Een strategische denkoefening deed Agoria concluderen dat “no future without technology” an sich een negatief “statement” was. “Embracing” roept een meer positieve connotatie op.

“En dat is waar dit land nu en de komende decennia nood zal aan hebben,” weet Lambotte, “met name een positieve boodschap”.

Maar “Embracing technology” blijkt dan weer niet de jeugd aan te spreken die niet voor technologie als dusdanig geïnteresseerd is.

“De jongeren vinden technologie wel belangrijk, maar niet langer vanuit de technische insteek of interesse. Voor hen heeft technologie een hoger doel ten dienste van de mensheid en een betere levenskwaliteit. Jongeren omarmen technologie precies omwille van zijn bijdrage tot een verbetering van de levenskwaliteit,” zo nog Lambotte.

Zij zijn erg begaan met een duurzame wereld. Ze beseffen terdege dat technologie slecht kan zijn voor het milieu, maar zien tevens in dat het diezelfde technologie is die terzake ook oplossingen aanreikt.

Jongeren zijn heel sterk waardengedreven. Voor hen is maatschappelijk verantwoord ondernemen geen zaak van lippendienst of platte marketing.

Spanningsveld achterhaald

Als organisatie is Agoria meer dan zeventig jaar oud. In die periode was het spanningsveld tussen werkgevers- en werknemersorganisaties heel sterk aanwezig. Het uitgesproken combattieve karakter aan vakbondszijde uit de 19^de en 20^ste eeuw ruimde evenwel plaats voor sociaal overleg.

“Op vandaag volstaat sociaal overleg niet meer. Dat dient door sociale samenwerking vervangen,” meent onze gesprekspartner. Hij verwijst daarbij naar het feit dat heel veel managers in bedrijven vandaag ook maar werknemers zijn.

Marc Lambotte: “Een bedrijf is vandaag een verzameling van mensen die een sociaal doel nastreven. Dat vergt een volwassen houding waarbij sociale verworvenheden niet langer als verworven kunnen worden beschouwd. Waarbij mensen bereid zijn zaken op te offeren en aan te passen om ervoor te zorgen dat gezamenlijk verdere vooruitgang wordt geboekt. Om, via samenwerking, een betere levenskwaliteit voor ons allen te verkrijgen”.

In dit verband volstaat het te verwijzen naar het systeem van Mitbestimmung in Duitsland, waar de vakbonden actief aan de bedrijfsleiding deelnemen. Waar werkgevers en werknemers gezamenlijk aan een gemeenschappelijk doel werken, met name de creatie van werkgelegenheid.

“Werk is en blijft immers de bron van alle welvaart en welzijn. Samen moeten we zien werk naar België te halen. Dat houdt in dat we met zijn allen zaken zullen moeten opofferen om onze toekomst te vrijwaren. Dat is de ambitie die we samen kunnen omarmen binnen een bedrijfomgeving waar geen onderscheid meer is tussen werkgevers en werknemers. Waar wel operatoren, leidinggevenden, administratieve krachten aan de slag zijn”, zo nog onze gesprekspartner.

Sleutel ligt bij jongere generatie

Impliciet geeft Lambotte aan dat een uitweg uit het falend sociaal overleg bij de jongeren ligt. Jongeren die sowieso al niet erg geneigd tot syndicalisering blijken.

“Net zoals jongeren tegen technologie aankijken als een middel om een doel te bereiken, kijken ze tegen werk aan. Steeds vaker geven jongeren de voorkeur aan projectwerking, niet noodzakelijk binnen hetzelfde bedrijf. Ze zijn vragende partij om mee te werken aan projecten waarin ze zich kunnen vinden. Eens het project afgerond, gaan ze op zoek naar een ander, al dan niet binnen dezelfde onderneming. Dat heeft tot gevolg dat we ook het stelsel rond de pensioensopbouw moeten durven te herdenken. Dat werd intertijd geconcipieerd om de werknemers te fideliseren. Dat model werkt niet meer om de eenvoudige reden dat het niet langer strookt met het verwachtingspatroon van jongeren die om de drie à vijf jaar met een andere werkgever in zee gaan,” weet Marc Lambotte.

Tewerkstellingsvormen aanpassen

In de toekomst zullen de ingrepen in het bestaand sociaal model nog sneller plaats vinden. Momenteel begint generatie Z af te studeren, zeg maar de eerste volbloed “digital natives”. Die denken helemaal anders en koesteren totaal andere ambities.

“Hoopgevend is dat bij de generaties Y en Z ondernemerschap komt boven drijven. Ruim één op drie (af)studerende jongeren heeft de ambitie om ooit zelf een bedrijf te runnen. Dat cijfer ligt dubbel zo hoog als een jaar terug en is bijzonder hoopgevend voor België,” meent de ceo van Agoria.

