Een bedrijf dat wil investeren in innovatie zorgt best voor een heldere groeistrategie. Naarmate die duidelijk wordt, wordt de afweging van mogelijke innovatieprojecten immers makkelijker. Een goede “strategic fit” is het beste lange termijnkeuzecriterium voor nieuwe bedrijfsprojecten.

Idealiter wordt iedere verantwoordelijke, die later bij de implementatie nodig is, betrokken bij de ontwikkeling van de groeistrategie. Door hem te betrekken, is hij gemotiveerder om nadien ook de implementatie te helpen doorvoeren.

Men spreekt van het creëren van een draagvlak of “common ground”. Hoe je in zeven stappen een groeistrategie kunt ontwikkelen met een groep verantwoordelijken, wordt hierna besproken.

Stap 1: Voorbereiding

Vooraf wordt de focus van de oefening bepaald, meer bepaald:

- wat is de precieze doelstelling van het programma?

- wat moet het programma opleveren?

- afbakenen van markten, technologieën, doelgroepen, regio’s en tijdshorizon

Het te volgen programma wordt vooraf onder alle deelnemers verspreid. Iedereen die nadien een belangrijke rol inneemt bij de implementatie van de strategie kan worden uitgenodigd.

Het loont de moeite om op een vreemde locatie te gaan. Mensen worden minder gestoord en de andere omgeving prikkelt voor nieuwe ideeën of inzichten.

Stap 2: In kaart brengen van de huidige situatie

Elke groeistrategie-oefening start met het in kaart brengen van de huidige situatie: de marktpositie, de positionering, de kerncompetenties en de sterktes en zwaktes van de organisatie.

Deze informatie kan vooraf bij alle deelnemers ingezameld worden, tijdens de meetings kan dit dan verder besproken worden. Hierdoor bekomt men een gezamenlijk beeld van de huidige situatie. Het is belangrijk om ook de verschillende standpunten in kaart te brengen.

Stap 3: In kaart brengen van de toekomsttrends

Gary Hamel beweerde in zijn boek “Competing for the future” dat bedrijven die systematisch de toekomst verkennen succesvoller zijn dan andere.

Vele bedrijven volgen regelmatig de trends op en brainstormen hierrond om de toekomstige kansen en bedreigingen in kaart te brengen. Zo kunnen ze beter anticiperen op de toekomst.

De trends van de toekomst worden makkelijk in kaart gebracht door te brainstormen volgens het creatief proces:

- een korte individuele brainstorm;

- in groep verzamelen en verrijken van alle ideeën i.v.m. trends;

- groeperen van de trends en groepsdiscussie;

- kiezen van de voornaamste trends door bijvoorbeeld een sticker-voting.

Stap 4: Brainstormen rond opportuniteiten

Op basis van de gekozen trends uit stap 3 wordt er nu gebrainstormd. Alvorens de brainstorm aan te vatten, wordt de “creatieve uitdaging” geformuleerd. Dikwijls gebeurt dit in de “hoe-vraag”- of “bedenk”-vorm. Bijvoorbeeld: “Bedenk voor elke trend hoe het bedrijf hierop kan inspelen”.

De eerste fase van de brainstorm is de divergerende fase (idee-generatie).

In deze fase is het de bedoeling om zo veel mogelijk ideeën te bedenken op basis van de verschillende trends.

De gevonden ideeën kunnen vanuit diverse hoeken komen, zoals producten, diensten, partnerships, nieuwe markten, nieuwe toepassingen, nieuwe regio's, intellectuele eigendom, positionering, business-model, klantendienst, prijsmodel, processen of technologieën.

Dikwijls wordt de brainwriting-techniek gebruikt. Dat is een bewezen methode waarbij een opportuniteiten-matrix door een groep ingevuld wordt aan de hand van o.a. de brainwriting-techniek. In principe is de opbrengst 100 à 400 ideeën in functie van de genomen tijd en het aantal deelnemers.

De volgende fase is de convergerende fase (idee-selectie). Hier zal men eerst alle ideeën groeperen en benoemen.

Vervolgens worden de beste ideeën geselecteerd. Om deze fase snel en zonder teveel discussie te laten verlopen, wordt er best gebruik gemaakt van enkele groepsbeslissingstechnieken.

Stap 5: Formulering van de strategische uitdagingen

Met alle gevonden informatie is men klaar om de SWOT-analyse uit te voeren. Deze valt uiteen in twee delen, de interne analyse en de externe analyse.

De interne analyse geeft de sterktes en zwaktes van het bedrijf weer. Hier heeft het bedrijf invloed op.

De externe analyse geeft de kansen en bedreigingen. Deze factoren komen van buiten het bedrijf, en daar heeft u dan ook geen invloed op.

In de SWOT-analyse zet je de interne en de externe analyse tegen elkaar af in een SWOT-matrix.

Door de sterke punten te vergelijken met de kansen en de zwakke punten van de concurrenten te vergelijken met de bedreigingen, krijg je een goed inzicht in de concurrentiepositie.

Om nu optimaal gebruik te maken van deze concurrentiepositie, kunnen we gebruik maken van een confrontatie-matrix.

Vanuit deze matrix maken we nu combinaties van sterktes - kansen, sterktes - bedreigingen, zwaktes - kansen, zwaktes - bedreigingen.

Bij elke combinatie horen twee strategische opties, in totaal zijn er dus acht strategische opties.

Met een sterkte op een kans inspelen kan door te groeien of door uit te buiten. Met een sterkte op een bedreiging inspelen kan door te verdedigen of door te concurreren met de sterktes.

Met een zwak punt op een kans inspelen kan door te verbeteren of door de zwaktes om te buigen naar sterktes.

Met een zwak punt op een bedreiging inspelen kan door het te vermijden of terug te trekken, of door samenwerking te zoeken met sterke concurrenten.

Stap 6: Brainstorming rond strategische uitdagingen

Op basis van de resultaten van de confrontatie-matrix gaat men via brainstorming ideeën verzamelen en genereren rond de voornaamste strategische uitdagingen.

Opnieuw kan hier de brainwalking-methode voor gebruikt worden. In principe is de output 100 à 400 ideeën voor alle strategische uitdagingen. Hieruit worden dan de voornaamste projecten gekozen.

Stap 7: Samenvatting en planning

Na de brainstorming in stap 6 wordt er een actieplan gemaakt met daarin de voornaamste strategische groeiprojecten voor de organisatie en de timings.

Deze groeistrategie-oefening neemt ongeveer 1,5 dag in beslag. Bij voorkeur wordt er tussen de stappen 4 en 5 enkele dagen tussen gelaten.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met gro3 (Lier). Meer info: 03/489.32.80 of www.gro3.com).