INEOS, dat nog steeds in familiale handen is, ontstond in 1998 toen het in Zwijndrecht de voormalige BP-site van Inspec overnam. Sindsdien groeide het bedrijf uit tot het grootste private bedrijf in het Verenigd Koninkrijk, dat met wereldwijde activiteiten een omzet van 45 à 47 miljard USD neerzet. In België heeft het bedrijf zes productievestigingen (Beveren, Zwijndrecht, Lillo, Geel, Tessenderlo en Feluy) alsook een onderzoekslabo in Neder-over-Heembeek.

De productie-activiteiten, alle toegespitst op de aanmaak van tussenproducten, kunststoffen en specialiteiten, zijn het resultaat van overnames van onderdelen van BP (Innovene), Dow, Solvay, BASF en Tessenderlo Group.

“Momenteel voeren we twee belangrijke wijzigingen in onze bevoorradingsketen door,” aldus David Thompson, coo INEOS European Trading & Shipping, “met name wat betreft de toevoer van Amerikaans schaliegas naar onze Europese kraakinstallaties en de bevoorrading in nafta en gascondensaat aan onze kraakinstallatie in Keulen”.

Vanaf 2017 zal INEOS via zijn nieuwe invoerterminal in het Schotse Grangemouth de Fife Ethylene Plant (FEP) in Mosmorran (Schotland) bevoorraden met uit Amerikaans schaliegas gewonnen ethaan. FEP is een 50/50 joint-venture tussen ExxonMobil Chemical en Shell Chemicals Europe.

INEOS kocht onlangs bijkomende uitvoerlicenties voor schaliegas in de Verenigde Staten aan. Die evolutie zou, op termijn, ook in het voordeel van de Arteveldehaven kunnen spelen. Meer directe impact op de Gentse haventrafiek heeft evenwel het langetermijnakkoord tussen INEOS en Oiltanking Ghent.

Betrouwbare partner

Oiltanking Ghent, dat door meerderheidsaandeelhouder Oiltanking GmbH wordt gecontroleerd, is gelegen tussen de Moervaart en het Rodenhuizedok langsheen het kanaal Gent-Terneuzen. Het bedrijf baat er een tankopslagpark van 1.000.000 m³ uit voor chemicaliën, biobrandstoffen of petroleumproducten.

Oiltanking GmbH, een dochter van het Duitse familiebedrijf Marquard & Bahls (Hamburg), is de op één na grootste onafhankelijke tankopslag-provider ter wereld voor petroleumproducten, chemicaliën en gassen. Het bedrijf baat 73 terminals in 22 landen uit in Europa, Noord- en Zuid-Amerika, Azië, het Midden-Oosten en Afrika.

“Zowat 15% van onze opslagcapaciteit reserveren we voor de nieuwe samenwerking met INEOS. Jaarlijks zullen we een zestigtal schepen met nafta en gascondensaat aan onze installaties lossen. Dagelijks zal een binnenschip instaan voor het na-transport richting Keulen ter bevoorrading van de kraakinstallatie van INEOS”, stelt Koen Van Kerkhove, managing director Oiltanking Gent N.V.

De twee ethyleenproductie-eenheden (crackers) van INEOS in Keulen hebben een jaarlijkse productiecapaciteit van 1,3 miljoen ton. Ze verwerken in hoofdzaak nafta die per pijplijn of per lichter over de Rijn wordt aangevoerd. Van de totale “feedstock” van 3,5 miljoen ton per jaar, zal voortaan zowat een derde via Gent worden aangevoerd. De zeeschepen van 12.500 tot 25.000 brt die Oiltanking voor INEOS zal afhandelen zijn afkomstig uit Schotland (Grangemouth), Spanje, Noorwegen, …

“Niet uitgesloten is dat we op termijn ook schepen tot 40.000 ton in de Arteveldehaven laten afmeren met nafta gewonnen uit Amerikaans schaliegas,” zo nog Thompson.

Begin 2017 heffen de Verenigde Staten immers het uitvoerverbod op dat product op.

Om de operaties voor rekening van INEOS vlot te laten verlopen, investeert Oiltanking Ghent 4 miljoen euro in de aanpassing van zijn installaties (verbetering van de tankuitrusting, dampverwerkingseenheden, dampretourleidingen, interne vlottende daken, de pijpleidingeninfrastructuur, zwaardere pompen, …).

Momenteel heeft Oiltanking twee tanks van 33.000 m³ voor INEOS in dienst. In januari wordt een derde in gebruik genomen, medio 2017 volgt een vierde (totaal van 132.000 m³).

Bedrijfszekerheid vereist

Nu Oiltanking Ghent volledig wordt geïntegreerd in de logistieke bevoorradingsketen van INEOS, zijn vertragingen bij het laden of lossen uit den boze. Het tankopslagbedrijf wist aan zijn nieuwe opdrachtgever de nodige garanties voor te leggen dankzij de proactieve aanpak van Havenbedrijf Gent. Dat investeert momenteel nagenoeg 10 miljoen euro in de bouw van een nieuwe kaaimuur aan de Moervaart.

Van de 1.000 meter kaailengte heeft Oiltanking Ghent 600 meter in gebruik, goed voor vier van de zes aanlegplaatsen. Drie van de vier aanlegplaatsen zijn inmiddels operationeel, waarvan één met een nieuwe kade. De tweede met nieuwe kade volgt in maart.

Nieuwe trading-activiteit

Met ingang van het nieuwe jaar zet INEOS een volwaardige trading-activiteit in eigen beheer op. Via Petro INEOS, een joint-venture met PetroChina, is INEOS al langer actief op het stuk van de oil trading. Thans pakt het bedrijf uit met een volwaardige trading-cel, die niet alleen voor de eigen behoeften maar ook voor derden zal werken. De trading-cel zal focussen op het verhandelen van nafta (voorheen werd daarvoor met BP Chemicals gewerkt), LPG, ethaan, uitstootrechten en energie (gas + elektriciteit).

INEOS breidt zijn belangen in Europa intussen verder uit. Zo nam het vorig jaar het 50%-aandeel van BASF in de joint-venture Styrolution over. Diezelfde oefening zou zich op korte termijn herhalen met betrekking tot de joint-venture die INEOS in 2013 met Solvay op PVC-vlak sloot.