De VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding) is in volle omschakeling. De regisseur van de Vlaamse arbeidsmarkt neemt een aantal nieuwe initiatieven om de problematiek van de knelpuntenvacatures het hoofd te bieden. De VDAB is bezig met de provincialisering van de werking om heel zwaar in te zetten op KMO’s die niet vertrouwd zijn met de diensten van de overheidsinstantie. Een nieuwe zelfbediening-tool, die het hele vacaturetraject afdekt, moet extra ruimte creëren om bedrijven die nood hebben aan begeleiding op de arbeidsmarkt beter bij te staan. De VDAB verandert ten andere het geweer van schouder. “Uiteraard blijft de zorg om toeleiding naar een baan voor de werkzoekende belangrijk, maar dat gebeurt voortaan sterker vanuit de vraag in de markt, verzinnebeeld door de beschikbare vacatures,” stelt algemeen directeur Jan Van Depoele.

Werkgevers bijstaan in het hele proces rond aanwerven en invullen van vacatures, dat blijkt de basisopdracht van de VDAB.

Het bedrijf schakelt daarvoor een veertigtal account managers, 1.100 bedrijfs- en werkzoekendenconsulenten alsook een twintigtal sociale interventie-adviseurs in.

Die laatste kunnen worden ingezet in bedrijven in herstructurering. Eens het sociaal plan is uitgewerkt, nemen ze actief deel aan de aansturing van de eventuele tewerkstellingscel.

Gefaseerd introduceert de VDAB dit jaar een nieuwe zelfbediening-tool die het hele vacaturetraject verregaand automatiseert.

Daarbij biedt de organisatie de werkgever maximale zeggenschap. Van bij de ingave van zijn vacature, krijgt hij via een On-Line Assistant (OLA) feedback over mogelijke onlogische aspecten binnen zijn vacature.

“De eerste resultaten van de OLA zijn heel positief. Ruim de helft van de werkgevers passen hun in onze databank ingebrachte vacature aan conform het automatisch gegenereerde advies van onze diensten,” aldus Van Depoele.

De nieuwe tool, die intern de naam MasterVac (Masterdatabank Vacatures) meekreeg, moet werkgevers uiteindelijk precies inzicht verschaffen over het aantal kandidaten dat aan het einde van het traject met zijn vacature “matcht”.

Blijken zich minder kandidaten aan te dienen, tekent de VDAB voor gericht advies om de vacature-aankondiging bij te sturen of misschien nauwer op de realiteit te doen aansluiten.

In een volgende stap wordt MasterVac uitgebreid met een rechtstreekse terugkoppelingsfuncionaliteit naar de werkzoekende (eerste selectie, uitnodiging voor een gesprek, feedback omtrent dat gesprek, …).

De nieuwe applicatie krijgt voorts een knipperlichtenmodel. Die zal het bedrijf duidelijk maken of het om een vacature gaat die, qua tijdsbestek, doorgaans iets langer duurt om ingevuld te raken.

Proactief wordt de werkgever ervan verwittigd dat mogelijke professsionele ondersteuning door een VDAB-medewerker aangewezen is.

Via hun log-in krijgen bedrijven een tool ter beschikking die hun hele rekruteringsproces professionaleert.

Focus op moeilijker invulbare vacatures

Vooral bedrijven met een goed uitgebouwde personeelsdienst of een voltijdse HR-verantwoordelijke blijken in eerste instantie met de pas opgestarte “tool” aan de gang te gaan.

Dat maakt meer tijd en ruimte vrij om de “human skills” en expertise van de VDAB proactief in te zetten voor de arbeidsbemiddeling in KMO-omgeving.

“Nog steeds blijken ruim 4 KMO’s op 10 geen precies inzicht te hebben in de dienstverlening die de VDAB hen kan bieden,” weet de algemeen directeur.

Nog voor het zomerverlof hoopt de VDAB klaar te zijn met een KMO-actieplan, dat in nauwe samenwerking met de ondernemersverenigingen, die situatie moet keren.

Dat zal onder meer ook proactief de mogelijkheden van de toch wel succesvolle IBO (individuele beroepsopleidingen) op de werkvloer aanprijzen.

Vorig jaar activeerde de VDAB 11.000 IBO’s. Dit jaar hoopt men er 1.000 meer te doen.

Met de toenemende krapte op de arbeidsmarkt is dat geen overbodige luxe.

