Bedrijven die investeren in milieuvriendelijke en energiebesparende technologieën konden in het verleden steeds rekenen op ondersteuning vanwege de Vlaamse overheid. Met deze aanpassing wil Vlaanderen een extra stimulans geven aan groene investeringen die tot verdere verankering van onze bedrijven leiden. “Deze aanpassingen dragen bij tot de klimaatuitdagingen waarvoor we staan,” weet minister-president Kris Peeters.

Klassieke steun wordt opgetrokken

Sinds jaren verleent Vlaanderen steun aan ondernemingen die ecologische investeringen uitvoeren die verder gaan dan de norm. Het gaat dus om investeringen die helpen om het productieproces milieuvriendelijk en energiezuinig te organiseren.

De Vlaamse overheid wil met deze steun het concurrentiële nadeel - dat de onderneming door dergelijke investering ondervindt - wegwerken. Sinds 2003 komen enkel technologieën in aanmerking die voorkomen op een “limitatieve technologieënlijst”, die wordt samengesteld op basis van sectorale BBT-studies. Dat betekent dat het moet gaan om de meest performante technologieën die op de markt zijn, en waarbij dan ook de hoogst mogelijke impact op het milieu en energiebesparing kan worden bereikt. Deze lijst wordt samengesteld op voordracht van het VITO, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek.

Het stimulerend effect van de ecologiesteun werd echter gedwarsboomd door de combinatie van deze steun met de groene stroomsubsidies. De ecologiesteun was daardoor teveel een “gadget” geworden voor hernieuwbare energieprojecten, en tegelijk kregen andere projecten die wel steun nodig hadden veel minder slaagkansen. Omwille van de massale investeringen in zonnepanelen was de slaagkans om voor een ecologiepremie in aanmerking te komen in de laatste call tot 27% geslonken.

Quasi het volledige beschikbare budget ging naar zonnepanelen terwijl de andere investeringen uit de boot vielen. In de call beantwoordde niet de rangschikking de hoogte van de steun maar wel of de onderneming al dan niet voor steun in aamerking kwam. Het voorziene bedrag per call werd verdeeld beginnend bij de beste gerangschikte onderneming. Daarna ging het in dalende orde tot het budget uitgeput was. Procentueel gezien was de steun voor elke onderneming onafhankelijk van de performantie van de technologie.

Naar aanleiding van deze vaststelling, en op verzoek van de sociale partners, werd vorig jaar afgestapt van de oproep met wedstrijdformule. De performantie van de technologie waarin geïnvesteerd wordt, bepaalt sindsdien de hoogte van de ecologiepremie, en niet langer de rangschikking van de aanvrager binnen de call. Sindsdien werd bovendien ook de cumulatie met de groene stroomsubsidies verboden.

Door die aanpassing is het nu mogelijk om de steun aantrekkelijker te maken voor die investeringen waarvoor de steun noodzakelijk is. In het nieuwe stelsel worden de steunpercentages opgetrokken in functie van de maximale steungrenzen die de Europese Commissie toelaat, tot 70% van de meerkost van de groene investering. Daarnaast zullen voortaan bijna alle aanvaardbare projecten een hoger steunpercentage krijgen, door de percentages van alle projecten naar boven te verschuiven (via een herschikking van de zogenaamde “ecoklassen”).

Strategische ecologiesteun

De “strategische ecologiesteun” vormt een aanvulling op de bestaande steunregeling. De “strategische ecologiesteun” betreft technologieën die gezien hun uitzonderlijke en unieke karakter moeilijk gestandaardiseerd kunnen worden, en doorgaans niet in aanmerking komen om opgenomen te worden op de limitatieve technologielijst. Dat kunnen dus ecologieprojecten van uiteenlopende aard zijn. Ter illustratie worden hieronder een aantal groepen van projecten vermeld die in aanmerking kunnen komen.

De steun via de strategische ecologiesteun bedraagt maximaal 1 miljoen euro, maar de Vlaamse regering kan dit bedrag nog verhogen voor superstrategische dossiers. Dat geldt als het strategisch karakter van het project verder reikt dan de onderneming zelf en het project een bijzondere impact op de Vlaamse economie heeft. De meerkost zal ook hier, voor alle projecten, dossier per dossier bepaald worden door een vergelijking van de kosten van de ecologie-investering met die van een klassieke (standaard)investering.

• Een eerste groep van projecten omvat doorgedreven aanpassingen of omvormingen aan bestaande installaties en nieuwe milieuvriendelijke productieprocessen. Deze projecten kunnen in principe zeer divers van aard en bedrijfsspecifiek zijn.
• Andere mogelijke projecten bestaan uit het opwaarderen of valoriseren van CO2 dat als afvalproduct tijdens industriële processen wordt gevormd. Hierdoor treedt er een significante jaarlijkse CO2-emissiereductie op. Dat kan door de CO2 af te vangen en opnieuw te gebruiken in het proces (intern) of door het al dan niet gezuiverde CO2-gas te gebruiken in andere industriële toepassingen (constructiematerialen, voedingssector, koeling, …).
• Ook de mogelijkheid van strategische ecologiesteun voor projecten en technologieën die, gezien hun uitzonderlijk karakter, moeilijk gestandaardiseerd kunnen worden, zoals bijvoorbeeld een warmtenet om restwarmte tussen twee ondernemingen uit te wisselen. Warmtenetten faciliteren de overdracht van restwarmte tussen bedrijven, zodat deze nuttig kan worden aangewend.
• Naast vandaag toepasbare projecten zijn er ten slotte ook projecten die zich nog in onderzoeks- of testfase bevinden. Voorbeeld hiervan is de diepe geothermie, waarvoor een eerste proefproject in Vlaanderen lopende is. Deze projecten kunnen in de toekomst, vanaf het moment dat ze commercieel beschikbaar worden, in aanmerking voor de strategische investeringssteun komen.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Agentschap Ondernemen).

Meer info: 0800/20.555 of www.agentschapondernemen.be