Er staan de ondernemingen in 2016 heel wat hindernissen te wachten in de vorm van uiteenlopende uitdagingen op korte en lange termijn. Een nieuwe studie van Euler Hermes, “2016: voor de ondernemingen zijn de Olympische Spelen al begonnen”, belicht het reilen en zeilen van bedrijven wereldwijd die Rio 2016 niet hebben afgewacht om het startschot te geven voor hun eigen sportcompetitie. De studie spitst zich toe op het risicoverloop in 18 economische sectoren in 72 landen.

“Na de adrenaline-opstoot veroorzaakt door de volatiliteit van de financiële markten zullen de leidinggevende teams de komende maanden het hoofd koel moeten houden”, waarschuwt Ludovic Subran, hoofdeconoom bij Euler Hermes. “In 2015 werd in onze analyse de quotering van 148 sectoren naar beneden toe bijgesteld, tegenover slechts 76 herzieningen naar omhoog. Binnen die context krijgt 1 sector op 4 begin 2016 een "significante” of “hoge” risicoquotering."

Op basis van zijn benadering van het sectorale risico heeft Euler Hermes vijf macro-economische uitdagingen geïdentificeerd waarmee ondernemingen in 2016 zullen geconfronteerd worden:

1. Aanhoudend lage grondstofprijzen

Volgens Euler Hermes zullen de lage olieprijzen leiden tot een daling van 25% in beleggingen verbonden aan het zwarte goud. Dat zal een weerslag hebben op de sector van de machinebouw en uitrusting. Het transport komt hier dan weer als grote winnaar uit: de sector maakte in 2015 het voorwerp uit van acht opwaartse bijstellingen, vooral in Europa. De prijs van andere grondstoffen, zoals ijzererts, zal nog verder dalen, met bijbehorende gevolgen voor de metaalverwerkende nijverheid. Nu al bestempelen de beoordelaars van Euler Hermes het risico van die sector in de meeste landen (61 op de 72) als significant tot hoog.

2. Onrust op de opkomende markten

De opkomende markten kregen in 2015 een ongezien aantal slechtere risicoquoteringen over zich heen (122) en slechts enkele herzieningen naar boven. De neerwaartse bijstellingen waren vooral talrijk in Afrika en het Midden-Oosten (39), en ook in Latijns-Amerika (34). Brazilië zit in een uiterst moeilijk parket, met een risico op wanbetaling dat als significant tot hoog wordt beoordeeld in 15 op de 18 sectoren. West-Europa brengt van zijn kant wat meer evenwicht in het wereldwijde risicoprofiel met 24 bijstellingen naar boven.

3. Toename van schuldenlast, betalingstermijnen en kredietrisico

De gemiddelde betalingstermijnen van klanten (Days of Sales Outstanding), sleutelindicator voor cashflows en faillissementen, worden overal ter wereld langer. In China bedroegen ze 81 dagen in 2015 en zouden ze stijgen tot 84 dagen in 2016. Daarnaast zouden de faillissementen dit jaar met 20% toenemen.

De schuldniveaus worden onrustwekkend hoog, zelfs wanneer ze aangepast worden volgens de geldmiddelen: de nettoschuldratio’s bedragen tot 108% in de metaalverwerkende nijverheid, en 92% in de sector van de machines en uitrusting en in die van het papier.

4. Nog meer verstoringen

Binnen een wereldwijde context van volatiliteit en economische onzekerheid is de beleggingscyclus vrij vlak gebleven, maar nieuwe disruptieve schokken bedreigen de traditionele sectoren. Een frappant voorbeeld daarvan is de distributie, met de sterk groeiende elektronische handel en mobiele technologieën, nu al goed voor 3.500 miljard USD. Drie belangrijke factoren -de afstand tot de consument, de graad van verwijdering ten opzichte van innovatie en de afhankelijkheid van infrastructuren - bepalen de gevoeligheid van wereldsectoren voor een toenemend risico op verstoring.

5. Nieuwe fusie- en overnamegolf

Omdat mogelijkheden voor organische groei schaarser worden, bekijken ondernemingen steeds vaker hun opties in termen van externe groei. Volgens Euler Hermes zullen fusies en overnames dit jaar weer goed zijn voor meer dan 4.000 miljard dollar. Hun aantal zal met +10% stijgen tot 20.000 transacties. De fusie- en overnameactiviteit is bijzonder dynamisch in de chemische, geneesmiddelen- en technologiesector. Grensoverschrijdende operaties, aangestuurd door overnames van Europese ondernemingen door Aziatische groepen, kenden in 2015 een zeer sterke toename (+17%).

In sommige sectoren zoals energie, machinebouw en uitrusting en metaalbewerking, staan bedrijven tegelijk voor uitdagingen op korte termijn (lage grondstofprijzen, wisselvallige vraag in de opkomende landen, overmatige schuldenlast) en, op lange termijn, opeenvolgende disruptieve schokken die gepaard gaan met een consolidatieproces dat ze niet zelf in gang hebben gezet.