“Ruim de helft van alle vacatures in 2010 was een vacature voor een knelpuntberoep. Dat betekent niet dat die vacatures niet ingevuld raken. Wel dat het meer tijd in beslag neemt om dat te bereiken. Voorts beduidt dat dat de andere helft van de openstaande betrekking wel snel een invulling krijgt,” zo nog onze gesprekspartner.

Regisseur van de arbeidsmarkt …

Jan Van Depoele: “Hoofdopdracht van de VDAB is de arbeidsmarkt vlot te doen draaien. De gekende arbeidsreserve actief inschakelen en de vooroordelen bij werkgevers wegwerken die nog bestaan ten aanzien van de kansengroepen, zoals vijftig-plussers, allochtonen en arbeidsgehandicapten, zijn prioritaire actiepunten. Maar wie denkt dat het werk van de VDAB erop zit als de laatste Vlaamse werkzoekende aan de slag is, heeft het mis voor. Want dan valt de arbeidsmarkt en, bij uitbreiding, de economische dynamiek stil. Het is precies onze uitdaging om, samen met alle intermediaire spelers, de arbeidsmarkt draaiend te houden”.

Bedoeling van de VDAB is zijn rol van regisseur van de arbeidsmarkt degelijk op te nemen. Zo zal binnen de nieuwe provinciale structuur ook progressief komaf worden gemaakt tussen de tweedeling bedrijfsconsulent en werkzoekende-consulent.

Opzet is een gemeenschappelijk polyvalent team uit te bouwen dat zowel vacatures inneemt, werkzoekenden intekent als de arbeidsbemiddeling opneemt.

“Zodoende zullen onze consulenten beter voeling met de markt hebben en bijkomende expertise opbouwen in het matchen vraag en aanbod,” voorspelt de algemeen directeur.

… intergewestelijk en internationaal

Zowat vijf jaar terug zette de VDAB met succes grensoverschrijdende samenwerking op met zijn Brusselse (Actiris) en Waalse (FOREM) tegenhangers.

Interregionale gemengde mobiliteitsteams (lees: VDAB- en FOREM-consulenten, nvdr.) slaagden er vorig jaar in bijna 1.300 Waalse werkzoekenden in Vlaamse bedrijven aan het werk te helpen.

“Dat aantal is enkel het netto-resultaat en op zich niet zo belangrijk, wel de cultuuromslag die zodoende werd gemaakt. De instroom van Waalse werkzoekenden naar Vlaanderen is de jongste jaren gevoelig toegenomen,” aldus Van Depoele.

Ook de samenwerking met de Brusselse collega’s van Actiris is succesvol en geeft aanleiding tot een steeds toenemende instroom van Brusselse werkzoekenden in de Vlaamse rand.

Met Pôle Emploi werkt de VDAB samen in Frankrijk. Die samenwerking werd onlangs, in het kader van een EURES-project, op een structurele leest geschoeid. Mogelijk dienen de banden straks verder aangehaald als België het grensarbeidersstatuut onder druk van Europa gaat bijsturen.

“De VDAB zal, zowel binnen als buiten de landsgrenzen, in de toekomst nog sterker inzetten op intergewestelijke en internationale arbeidsmobiliteit. Internationale arbeidsbemiddeling wordt ongetwijfeld een belangrijke uitdaging in de VDAB-strategie. Via Synerjob V.Z.W., waarin de VDAB zijn krachten bundelde met FOREM, Actiris, ADG en Bruxelles-Formation, werd een voorstel neergelegd dat zich toespitst op het gebruik van standaarden voor de internationale communicatie rond competenties, dat in Europa bijzonder gunstig werd onthaald. Het matchen van competenties is grensoverschrijdend ontzettend veel belangrijker dan diplomakwalificaties”, aldus de algemeen directeur.

Hij raadt werkgevers dan ook aan de vereiste vaardigheden in hun vacatures preciezer te omschrijven. Op basis daarvan kan makkelijker worden gematcht.

Zo blijkt bijvoorbeeld dat de ex-medewerkers van General Motors over competenties beschikken die ook in andere sectoren dan de auto-assemblage best aan bod kunnen komen.

“Straks mag in Vlaanderen geen enkele knelpuntvacature worden afgesloten zonder dat er ook intergewestelijk of internationaal naar valabele profielen is gezocht. Ook al heeft de werkgever daar niet expliciet om gevraagd. Als regisseur op de arbeidsmarkt is het de taak van de VDAB het probleem van de werkgever te analyseren en op te lossen. Ongeacht waar die kandidaat-werknemer vandaan komt”, besluit onze gesprekspartner.