Het hele dossier kadert in een ruimere samenwerking op vlak van mobiliteit en hinterland-connecties tussen de Vlaamse havens en Noordrijn-Westfalen, beklemtoont Ben Weyts. Duitsland nam een en ander op in zijn nationaal Bundesverkehrswegeplan 2030, aldus Hendrik Wüst die stelt dat voor de realisatie van de verbinding ook geld beschikbaar is “op voorwaarde dat die tot Antwerpen loopt en niet tot de Duits-Nederlandse grens”.

“De connectie met de zee ligt voor Noordrijn-Westfalen in het westen, niet in het noorden (lees: Hamburg, nvdr.). Daarom is in het huidige coalitie-akkoord een betere ontsluiting met Vlaanderen opgenomen, waarvan de realisatie van 3RX deel uitimaakt,” zo nog Wüst.

Hoofddoel blijft een betere connectie, meer transportefficiëntie en meer verbindingen per spoor en over het water. Beide regio’s werken terzake aan een breder samenwerkingsakkoord.

Mobiliteitsproject voor de toekomst

De Vlaamse minister van Mobiliteit hoopt alvast het negativisme rond het IJzeren Rijn-dossier te bannen door over te schakelen naar 3RX als toekomstproject op mobiliteitsvlak. “We hadden de discussie graag op een hoger niveau getild. Temeer daar recent studiewerk, gelijkwaardig gefinancierd door Vlaanderen en Europa, aantoont dat het 3RX-tracé niet alleen efficiënter is, een vergelijkbare kosten/baten-analyse als het historische tracé oplevert, maar ook gevoelig goedkoper is”, aldus Weyts.

Aan het 3RX-tracé hangt een prijskaartje van 770 miljoen euro, BTW niet inbegrepen. De Rhine-Ruhr-Rail Connection (3RX) loopt van Antwerpen, via Mol en Hamont, naar Roermond en Venlo om aan Duitse zijde zijn weg verder te zetten van de grens tot in Viersen. “Positief voor Nederland is dat dit traject geen natuurgebied dient te doorkruisen,” merkt Weyts op.

Hoewel België kan terugvallen op internationale verdragen en het Permanent Hof van Arbitrage om de aanleg van de spoorverbinding op Nederlands grondgebied af te dwingen, opteert Weyts voor een aanpak van diplomatiek overleg, thans voor het eerst met openlijke Duitse steun. “Zowel Vlaanderen als Noordrijn-Westfalen willen, weliswaar zonder garantie op succes, al het mogelijke doen om deze Europese transnationale investering tot een goed einde te brengen met het oog op een maximale modal shift die zowel de omgeving, de mobiliteit als de leefbaarheid ten goede komt”, klinkt het. Beide regio’s nodigen derhalve de Europese Commissie uitdrukkelijk uit om aan de onderhandelingstafel te komen zitten.

“Er heerst momenteel ontegensprekelijk een “window of opportunity” binnen dit dossier. Laat ons niet langer redetwisten over technische details maar de discussie op politiek niveau voeren”, stelt Wüst voor. In recente contacten met de nieuwe Nederlandse minister van Infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen, meende Wüst alvast een nieuwe openheid rond de spoorverbinding vast te stellen. “Aan Nederlandse zijde is er perspectief om het dossier niet als een historische last te beschouwen maar als een kans op vlak van mobiliteit en ecologie, die zowel voor de haven van Antwerpen als die van Rotterdam mogelijkheden biedt”, aldus Weyts.

Europese Commissie

Slagen Weyts en Wüst erin de Europese Commissie in het 3RX-dossier te betrekken, komen de kaarten uiteraard anders te liggen en wordt de druk op Nederland gevoelig verhoogd. Dan gaat het niet langer om een bilaterale discussie maar om een Europees verhaal van mobiliteit en groei. Het 3RX-dossier kan perfect binnen het Juncker-plan worden geïntegreerd, meent de Duitse minister voor Verkeer van Noordrijn-Westfalen.