Crowdfunding is gebaseerd op de marketing-term crowdsourcing. Hierbij gaat de consument in de ontwikkelingsfase van een dienst of product mee bepalen hoe dit er uiteindelijk uit komt te zien of welke concepten de moeite waard zijn. Dat laatste is ook waar crowdfunding op is gebaseerd.

Crowdfunding verloopt zonder financiële intermediairs en zorgt voor direct contact tussen investeerders en ondernemers. Een crowdfunding-platform biedt verschillende projecten aan waaruit investeerders kunnen kiezen. Zo bepaalt de mensenmassa welke projecten geloofwaardig genoeg zijn om erin te investeren, zodat deze projecten zich verder kunnen ontwikkelen.

Oorsprong van crowdfunding

In 1997 garandeerden fans een volledige Amerikaanse tour voor de Britse rockband Marillion door 60.000 dollar in donaties te verzamelen via een Internet-gebaseerde campagne. Het idee was bedacht en beheerd door de fans zonder enige betrokkenheid van de band, hoewel Marillion deze methode met succes al gebruikte voor de financiering van opnames en de afzet van hun albums.

Het Amerikaans bedrijf ArtistShare was de eerste crowdfunding website voor muziek en werd later gevolgd door sites zoals Sellaband, Indiegogo, Spot.Us, Kickstarter en Microventures. Franny Armstrong was waarschijnlijk de eerste om de methode te gebruiken voor de film Age of Stupid. Op vijf jaar verzamelden ze 1.500.000 GBP.

Crowdfunding is dus ontstaan in de Verenigde Staten en werd in het begin vooral gebruikt voor artiesten in de kunst, film, literatuur of muziekindustrie. Maar meer en meer wordt het nu voor allerlei nieuwe projecten gebruikt.

Momenteel zijn er meer dan 500 crowdfunding-platforms over de hele wereld en is men op het punt gekomen waar projectmakers hun eigen analyse moeten doen om te begrijpen welk platform het beste is om gebruik van te maken. Dat is afhankelijk van het type project dat ze willen lanceren.

Voor- en nadelen

Voorstanders van deze financieringsmethode beweren dat hierdoor goede ideeën worden mogelijk gemaakt die anders niet zouden passen binnen de werking van de meer conventionele financiers. Via deze manier kan er startgeld worden aangetrokken om zo "tractie" te bereiken om te beginnen met het project.

Men krijgt ook het bewijs van steun voor potentiële klanten en profiteert van de mond-aan-mond promotie. Een ander potentieel positief effect is dat de groepen die meedoen, aangeven en voorspellen of een project een slaagkans heeft. Een soort van voorspelling van de marktresultaten zoals aangegeven door auteur James Surowiecki in zijn boek The wisdom of crowds.

Een andere mogelijke opbrengst via crowdfunding is dat hiermee ook makkelijker extra risicodragend kapitaal kan worden aangetrokken. Ook beweren voorstanders dat bedrijven die ondersteuning ontvangen via crowdfunding meer controle behouden over hun operatie en dat ze meer stemrecht behouden.

Een belangrijk nadeel voor het bedrijfsleven is dat het idee waarvoor financiering wordt aangevraagd in het openbaar wordt bekendgemaakt in een zeer vroeg stadium. Hierdoor wordt het risico groter dat het idee wordt gekopieerd en ontwikkeld door iemand met meer middelen.

Enkele platformen voor ondernemers

* Kickstarter

Het succesverhaal in de Verenigde Staten bij uitstek is Kickstarter. Kickstarter is soortgelijk aan het muziekplatform Sellaband met het verschil dat Kickstarter zich focust op creatieve projecten in het algemeen, en niet alleen op de muziekindustrie. Kickstarter heeft ertoe bijgedragen dat veel artiesten zichzelf hebben kunnen ontwikkelen. In 2010 ging er al ongeveer 7 miljoen dollar om aan projecten in Kickstarter.

Ook in ons land is het gebruik van Kickstarter doorgedrongen. Zo wist de Brusselse Nicole Schreiber haar kinderboek te realiseren dankzij investeringen van 23 donateurs op kickstarter.com. Schreiber had een relatief kleine som van 1.500 dollar nodig. Ze sloot haar oproep af met 1.685 dollar, ruim boven haar doelstelling.

* Kiva

Een ander crowdfunding-platform dat in de Verenigde Staten is opgestart maar een internationale focus heeft is kiva. Kiva biedt startende ondernemers de mogelijkheid voldoende kapitaal aan te trekken om hun bedrijf op te kunnen zetten. Het blijken vooral ondernemende initiatieven in ontwikkelings- of minder ontwikkelde landen te zijn die worden aangeboden. Vaak gaat het hierbij om zeer kleine investeringen van maximaal 1500 dollar.

Een vergelijkbaar initiatief uit Nederland is de 1%CLUB. Dat platform dient als ontmoetingsplaats voor mensen die behoefte hebben aan hulp en voor degenen die bereid zijn om hulp te bieden in de vorm van geld, tijd of kennis. In ruil voor de hulp ontvangen zij updates over de voortgang van de projecten.

* Profounder

Profounder is een crowdfunding-site waar het niet draait om donaties, maar om echte investeringen. Vooral bedoeld voor ondernemers dus die heil zien in hun startup-bedrijfje, maar nog niet voldoende geld hebben. Je blijft altijd de controle en het eigendom van je bedrijf behouden. De oprichter van Profounder is mede-oprichter van Kiva, 's werelds eerste peer-to-peer microkrediet-platform.

* Indiegogo

Net als Kickstarter is Indiegogo een populaire crowdfunding-platform dat onlangs 15 miljoen dollar A-financiering ophaalde. Het bedrijf beweert dat dit de grootste financieringsronde van een crowdfunding-platform totnogtoe is. Indiegogo’s oprichter Slava Rubin vertelt dat het bedrijf zich mogelijk ook in de toekomst zal open stellen voor vermogentransacties.

Crowdfunding van risicokapitaalvennootschappen is sterk beïnvloed door de lokale wetgeving en reglementering. Vandaar dat dit doorgaans verdeeld is per geografische zone. Voor het specifieke nichegebied van crowdfunding voor risicokapitaal-vennootschappen bestaan er momenteel in België eigenlijk maar enkele platformen.

Er is My First Company, dat actief is sinds februari 2012 en goed is voor fundraising voor projecten van 50.000 tot 100.000 euro. Ook is er SonicAngel dat zich vooral op de muziekbranche richt. Er bestaan ook een aantal andere projecten die zich in diverse stadia van ontwikkeling bevinden, maar die op dit ogenblik nog niet operationeel zijn.

In een periode van ongeveer vijf jaar is het totale bedrag dat in crowdfunding omgaat enorm hard gestegen en de verwachting is dat dit bedrag explosief zal blijven stijgen in de komende jaren. Crowdfunding is in de Verenigde Staten erg populair geworden. Zo heeft ook Barack Obama zijn verkiezingscampagne kunnen financieren middels crowdfunding.

Voor innovatieve ondernemers en starters biedt het een mooie extra mogelijkheid om in deze tijden makkelijker financiële middelen te vinden om hun dromen te realiseren.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met gro3 (Lier)).

Meer info: 03/489.32.80 of www.gro3.com.