Onder de eerste investeerders in Tunesië vinden we heel prestigieuze internationale merken terug. In de loop der jaren volgden ook grote namen uit de automobielindustrie. Niet alleen sieren de jongste creaties van de haute couture vervaardigd door Tunesische handen de meest trendy luxe-etalages, ook onderdelen met hoge techniciteit, geproduceerd in Tunesische fabrieken, worden rechtstreeks toegevoerd aan de Europese assemblagelijnen om stadswagens en berlines toe te rusten.

Pragmatische ondersteuning buitenlandse investeerders

Bij gebrek aan overvloedige natuurlijke rijkdommen, opteerde Tunesië van meetaf voor een pragmatische aanpak om internationale investeringen aan te trekken. Op het Tunesische grondgebied werd de nodige infrastructuur aangelegd om vlotte pendelbewegingen van uitrustingsgoederen en afgewerkte producten tussen de Tunesische producten en internationale markten mogelijk te maken.

Van noord tot zuid zijn in Tunesië logistieke installaties voorhanden die aan de internationale normen voldoen. Uiteraard vormt de nabijheid van het land een natuurlijk voordeel voor Europa. De Tunesische overheid heeft rond die troef een institutioneel netwerk gecreëerd rond het bedrijfsleven dat onmiddellijke toegang moet verlenen tot de voordelen en diensten ter ondersteuning geboden door de verschillende overheidsstructuren.

De wet van april 1972, die aan de basis ligt van de ontbolstering van Tunesië als industrieel weefsel aan uitvoerzijde, wordt nog steeds door de internationale instanties als voorbeeld aangehaald als het gaat om de eerste beleidsvormen van ontwikkelingslanden om buitenlandse arbeidscreërende en rijkdomsverdelende investeringen aan te trekken. De veelvuldig gekopieerde wet bevestigt de keuze van Tunesië als open venster op het buitenland als een heuse opportuniteit.

Voor het eerst in de geschiedenis van de investeringspromotie, werd de discriminatie tussen binnen- en buitenland afgeschaft om het veld te ruimen voor een discriminatie op basis van performantie en creativiteit. Ondernemingen die zich om kostprijsredenen in Tunesië vestigden kwamen al gauw tot het besef dat het land hen veel meer kon bieden dan alleen maar financiële winst. Internationale ondernemingen, gevestigd in Tunesië, gaan vandaag steeds vaker strategisch op zoek naar internationale ontwikkeling met behulp van de Tunesische competenties.

Zo pakten de Tunesische autoriteiten binnen een onafhankelijk Tunesië een aantal uitdagingen aan. Historici verwijzen in dit verband in eerste instantie naar de consolidatie van een onderwezen, gevormde en geïnformeerde maatschappij, bewust van zijn toekomstkansen. De inzet op scholing heeft snel resultaten opgeleverd.

Sinds begin de jaren ’70 is Tunesië uitvoerder van talent (ingenieurs, leerkrachten of technici). Rond diezelfde tijd getuigen de ondernemingen die voor Tunesië als investeringslocatie kozen als gevolg van de wet van april 1972 unaniem: “Tunesië heeft zich, ondanks zijn beperkingen qua natuurlijke rijkdommen, goed weten te ontwikkelen dankzij zijn eigen rijkdom, met name een goed opgeleide bevolking die gepassioneerd is door de uitdagingen, hoe complex deze ook mogen wezen”.

Gratis en verplicht onderwijs

Onderwijs in Tunesië is gratis, toegankelijk en verplicht voor elke Tunesiër die de leeftijd van zes jaar heeft bereikt. Vandaag besteedt de Tunesische overheid ruim 5% van zijn jaarbudget aan onderwijs. In de jaren ’60 slorpte onderwijs als nationale prioriteit nog 30% van het staatsbudget op.

Het resultaat liet niet op zich wachten:

• 99% van de jonge Tunesiërs zijn geschoold. Meer dan 337.000 studenten (waaronder 62,3% meisjes) zijn ingeschreven aan de 198 universitaire instellingen over het hele Tunesische grondgebied.
• Meer dan 1.000 (openbare en private) professionele vormingsinstellingen tekenen voor de vorming van 140.000 leerjongeren en stagiaires in honderden specialiteiten die het hele spectrum van de economische sectoren afdekken.
• Jaarlijks stromen meer dan 70.000 nieuw gediplomeerden in de arbeidsmarkt, waarvan een belangrijk deel sterk meertalig.
• 35% van de gediplomeerden studeren af in de richtingen engineering, informaticawetenschappen, communicatiewetenschappen en andere technische disciplines.
• Ruim 6.000 van de afgestudeerden zijn ingenieurs.

Eens in professionele omgeving geïntegreerd, blijken die Tunesische competenties blijk te geven van een professionele sérieux, toewijding en verbeeldingskracht die er voorkeurpartners voor internationale ondernemingen van maken die op zoek zijn naar productiviteitswinsten en innovatievermogen. Van de 3.300 buitenlandse ondernemingen die momenteel in Tunesië actief zijn, worden er ruim 90% door een volledig Tunesisch management gerund.

Historische aantrekkingskracht gaaf gebleven

De aantrekkingskracht van Tunesië, die in alle internationale rapporten wordt bevestigd, is zeker aangetast geweest door de post-revolutie gebeurtenissen. Experten zijn het er niettemin over eens dat de historische fundamenten van die aantrekkingskracht gaaf zijn gebleven. De door de Tunesische autoriteiten opgestarte werven - hetzij op wetgevend vlak, hetzij wat de modernisering van de infrastructuur betreft - zullen Tunesië zeker extra kracht bezorgen als keuzebestemming voor investeringen met innovatief karakter of met een sterke kenniscomponent. De Europeanen waren de eersten die zich van deze troeven bewust werden. Amerikanen en Japanners volgen hun voorbeeld.

Tunesië, dat men altijd beschouwde als het land dat zowel qua geografisch als cultureel bij Europa aanleunt, bevindt zich ook het dichtst bij de markt van de toekomst, met name Afrika. De know-how die Tunesië over Afrika heeft maakt van het land een ideale partner voor elke onderneming die zich op het Afrikaanse continent wil ontwikkelen.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met FIPA Benelux)

Meer info: 02/512.93.27 of www.investintunisia.be