Ik heb de laatste tijd zoveel mensen horen mopperen dat de markten oersaai zijn. En eerlijk gezegd, zelf heb ik dat ook wel eens gedacht. Dat is onrustwekkend en heel gevaarlijk, want verveling gaat vaak samen met zelfgenoegzaamheid. Zoals ik de voorbije 30 jaar bij talrijke gelegenheden op de kapitaalmarkten heb geleerd, is dat laatste duidelijk het ergste. Zelfvoldane of al te zelfzekere risiconemers gaan uit van de verkeerde veronderstellingen. Zij hebben vaak een vertekend beeld van het risico-rendementsprofiel van hun markt.

Daarom is het cruciaal om altijd heel alert te blijven, nu nog meer zelfs dan in woelige tijden. Kietel immers nooit een slapende draak, is de slogan van Zweinsteins Hogeschool voor Hekserij en Hocus-Pocus. Een beetje magie zou nuttig kunnen zijn om de volgende breuklijn in de markten in een vroeg stadium te kunnen ontdekken, zodat we mogelijke verliezen kunnen beperken en misschien zelfs winst opstrijken. Als er één zekerheid is, is het duidelijk dat er gebeurtenissen zullen plaats vinden die de markten uit koers zullen brengen. De politiek? Economische cijfers? Verandering van beleid? Alles kan.

Marktvariabelen

Laten we even kijken naar verschillende marktvariabelen om te bepalen waar deze verveling vandaan komt. Op de aandelenmarkten gaat het er duidelijk allesbehalve saai aan toe. De Europese indexen zijn dit jaar met 8% gestegen. Het VK en de VS hinken achterop. Japan strompelt voort tegen iets meer dan 2% voor dit jaar, maar was eerder gezakt tot -4%. Heel wat actie dus, en zeker geen reden tot verveling.

De volatiliteitsindex VIX wordt momenteel ook dicht bij zijn historische dieptepunten verhandeld. De twee lichte stijgingen hadden allebei te maken met politieke gebeurtenissen die verband hielden met enkele van de gênante momenten die de huidige Amerikaanse president Donald Trump veroorzaakt heeft. Vele verkopers van volatiliteit houden momenteel de index laag. Deze positie zal alleen maar gunstig zijn als er zich geen reële gebeurtenissen voordoen die de feitelijke volatiliteit flink doen toenemen. Duidelijk geen teken dat iemand zich zorgen maakt.

De prijs van ruwe olie, in het verleden vaak aanleiding om de aandelen en obligaties te herwaarderen, gedraagt zich sinds het begin van het jaar goed. Schommelingen van 10% rond het centrale punt van 50 USD lijken niet buitensporig in een tijd dat de ruwe olie volop in de belangstelling staat, gezien de onderhandelingen over productieverlagingen De lange termijn volatiliteit van deze olieprijs is in de loop van het jaar systematisch gedaald. Zonder verdere verrassingen aan het geopolitieke front, zal deze trend waarschijnlijk aanhouden.

De eurodollarkoers, die het grootste deel van de zes maanden binnen een smalle bandbreedte tussen 1,04 en 1,09 is gebleven, brak opwaarts uit doordat de markt de waarschijnlijkheid dat Trumpflation effectief realiteit zou worden opnieuw evalueerde. Hoewel dit op het eerste gezicht een nieuwe ontwikkeling lijkt, dooft het enthousiasme hierover vlug uit wanneer we kijken naar de lange termijngrafiek van de EURUSD-wisselkoers. Deze wisselkoers blijft al meer dan twee jaar steken in een bandbreedte tussen 1,04 en 1,15. Inderdaad, heel saai.

Ook de rentes op langer lopende obligaties blijven in een bandbreedte hangen. 10-jarige Bunds werden tussen de 0,2 % en 0,5% verhandeld, terwijl hun tegenhangers uit de VS tussen de 2,20% en 2,60% vastzaten. Geen van de potentieel rampzalige politieke gebeurtenissen in Europa kon het keurslijf doorbreken dat gevormd werd door de bandbreedte van het rendement van de Duitse Bunds. Zelfs het wispelturige beleid van president Trump zorgde slechts voor kleine schommelingen in het rendement op Treasuries. Een snelle blik op de krediet-spreads in het universum van de investmentgrade-obligaties en de hoogrentende obligaties wijst op weinig actie. We kunnen slechts een kleine aanhoudende krimp van de spread waarnemen.

Kortom, het is makkelijk te begrijpen waar de waargenomen verveling vandaan komt. Afgezien van de trends op de aandelenmarkten blijven de meeste marktvariabelen die relevant zijn voor ons, binnen bepaalde bandbreedtes steken. Sommige zitten daar al vele maanden vast. Terugkeren naar het gemiddelde lijkt het motto van de voorbije maand te zijn. Hoewel iedereen met ook maar een greintje marktervaring weet dat dit niet zal blijven duren, ligt het niet in de aard van de mens om waakzaam te blijven terwijl hij zit te kijken naar iets dat even boeiend is als het gras zien groeien.

Zelfgenoegzaamheid misplaatst

Daarom is het belangrijker dan ooit zo om streng mogelijk in te gaan tegen zelfgenoegzaamheid. Ik blijf ervan overtuigd dat we een uitbraak van de obligatierentes zullen meemaken, zowel opwaarts (voor Bunds) als neerwaarts (voor Amerikaanse Treasuries). Een geslaagde afzetting van president Trump zou dit kunnen uitlokken. Een te agressieve Fed in tijden van economische zwakte, wat op een beleidsfout zou kunnen wijzen, is een andere mogelijke oorzaak. Ook een terugkeer van bezorgdheid over de houdbaarheid van de Chinese schuld zou voor wereldwijde beroering kunnen zorgen. Het is met andere woorden duidelijk dat er vele potentiële rampgebieden zijn.

In elk geval hopen we dat het stramien niet doorbroken wordt. Het is beter om geen slapende draak wakker te maken, want zelfs in het huidige klimaat kunnen we nog positieve rendementen voor de fondsen genereren. Het is misschien wat saai, maar wel aangenamer dan brullende draken. In elk geval blijven we waakzaam en staan we op de uitkijk voor slapende draken. De eerste draken kregen we te zien bij de seizoensstart van onze favoriete tv-reeks Game of Thrones op 16 juli, maar ik ben niet zeker of die meetellen.

(Guido Barthels, Portfolio Manager, ETHENEA Independent Investors S.A.)