Maar ook de technologiefederatie weet zich met nieuwe uitdagingen geconfronteerd. De jongeren hebben niet langer organisaties als Agoria nodig om aan basisinformatie te geraken. Die is in ruime mate op de social media voorhanden, weliswaar niet objectief noch gesynthetiseerd op een efficiënte manier of gefocust op de noden binnen bepaald bedrijf.

“Jongeren zijn enkel bereid lid van een organisatie te worden als die hen efficiëntieverbeteringen aanreikt,” zo luidt het.

In tegenstelling tot andere ondernemersorganisaties is Agoria niet van plan een jongerenwerking op te zetten. Opzet is wel jongeren de kans te bieden om binnen de organisatie zelf initiatieven op te zetten.

“Professionals moeten jongeren niet managen, maar wel de ruimte bieden waarin ze hun ding kunnen doen,” heet het.

Marc Lambotte: “De snelle evolutie van de maatschappij en de nog snellere ontwikkeling van de technologie nopen tot een flexibele arbeidsmarktorganisatie. Ons hele rechtssysteem dient omgevormd en aangepast aan de onvoorspelbaarheid van de creativiteit. Ook het rechtssysteem moet ervoor zorgen dat innovatie mogelijk wordt”.

Nieuw samenwerkingsmodel

Binnen die context kan en wil Agoria zich niet langer profileren als werkgeversorganisatie.

“We moeten ons niet enkel richten tot de leidinggevenden, maar ook naar de andere werknemers binnen het bedrijf en het hele ecosysteem. Als organisatie kunnen we pas relevant zijn voor de maatschappij indien we inhaken op het noodzakelijke samenwerkingsmodel,” beklemtoont onze gesprekspartner.

Marc Lambotte: “De generatie Z reikt ons een enorme opportuniteit aan om de achterhaalde scheiding tussen werkgevers en werknemers weg te werken. Kijk naar gamende jongeren. Ze loggen in, kijken wie on-line is, aanvaarden een opdracht, stellen een team samen, voeren de opdracht uit en, na positief resultaat, gaat de groep uit elkaar. Bij die generatie zit flexibiliteit ingebakken”.

Een dergelijke sociale samenwerking tussen alle betrokken partijen moet resulteren in een land waar het goed om leven is, waar werk te vinden valt en men voor zijn gezin zorgen kan. Op die manier kan terug werk naar België worden gehaald, meent onze gesprekspartner.

Marc Lambotte: “Veel van onze bedrijven zijn exportgericht. Onze interne economie en sociaal vangnet kunnen maar dankzij de export worden betaald. Om die contracten te winnen, moeten we producten van topkwaliteit tegen een concurrentiële prijs kunnen aanbieden. In het nieuwe samenwerkingsmodel is niet langer sprake van alle jaren meer te verdienen en onze ogen te sluiten voor de realiteit. Het is niet langer de verantwoordelijkheid van de baas om de producten in het buitenland verkocht te krijgen, dat is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Indien we te weinig bestellingen binnen krijgen is dat het probleem van het hele bedrijf, dat gezamenlijk dient opgelost”.

Dat de automatische loonindexering binnen een dergelijk systeem niet overeind kan blijven, is overduidelijk.

“De loonindex is één van de meest nefaste zaken voor iedereen en voor de werknemers in het bijzonder. Het lijkt een rechtvaardig mechanisme dat de koopkracht beschermt maar is in wezen heel erg arbeidsplaatsendestructief,” weet Lambotte.

Of er binnen het nieuwe samenwerkingsmodel nog een plaats is weggelegd voor de werknemers- en werkgeversorganisaties zoals we ze vandaag kennen, volgt een diplomatisch antwoord.

“In het model van de toekomst is ruimte voor alle organisaties die structuur kunnen brengen,” aldus Lambotte. “Het is goed dat er organisaties bestaan die belangen, opinies of posities vanuit een bepaalde hoek verdedigen. Dat is een kwestie van diversiteit. Dat gaat over mensen die naar een bepaalde situatie op verschillende manieren kijken. Er dient over gewaakt dat vertegenwoordigers van verschillende strekkingen hun steentje kunnen bijdragen, voor zover dat op een structurerende manier gebeurt,” klinkt het.

De wijze waarop ideeën van de werkvloer nu al worden opgevangen en getest, is een duidelijke vorm van structuur. Heel wat verbetertrajecten in productiebedrijven worden vandaag al ingezet dankzij de operatoren op de werkvloer. Ook dat kadert in het samenwerkingsmodel dat Agoria voorstaat.