Het lukt de regering May niet de EU te overtuigen dat de grens tussen Ierland en Noord-Ierland open blijft en de brexit toch kan doorgaan zoals gepland. Intussen heeft het Britse Hogerhuis gestemd en de EU-exit wet teruggestuurd naar het Lagerhuis met een wijzigingsverzoek dat Groot-Brittannië in de douane-unie moet blijven.

De regering May is echter sterk tegen een verblijf in de douane-unie met de EU. In een toespraak in Lancaster House in januari 2017 maakte ze duidelijk dat Groot-Brittannië de EU geheel wil verlaten om eindelijk de vrijheid te hebben zijn eigen regels te maken en eigen handelsverdragen te sluiten. Maar zoals de Engelsen zeggen “you can’t have your cake and eat it too”. Kortom “je kunt niet alles hebben”. Dat lijkt het Britse Hogerhuis inmiddels ook te beseffen. Het Lagerhuis is nog niet zover, maar daarvoor zou een nieuwe regering nodig zijn.

Positie regering May alsmaar moeilijker

Na het aftreden van de minister van Binnenlandse Zaken Amber Rudd eind april, wordt de positie van de regering May alsmaar moeilijker. In de maand mei vinden er reeds stemmingen plaats in het Britse parlement, waarin zeker over het wijzigingsverzoek van het Hogerhuis zal worden gedebatteerd en gestemd; wat ook van nabij gevolgd zal moeten worden. Op 23 juni, de tweede verjaardag van het referendum, heeft een burgerbeweging een grote anti-brexit demonstratie gepland om tot een nieuw referendum op te roepen.

Desinformatiecampagnes

Tot slot verwacht de Europese Raad tijdens de vergadering op 28 en 29 juni van Groot-Brittannië aanvaardbare en uitvoerbare oplossingen voor de grenskwestie tussen Noord-Ierland en Ierland. Indien de regering May er niet in slaagt met dergelijke voorstellen te komen, bestaat het risico dat de overeengekomen overgangsperiode tot eind 2020 afloopt, waardoor de uitvoering van een harde brexit op 29 maart 2019 waarschijnlijker wordt.

Tot dusver heeft de EU herhaaldelijk de poging van Theresa May om de financiële dienstverleners in de City of London onbeperkte toegang tot de interne EU-markt te verlenen afgewezen op grond van het zogenaamde equivalentiebeginsel. De houding van de EU op dit punt is in dit opzicht zeer duidelijk. Wie toegang wil tot de interne markt, moet zich aan de EU-regels onderwerpen en de autoriteit van de Europese instellingen erkennen. Er komen geen regels die daar enigszins op lijken.

De auteur is van mening dat de beperkingen uiteindelijk zelfs de grootste eurosceptici zullen bekeren en dat er tenminste een regeling zal worden gevonden die neerkomt op een tamelijk zachte brexit: een zeer verregaande douane-unie en royaal vrij verkeer van personen voor EU-burgers. In dat geval kun je je natuurlijk wel terecht afvragen waarom de uittreding dan eigenlijk nog nodig is. Het resultaat van het referendum lijkt uiteindelijk over het geheel genomen slechts een vergissing te zijn geweest.

Er werd een grote desinformatiecampagne gevoerd met misleidende beweringen zoals: ““Wij sturen elke week 350 GBP miljoen naar de EU. Laten we ons eigen nationale gezondheidssysteem (NHS) financieren. Stem voor uittreding. Laten we dit weer zelf in handen nemen.”

Stemming gemaakt. De huidige burgerbeweging gebruikt een gelijkaardige strategie en beweert dat de brexit 2 miljard pond per week zou kosten! Ook deze bewering klopt niet helemaal, omdat men het door de regering geschatte BBP in 2030, dat 30 % onder het BBP zonder brexit ligt, simpelweg vertaalt naar een geldstroom per week. Dat klinkt overtuigend, maar is helaas onjuist.

Bedrijven zijn voorzichtig met investeren

Er zijn echter helemaal geen goocheltrucs nodig om aan te tonen dat de brexit economisch gezien onzin is. De groei van de Britse economie sinds het referendum blijft achter bij die van Duitsland en Frankrijk. Het is ergens ook wel begrijpelijk dat bedrijven voorzichtig zijn met investeren zolang er zoveel onzekerheid over de toekomst van Groot-Brittannië bestaat. Terwijl de groei in het Verenigd Koninkrijk traag verloopt, heeft de inflatie een eigen momentum ontwikkeld en ligt zij op een niveau waarvan de Europese centrale bankiers zweetdruppels op hun voorhoofd zouden kunnen krijgen. De Bank of England staat daarmee natuurlijk weer voor een monetair dilemma dat kenmerkend is voor Groot-Brittannië: stagflatie zoals in de jaren 1970.

De inflatiestijging lijkt het gevolg te zijn van het zwakke pond sterling, dat na het dramatisch verlopen referendum van 2016 duidelijk aan waarde heeft verloren ten opzichte van de euro en de dollar. Nu het pond zijn waardedaling weer gedeeltelijk heeft goedgemaakt, is de inflatie weer gedaald. Dit zal echter slechts tijdelijk zijn.

Impact voor beleggers

Voor beleggers is de huidige situatie in Groot-Brittannië in elk geval problematisch. Voor het obligatoir gedeelte biedt het rendement weinig ter compensatie voor de inflatie, net zoals in Duitsland of Frankrijk. In reële termen is zelfs in het 10-jarige segment waardeverlies te verwachten. Hoewel de Britse aandelenindex FTSE sinds het brexitreferendum een niet onaangename waardestijging van 18% heeft doorgemaakt, doen de Duitse DAX en de Franse CAC het ruim 4% beter.

In Groot-Londen vertonen de vastgoedprijzen, die de afgelopen jaren fenomenale gestegen zijn, sinds begin dit jaar een terugval. De auteur kan ook uit eigen omgeving bevestigen dat veel Europeanen overwegen hun huis in Londen te verkopen en terug te keren naar het vasteland. Velen vinden de onzekerheid die het gevolg is van de brexit te groot om deze af te wachten.

Onze filosofie is”Constantia Divitiarum - De constante groei van welvaart”. Vanwege deze onzekerheid kozen we ervoor om momenteel in onze portefeuilles slechts beperkt te beleggen in effecten in pond sterling.

Waar men ook kijkt, de duidelijke voordelen van de brexit voor Groot-Brittannië, die de hardliners herhaaldelijk naar voren hebben gebracht, blijken bij nader inzien een fata morgana. We kunnen alleen maar hopen dat het gezond verstand in Groot-Brittannië zegeviert en de hele toestand afgeblazen wordt. Het zou de auteur een groot plezier doen.

(Guido Barthels, senior portfolio manager, ETHENEA Independent Investors S.A.)