Free riders zijn bedrijven die zich niet aan hun wettelijke verplichtingen houden. Ze verzaken aan hun terugname- en informatieplicht voor huishoudelijk verpakkingsafval en leveren de overheid dus geen bewijs dat ze rekening houden met de recyclage- en nuttige toepassingsdoelen die zijn vastgelegd door de wet.

Hoeveel bedrijven er precies tot deze free riders behoren, is moeilijk te zeggen. Meer dan waarschijnlijk gaat het vooral om kleine en middelgrote ondernemingen.

Inderdaad, kleine en middelgrote ondernemingen moeten een groot aantal verplichtingen vervullen met beperkt en vaak polyvalent personeel. Hierdoor zijn ze vaak minder goed op de hoogte van de wetgeving.

Fost Plus raamt dat ongeveer 92% van de huishoudelijke verpakkingen die jaarlijks op de Belgische markt worden gebracht (uitgedrukt in tonnage), afkomstig is van zijn leden (d.w.z. 5.235 bedrijven). Dat betekent dat 8% de dans ontspringt.

Informeren cruciaal

Free riders laten zich ook moeilijk in een vakje plaatsen. Ze zijn te vinden in alle sectoren, maar in sommige meer dan in andere. Vooral de tuinbouw, de meubelsector en de e-handel worden vaak met de vinger gewezen.

Een van de opdrachten van Fost Plus bestaat erin om zoveel mogelijk bedrijven te betrekken bij het project dat we hebben opgezet en dat we ondersteunen en verdedigen.

Daarom is het van cruciaal belang om de bedrijven te informeren over hun verplichtingen en over wat Fost Plus voor hen kan doen.

In die context tracht Fost Plus potentiële leden voortdurend te wijzen op het belang om zich bij ons aan te sluiten, hetzij via telefooncampagnes, post-mailings of reclamecampagnes.

Ook de federaties, die belangrijke aanspreekpunten zijn, spelen een essentiële rol om zoveel mogelijk bedrijven te bereiken.

In het kader van de strijd tegen de free riders verwijzen we ook naar de wijziging van de wet betreffende de service-verpakkingen (verpakkingen die worden verdeeld aan de verkooppunten) van 1 januari 2010.

De verantwoordelijkheid voor de verpakkingen is verschoven van het winkelpunt naar de producent/invoerder van de service-verpakking. Dat heeft geleid tot een aanzienlijke stijging van het aantal aangegeven verpakkingen van dit type.

Bovendien is ook het aantal free riders in dit segment drastisch gedaald.

Mogelijke sancties

Zoals altijd wanneer een wettekst niet wordt nageleefd, kunnen er aan free riders sancties, administratieve of strafrechtelijke boetes worden opgelegd. De boetes kunnen oplopen tot enkele tienduizenden euro of meer. In de ergste gevallen kan zelfs een gevangenisstraf worden opgelegd.

Sinds 01 januari 2009 beschikt de Interregionale Verpakkingscommissie (IVC) over meer bevoegdheden op dit gebied en kan ze zelfs administratieve sancties opleggen zonder eerst de goedkeuring te krijgen van het parket. Op die manier kunnen de controles door deze Commissie snel en efficiënt worden opgevolgd.

Fost Plus is er voorstander van dat de IVC zijn controles verscherpt. Het is immers onaanvaardbaar dat bedrijven de diensten van Fost Plus genieten zonder ervoor te betalen.

Vroeger konden bedrijven die in gebreke werden gesteld voor de betaling van een boete daar nog aan ontsnappen door zich in regel te stellen bij Fost Plus. Vandaag is dat niet langer mogelijk. Het loont dus om proactief te zijn en niet te wachten op een eventuele controle om alles in orde te brengen.

Hoe in regel stellen met de wet?

Heel eenvoudig. Als verpakkingsverantwoordelijke hoeft u enkel de instructies te volgen die u op de website www.fostplus.be vindt, in de rubriek “Ondernemingen/Toetredingsmodule”. U verstrekt de gewenste informatie, ondertekent het aangeboden contract en betaalt een jaarlijkse bijdrage. Die bedraagt minstens 30 euro.

Als u een activiteit start, wordt u gevraagd om een raming te maken van de hoeveelheid huishoudelijke verpakkingen die u op de markt zult brengen. Dat is voor starters misschien niet zo eenvoudig, maar Fost Plus helpt u daar graag bij.

Wenst u echter uw situatie te regulariseren terwijl u al enkele jaren actief bent, dan geldt een terugwerkende kracht van 5 jaar. Voor de eerste 2 jaar betaalt u een forfaitair bedrag van 60 euro. Voor de recentere 3 jaren wordt de bijdrage berekend op basis van de aangegeven hoeveelheden en de toen geldende tarieven.

Met vragen kan u terecht bij de helpdesk van Fost Plus op het nummer 02/775.03.58.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Fost Plus. Meer info: www.fostplus.be).

Fost Plus zorgt voor uw verpakkingsafval

Fost Plus is een volledig private V.Z.W., maar staat onder (streng) overheidstoezicht via de Interregionale Verpakkingscommissie (IVC). Bovendien is de raad van bestuur grotendeels samengesteld uit vertegenwoordigers van de aangesloten leden.

Het budget van Fost Plus wordt dus nauwlettend in de gaten gehouden en uitsluitend besteed in het belang van de leden.

Interessant om weten is dat Fost Plus zich voortdurend inspant om de administratie voor de leden te vereenvoudigen, hen op de hoogte te houden van wat de organisatie doet (newsletter op papier en elektronisch) en hen een hoogwaardige service te bieden voor een rechtvaardige prijs.
Voor de consument, de economische spelers, de burgers en de politiek, ten slotte, is de aansluiting bij Fost Plus een teken van echt maatschappelijk engagement. De IVC ziet ze als een bewijs dat het bedrijf voldoet aan de wettelijke voorschriften.

Het Fost Plus-project is duurzaam (het bestaat al meer dan 15 jaar), goed aanvaard door de bevolking (meer dan 95% sorteert zijn verpakkingsafval), efficiënt (92% recyclage en 95% nuttige toepassing), economisch interessant (minder dan 8 euro per inwoner en per jaar), ondersteund door de overheid (de 589 gemeenten van het land hebben een contract met Fost Plus) en internationaal erkend (van alle Europese landen scoort België het best).

Door zich aan te sluiten bij Fost Plus, toont u zich verantwoordelijk op het vlak van wetgeving, samenleving en milieu.