De laatste vier jaar hebben de Filipijnen een gemiddelde groei van 6,3% neergezet. Daarmee kroont het zich tot snelste groeier van de ASEAN-landen en de op één na sterkste stijger in Azië. Alleen China scoort hoger.

De cijfers en rangschikkingen tonen dat de Filipijnen de ontwikkelingsstempel van zich hebben afgeschud en dat ze de stap zetten van landbouw naar diensten en productie. Volgens prognoses zal de archipel in 2050 de grootste economie van Zuidoost-Azië en de op vier na grootste economie van Azië zijn. Wereldwijd zou het land zelfs de Top 20 binnen komen.

Die voorspellingen wijzen erop dat de groei duurzaam is en dat het nu het moment is om de stap naar de Filipijnen te wagen. Dat geven ook de positieve en stabiele ratings van de drie grote kredietbeoordelers aan. Hun ratings waren bovendien nooit hoger dan nu. Het vertrouwen van de internationale economische gemeenschap in de Filipijnen is duidelijk groot.

Veerkrachtige economie

De veerkracht van de economie heeft alles te maken met de sterke macro-economische fundering van de Filipijnen. Voor de financiering van de dalende staatsschuld kan de overheid alsmaar vaker een beroep doen op binnenlandse geldschieters. Daardoor heeft het land de wereldwijde economische en financiële crisis heelhuids doorstaan. De waakzaamheid van de Filipijnse overheid en de acties op het juiste moment maakten het land schokbestendig.

De bankensector zelf is ook gezond en stabiel gebleken. Dat gaf de bevolking vertrouwen, waardoor die een recordbedrag bijeen spaarde. Samen met de stimulansen van de centrale bank, zorgde dat ervoor dat de banken op hun beurt tot 17,3% meer leningen aan bedrijven verstrekten.

Inzetten op infrastructuur

Veel is te danken aan het Aquino-bewind. Bij zijn aanstelling als president in 2010 stelde Benigno Aquino meteen dat hij zou inzetten op fiscale duurzaamheid en dat hij de corruptie zou aanpakken. Het bestuur maakt inderdaad werk van een efficiënter overheidsapparaat en betere belastingsadministratie. De wil is er om komaf te maken met de bureaucratische regels en vele voorschriften, die mogelijk een behoorlijke uitdaging vormen voor buitenlandse ondernemers. Zo wil president Aquino de Filipijnse aantrekkingskracht voor bedrijven vergroten.

Nog een speerpunt van het Aquino-bewind is de investering in infrastructuur zoals wegen, bruggen en spoorwegen. De inzet op privaat-publieke partnerschappen (PPP) illustreert dat: ook in 2015 blijft de overheid grote infrastructuurprojecten voorstellen aan bedrijven. Daarnaast stampt de privé-sector op eigen benen veel nieuwe projecten uit de grond.

Tumultueus klimaat

De nood aan infrastructuurwerken hangt ook samen met het Filipijnse klimaat. De eilandengroep is kwetsbaar voor de gevolgen van de klimaatopwarming en voor tropische cyclonen. Elk jaar bereiken er een twintigtal het land, de enige al krachtiger dan de andere. Een extreem voorbeeld uit 2013 was de tyfoon Haiyan, die veel verwoesting met zich bracht. De heropbouw heeft een weerslag op de Filipijnse economie, maar het geld dat de Filipijnse overheid investeert - en de jobs die de heropbouw creëert - doen de regio stilaan heropleven.

Ondernemende Filipijnen

Naast de bouwsector zijn de sterkhouders van de Filipijnse economie de industriële en verwerkende sector en de dienstensector - waarin toerisme en outsourcing een steeds belangrijkere rol spelen. Kennisdiensten, vooral voor technische profielen, en ICT vormen mee de ruggengraat.

De Filipijnse markt is dus dynamisch en leeft. Daar heeft de ondernemingsmentaliteit en het economische optimisme van de Filipijnen zelf veel mee te maken. Het leeuwendeel van de bedrijven bestaat uit KMO’s. De overheid stimuleert ondernemerschap uit binnen- én buitenland met incentives en financiële en technologische bijstand. Ze werkt actief aan een beter ondernemersklimaat. Een sleutelrol is weggelegd voor de Board of Investment, die proactief investeringen aantrekt.

Een kanttekening is dat de overheid niet in alle sectoren de deuren wagenwijd opent voor buitenlandse ondernemers. Voor bepaalde sectoren, zoals communicatie, reclame en opleiding, kent de overheid hen geen eigendomsrechten toe. Ook zijn sommige beroepen niet voor buitenlanders toegankelijk. Om de lokale economie te steunen, vereisen de meeste aanbestedingen bovendien minimum 60% lokale participatie.

