Het loont de moeite om dit in een juister perspectief te plaatsen. Schalie-olie maakt slechts 2 tot 3% van de wereldwijde olieproductie uit en de productie van olie uit teerzand behelst ook maar 2 tot 3%. Klassieke olie heeft nog steeds de bovenhand. De USA moet nog 40% van zijn oliebehoeften invoeren, maar dat is wel lager dan de 60% voor de ontginning van schalie-olie. De inspanningen die de Amerikanen gedaan hebben om efficiënter met energie om te springen (bijvoorbeeld energiezuinige kleinere wagens) hebben hier ook toe bijgedragen. De invoer van ruwe olie uit de OPEC door de Verenigde Staten is wel op het laagste punt in dertig jaar beland, maar het blijft nog steeds de tweede grootste netto-invoerder van olie na China.

Verdere daling olieprijs?

Hoever kan de olieprijs nog dalen? Sommigen verwezen naar het break-even punt voor de ontginning van schalie-olie, dat zich gemiddeld rond 70-75 USD/barril zou bevinden. Daar zitten we nu al ver onder. Dat geldt cijfer geldt overigens voor nieuwe investeringen. Voor reeds uitgevoerde investeringen is dit veel lager. In de sector zelf wijst men eerder naar het break-even punt voor de ontginning van olie uit teerzand, dat tussen 55 en 60 USD/barril ligt. De olieprijs bevindt zich nu reeds op dat punt.

Teerzandolie wordt vooral voortgebracht in Canada, dat een netto-uitvoerder van olie is. Maar een daling tot 20 USD/barril is uitgesloten: het grootste stuk van de daling is dus achter de rug. De zwakke conjunctuur en daaraan gekoppeld de lagere behoeften aan energiegebruik zullen de prijs wel nog een tijdje onder druk houden. Tenzij OPEC, dat instaat voor een derde van de wereldproductie, zou beslissen om tot een drastische productiebeperking over te gaan. Maar dat verwachten we niet daar de zwaargewichten Saudi-Arabië en Koeweit deze lage prijzen kunnen tolereren en de nieuwe initiatieven rond schalie-olie en andere alternatieven willen afremmen. Dit in tegenstelling tot Venezuela en Iran die een hogere prijs nodig hebben om hun begroting in evenwicht te houden. Ook Rusland is door de lagere olieprijs in moeilijkheden geraakt, de roebel zakt als een baksteen.

Gevolgen lagere oliepijs

Wat zijn nu de gevolgen van de lagere olieprijs voor de economie? Volgens Paul Becue van Euler Hermes is er een dubbel effect. Enerzijds zal in een tijd van harde besparingen de groei in de eurozone worden ondersteund door de lagere grondstofprijzen in het algemeen. Hij verhoogt het reële beschikbare inkomen, wat de groei van de private consumptie stimuleert en verlaagt de energiefactuur van de bedrijven. Anderzijds zal de lagere prijs het huidige deflatoire klimaat doen aanhouden, wat de consumptie kan afremmen. Vooral als de prijzen in het algemeen gaan dalen: mensen stellen dan hun aankopen uit. We denken niet dat er zich effectief een duurzame deflatie zal voordoen. Maar een Japans doemscenario van decennia lage groei is toch niet ver af. En dan is de Europese groei waarschijnlijk te laag om alle sociale lasten (o.a. pensioenen) te betalen.
Meer informatie over de vooruitzichten van de oliemarkt kan men vinden op de website van het Internationaal Energie Agentschap (http://www.iea.org/).

(P.B.)

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Euler Hermes N.V. (Brussel)).

Meer info: 02/289.31.11 of www.eulerhermes.com.