Sinds de centrale banken van start gingen met hun "onconventionele" maatregelen en de economie aan het infuus legden, is het uitzonderlijke een alledaagse aangelegenheid geworden: de injectie van liquiditeiten, de fameuze kwantitatieve versoepeling (QE), bracht een schokeffect teweeg dat we nog nooit in de economische geschiedenis gezien hadden. In totaal gaf de Amerikaanse Federal Reserve 4.500 miljard dollar uit om de groei kunstmatig aan te zwengelen, zonder dat ze er daarbij in slaagde om de inflatie te doen stijgen. Na acht jaar van goede en trouwe dienst wordt er achter dit aankoopprogramma, voor de één een reddingsboei, voor de ander een mefistofelische¹ maatregel, een punt gezet. Een bladzijde in de monetaire geschiedenis wordt omgeslagen.

Sinds de aankondiging zijn de markten kalm gebleven en lijkt niets de rust te kunnen verstoren. Zelfs de vernietigende orkanen en de oorlogstaal van Donald Trump en Kim Jong-un slaagden er niet in om het vertrouwen in de toekomst te ondermijnen: de S&P 500 sloot halverwege september voor de eerste keer in de geschiedenis boven de 2.500 punten af en de CAC 40 realiseerde de ene stijging na de andere. De Franse index heeft de piek van juli achter zich gelaten en bevindt zich nu in de buurt van het niveau van eind 2007.

Poorten beleggingshemel weer dicht

Objectief gezien is deze beleidswijziging onvermijdelijk en de poorten van de beleggingshemel zijn intussen weer dicht. We treden een ander tijdperk binnen met andere regels: de dure waarderingen, de lage groei, de rentevoeten - die alleen maar kunnen stijgen - doen vermoeden dat de toekomst beduidend minder rooskleurig oogt dan de afgelopen tien jaar het geval was. De ontwenningskuur die eraan komt is noodzakelijk en zal gepaard gaan met moeilijke momenten, zonder dat dit evenwel hoeft te betekenen dat er een grote beurscrash op komst is. De verwachte inkomsten van een belegging op de beurs zullen eenvoudigweg nauwer aansluiten bij de rentevoeten, die nog altijd laag zijn in de ontwikkelde landen.

Maar laten we positief blijven: het actief beheer is terug van weggeweest! Sinds 2008 wordt de koers van aandelen minder gestuurd door fundamentele analyse van bedrijven dan wel door onzekere macro-economische ontwikkelingen en het soepele beleid van de centrale banken. De volatiliteit daalde in de voornaamste beleggingscategorieën en maakte de weg vrij voor de opkomst van passief beheer.

Wij blijven beleggen op de lange termijn en zijn er nog steeds van overtuigd dat er een opwaartse spiraal ontstaat wanneer spaargeld in bedrijven geïnvesteerd wordt.

(Didier Le Menestrel, president-directeur, La Financière de l’Echiquier)

¹ In de tweede Faust van Goethe, vindt Mefisto (de duivel) de geldpers uit om de keizer te redden van het faillissement.