Na afloop van de provincie- en gemeenteraadsverkiezingen, is het misschien nuttig u even te herinneren aan de wettelijke regels betreffende het politiek verlof. Verkozen werknemers uit de privé-sector mogen onder bepaalde voorwaarden van het werk afwezig zijn om hun politiek mandaat uit te oefenen. Werknemers uit de publieke sector en werknemers tewerkgesteld in onderwijsinstellingen van het vrij gesubsidieerd onderwijs kunnen van dit recht geen gebruik maken.

Werknemers die het ambt of mandaat uitoefenen van lid van een provincieraad, een agglomeratieraad, een federatieraad, een gemeenteraad, een districtsraad, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscomissie, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de Franse Gemeenschapscommissie, een raad voor maatschappelijk welzijn en de raad van de Duitstalige Gemeenschap kunnen een beroep doen op politiek verlof. Dat geldt eveneens voor personen die het ambt bekleden van voorzitter van een van voornoemde instellingen of die lid zijn van hun uitvoerend college.

Duur van het verlof en formaliteiten

De maximale duur van het politiek verlof en de na te leven formaliteiten hangen af van het uitgeoefende ambt of mandaat.

Werknemers die het mandaat (of ambt) uitoefenen van burgemeester, schepen, voorzitter of lid van een bureau van een districtsraad of voorzitter van een OCMW kunnen volgende formule gebruiken:

• ofwel een gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst van maximum twee afwezigheidsdagen per week. Kiest de werknemer voor deze formule, dan brengt hij zijn werkgever op de hoogte van de dagen waarop hij van het werk afwezig zal zijn en dit ten laatste de woensdag die de week van zijn afwezigheid voorafgaat. In het geval van overmacht, brengt de werknemer zijn werkgever zo spoedig mogelijk op de hoogte. De werknemer is eveneens gehouden het bewijs te leveren van zijn mandaat (of ambt) zodra hij gebruik wenst te maken van dit recht en ten laatste op het ogenblik waarop de werkgever op de hoogte van zijn afwezigheidsdagen is gebracht. Gedurende deze dagen is de werkgever geen enkele bezoldiging verschuldigd aan de werknemer.
• ofwel een volledige schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst tijdens de uitoefening van zijn mandaat en voor een duur van minstens twaalf maanden. Kiest de werknemer voor deze tweede formule, dan brengt hij zijn werkgever schriftelijk op de hoogte van de datum waarop de schorsing een aanvang zal nemen evenals de duur ervan. De schorsing kan meermaals worden opgenomen, met of zonder onderbreking tussen de periodes, telkens voor een duur van ten minste 12 maanden. Gaat het om een hernieuwing van de schorsing of om een schorsing die begint te lopen tijdens de uitoefening van het mandaat of ambt, dan licht de werknemer zijn werkgever in ten minste één maand voor de datum waarop de hernieuwing of schorsing een aanvang neemt, tenzij de werkgever een kortere termijn aanvaardt. Dit recht kan maar worden toegekend voor de uitoefening van één enkel mandaat of één enkele functie. Ook hier heeft de werknemer geen recht op enige bezoldiging vanwege de werkgever.

Andere mandaten

Werknemers die het mandaat (of ambt) uitoefenen van gemeenteraadslid, lid van een vast bureau van een raad voor maatschappelijk welzijn of lid van een raad voor maatschappelijk welzijn hebben recht om afwezig te zijn van het werk met behoud van hun normale bezoldiging voor een duur die afhangt van het aantal inwoners per gemeente.

Het politiek verlof mag enkel worden gebruikt voor het vervullen van de opdrachten die rechtstreeks voortvloeien uit de uitoefening van deze mandaten of ambten. Indien een werknemer in een bepaalde maand zijn verlof niet opneemt of dit slechts gedeeltelijk doet, mag hij daarom in een volgende maand het gestelde maximum niet overschrijden. De betrokken werknemers zullen bij de aanvang van de uitoefening van hun mandaten of ambten daarvan het bewijs moeten leveren.

Ontslagbescherming

De werknemer die kandidaat is voor één van de hogervernoemde mandaten (of ambten) geniet een ontslagbescherming. De werkgever mag dus geen einde maken aan de arbeidsovereenkomst van de betrokken werknemer, behalve om redenen die vreemd zijn aan de kandidatuur en/of de uitoefening van het politiek mandaat.

Voor zover de werknemer daadwerkelijk op de kandidatenlijst voorkomt, blijft deze ontslagbescherming van kracht gedurende drie maanden na de verkiezingen als de werknemer niet verkozen wordt. Wanneer de werknemer effectief verkozen wordt, dan geldt de bescherming voor de gehele duur van het mandaat en tijdens de zes maanden die erop volgen.

Indien de werkgever een beschermde werknemer ontslaat zonder geldige reden zal hij, naast een gepresteerde opzeggingstermijn of uitbetaalde opzeggingsvergoeding, een beschermingsvergoeding moeten betalen van 6 maanden loon.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Group S - Sociaal Secretariaat V.Z.W. Info: www.groupes.be).