Mooie perspectieven

De meeste Vlaamse bedrijven die in de Filipijnen actief zijn, opereren via partnerschappen of vertegenwoordigers. Het grootste deel van de ondernemingen houdt zich bezig met onder andere halfgeleiders en elektronica, agro-voeding en grondstoffen of inputs voor de farma-industrie. Er zijn ook Vlaamse bedrijven die er geregistreerd zijn of een dochteronderneming hebben, zoals Puratos, Vitalo of Jan De Nul.

Voor Vlaamse bedrijven zijn er veel kansen te grijpen in uiteenlopende branches. Denk maar aan ICT of (hernieuwbare) energie. De energievoorziening in de Filipijnen is niet altijd even betrouwbaar, en is voor de overheid dus een topprioriteit. Verder bieden afvalverwerking, defensie, luchtvaart, beveiliging en natuurlijk infrastructuurprojecten mooie opportuniteiten.

Steeds kapitaalkrachtiger

Eén van de punten die de lokale Filipijnse markt zo aantrekkelijk maakt voor investeerders en buitenlandse bedrijven, is de bevolking. Het is de op elf na grootste ter wereld, met een gemiddelde leeftijd van 23 jaar. Dat betekent dat er een demografische “sweet spot” nadert, waarbij de meerderheid van de Filipijnen van de actieve bevolking deel uitmaakt. Meer potentiële arbeidskrachten, maar vooral: meer mensen met een inkomen, die meer consumeren.

Maar ondanks de sterke groei stijgt het aantal jobs onvoldoende snel. De kloof tussen arm en rijk blijft aanzienlijk en krimpt traag. Oorzaken zijn vooral de sterke bevolkingsgroei bij de armere laag van de bevolking en de negatieve positie van de kerk tegenover anticonceptie. Arbeidskansen zijn er vooral in de sterke dienstensector - goed voor meer dan de helft van het BNP - en de sterke bouwsector. Meer dan tien miljoen Filipijnen trokken in hun zoektocht naar werk naar het buitenland, de zogenaamde Overseas Filipino Workers. Het geld dat zij naar hun familie overmaken - zo’n 25 miljard dollar per jaar - heeft een aandeel van 9% in het BNP.

Voeg aan de grote actieve bevolking en de instroom van geld uit het buitenland het florerende consumentenvertrouwen toe en het is duidelijk waarom de eilandengroep alsmaar meer buitenlandse bedrijven weet te bekoren.

Sleutels tot succes

Wat de Filipijnen voor hebben op veel andere ASEAN-landen, is de lage taalbarrière. Engels is namelijk een van de officiële talen in de Filipijnen. De taal wordt in alle scholen onderwezen, waardoor het overgrote deel van de bevolking de taal goed beheerst. Het onderwijs in de Filipijnen is van hoge kwaliteit. De alfabetiseringsgraad is dus hoog en geschoolde werknemers vinden is er geen probleem. Bovendien hebben Filipijnen een gedreven werkattitude en is de loonkost competitief.

De Filipijnse bedrijfscultuur is een mix van Westerse en Aziatische invloeden. Over het algemeen zijn Filipino’s vriendelijk en gastvrij. Ze vermijden confrontaties en zijn heel inschikkelijk, wat buitenlanders het verkeerde signaal kan geven. Zelfs al kunnen ze zich niet vinden in een voorstel, dan antwoorden ze liever beleefd met de glimlach dan dat ze het voorstel afketsen. Wederzijds respect en vermijden dat iemand gezichtsverlies lijdt, is van cruciaal belang. Iemand op een fout wijzen doe je het best nooit waar anderen bij zijn.

Een sleutel tot succes is, zoals overal, de juiste formaliteiten kennen. Zo verwachten Filipijnen bijvoorbeeld dat zakenlui eerder conservatief gekleed zijn. Wie niet de gepaste kledij draagt, verliest het respect van zijn onderhandelingspartner.

Maak de beste eerste indruk

Het belang van etiquette en hiërarchie is onmiskenbaar. Spreek in een groep als eerste de persoon aan die het hoogst op de ladder staat. Filipijnen staan erop om aangesproken te worden met hun functietitel, als teken van respect. Wie wil onderhandelen, moet eerst overleggen met mensen op verschillende niveaus alvorens de beslisser ten tonele verschijnt. Die onderhandelingen kunnen tijdrovender zijn dan Vlaamse bedrijven gewoon zijn.

Filipijnen houden ervan om eerst beleefdheden uit te wisselen en te praten over gemeenschappelijke kennissen en familie, voor de onderhandelingen starten. Zelfs een gesprek dat geen positieve uitkomst heeft, willen ze op een vrolijke noot eindigen. Pas als alle details in verschillende gesprekken uitgeklaard zijn, is het tijd voor een formeel contract.

Maar de grootste garantie op succes is de juiste start van een aangename persoonlijke klik maken met uw zakenpartners. Een introductie door een betrouwbare tussenpersoon doet wonderen, zeker bij overheidsdiensten.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Flanders Investment & Trade).

Meer info: www.flanderstrade.be.