden.

• RGB Dynamic LED

Deze techniek lijkt veel op de vorige. Verschil: bij RGB Dynamic LED worden vier afzonderlijke LED's gebruikt (rood, blauw en twee kleuren groen) in plaats van alleen witte lampen. De kleuren worden met een grotere nauwkeurigheid weergegeven en een vloeiendere overgang wordt bereikt tussen de meest subtiele tinten.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Samsung Belgium.

Meer info: www.samsung.be).