Juli kende al een ongewone start toen de Britse regering niet alleen haar minister van Buitenlandse Zaken verloor, maar ook toen de zittende Brexit-minister de handdoek in de ring gooide als gevolg van de koers die Theresa May had ingeslagen. De nieuwe ministers zullen zo te zien ook weinig geloofwaardigheid toevoegen aan de Brexit-onderhandelingen met de EU. Integendeel: als de Britse regering haar huidige koers blijft varen en aan cherrypicking wil blijven doen, wordt het steeds waarschijnlijker dat er een zogenaamde “harde brexit” of “no-deal brexit” komt. In dat geval zijn de grote bevoorradingsproblemen voor voedingswaren, geneesmiddelen en aardgas geen prettig vooruitzicht. Niet echt een opbeurende gedachte, en vooral niet met het oog op eventuele beleggingsbeslissingen.

We kunnen alleen maar hopen dat de onderhandelingen tussen de EU en Groot-Brittannië toch nog constructief zullen verlopen, want de tijd dringt. Momenteel gaan wij in een grote boog om Groot-Brittannië heen omdat de economische ontwikkeling daar nog onzekerder is dan elders.

Trump

De voorbije maand juli stond natuurlijk ook de Amerikaanse president Trump weer in het middelpunt van de belangstelling. Zoals zo vaak veroorzaakte hij met zijn soms excentriek overkomende gedrag beroering op het wereldtoneel, maar misschien is dat ook wel zijn bedoeling. Zijn zeer narcistische karakter laat in dat opzicht weinig ruimte voor andere interpretaties. Maar zoals een gerenommeerd psychiater onlangs over de president zei, het is niet Trump die gek is, maar de Amerikaanse samenleving.

De psychiater verwijst onder meer naar de wapenwetgeving, die de Amerikanen doet geloven dat meer wapens het land veiliger zouden maken. In de meeste andere landen wordt bij een dergelijke vreemde uitspraak slechts vol onbegrip het hoofd geschud. En president Trump is nu eenmaal in elk opzicht lid van deze eigenaardige samenleving, die nog altijd gelooft in het trickle down-effect (het "doorsijpeleffect"), terwijl de grote meerderheid van de bevolking alleen maar kan dromen van welstand.

Maar terug naar POTUS (President of the United States). Na een tamelijk rampzalige reis naar Europa en vele Europeanen met gekwetste gevoelens, wilde de naar eigen zeggen grootste dealmaker aller tijden de geschiedenis ingaan als degene die niet alleen Noord-Korea, maar ook de Russische beer bedwongen heeft. De ontmoeting in Helsinki was voor de publieke perceptie echter een compleet fiasco.

Natuurlijk is er in principe niets mis mee met het verbeteren van betrekkingen tussen de VS en Rusland en zou een ontmoeting tussen de Amerikaanse en de Russische president eigenlijk een positieve ontwikkeling moeten zijn. Het was de bedoeling om de spanningen tussen Moskou en het Westen te doen afnemen, maar Trump heeft in Helsinki nog maar eens bewezen dat hij niet geschikt is om president te zijn.

Bijna alles wat hij maar verkeerd had kunnen doen, deed hij. Vladimir Poetin negeert de mensenrechten in eigen land, voert in Syrië al jarenlang oorlog tegen vrouwen en kinderen en met de annexatie van de Krim schendt hij al lange tijd het internationaal recht. Hij is geen man met wie de Amerikaanse president als leider van de vrije wereld een vriendschap onder mannen moet sluiten of goede maatjes moet worden. Maar dat was precies wat Trump in Helsinki deed.

Alleen al het feit dat Trump Poetin ontmoette zonder enige voorwaarde te stellen of te eisen dat Rusland concessies zou doen in Syrië, was ontstellend. En dan de ontmoeting zelf: dat Trump en Poetin elkaar meer dan een uur lang zo goed als alleen, zonder aanwezige medewerkers, hebben gesproken, geeft reden tot wantrouwen. Wat daar werd afgesproken, welke geheime "deals" de beide presidenten, mogelijk ten koste van derden (of zelfs van de VS), hebben gesloten, blijft niet alleen verborgen voor de wereld, maar ook voor de naaste adviseurs van Trump. Zo ontstaat de indruk dat Trump Poetin meer vertrouwt dan zijn eigen mensen.

Ten slotte kwam de persconferentie van Poetin en Trump voor de wereldpers totaal absurd over. Daarin verzetten ze zich samen tegen het onderzoek van de FBI naar de Rusland-affaire. Poetin steunde de bewering van Trump dat er geen samenwerking was geweest tussen het team van de verkiezingscampagne van Trump en Russische agenten. En net dat zorgde zelfs bij zijn grootste supporters voor meer dan een paar opgetrokken wenkbrauwen. Trump leek zich meer en meer te isoleren. Daarna trachtte hij zichzelf buiten schot te stellen door te beweren dat hij zich versproken had, maar erg geloofwaardig was dat niet. Voor niemand.

Dealmaker?

Toen moest het enfant terrible met iets nieuws op de proppen komen om zich weer als grote dealmaker te kunnen voordoen. De ontmoeting met Europees Commissievoorzitter Juncker leek de perfecte gelegenheid voor. Terwijl Trump vooraf voortdurend de bad cop had gespeeld, bracht hij de dag voor de ontmoeting nog eens ter sprake wat eerder al een paar keer door zijn hoofd leek te hebben gespookt: een wereld zonder handelsbeperkingen, invoerrechten en concurrentievervalsing!

Nu trad de good cop weer op het voorplan. En die kon bijzonder goed opschieten met Juncker. Ook voor buitenstaanders heeft deze gebeurtenis alleen maar positieve kanten: de dreigende invoerheffingen op auto’s bleven voorlopig opgeschort, en er wordt weer onderhandeld. Het zou mooi geweest zijn als president Trump onmiddellijk na zijn verkiezing naar zijn adviseurs had geluisterd. Zij hebben hem zeker afgeraden om TTIP en TPP voortijdig te beëindigen. Als Trump nu nog wat zou bijdraaien op het vlak van klimaatbescherming, kunnen we weliswaar ons hoofd schudden omdat hij toch wel heel laat tot inzicht komt, maar beter laat dan nooit!

Resultaat is dat vooral de aandelen die het hardst zouden worden getroffen door een handelsoorlog, duidelijke koerswinsten boekten. Maar aangezien je met Trump nooit zeker weet of hij nu de rol van bad cop of good cop aan het spelen is, zette de beurscorrectie opnieuw in. Wij geloven echter dat Trump uiteindelijk, vooral wanneer de verkiezingen naderen, meer en meer zal gaan inzien dat hij beter de geschiedenis kan ingaan als voorvechter dan als tegenstander van de vrije wereldhandel. Daarom gaan we ervan uit dat een mogelijke handelsoorlog in de waarderingen een steeds kleinere rol zal gaan spelen.

De aandelenkoersen kunnen hun onderbroken hausse weer voortzetten, de rente op "safe haven"-overheidsobligaties, zoals Duitse Bunds en Amerikaanse treasuries, kan weer stijgen en de credit spreads voor bedrijfsobligaties kunnen weer krimpen.

Uiteindelijk was alles dan maar een slechte droom en noemen we dit later een storm in een glas water.

(Guido Barthels, senior portfolio manager bij ETHENEA Independent Investors S.A.)