Bestuurders zijn tegenover de vennootschap verantwoordelijk voor fouten begaan in de uitoefening van hun opdracht. Kortom, schieten zij te kort in hun bestuur en staat dit in verband tot bepaalde schade, dan kunnen zij voor deze schade aansprakelijk worden gesteld.

Ook feitelijke bestuurders, zij die ten aanzien van de rechtspersoon slechts werkelijke bestuursbevoegdheid hebben maar niet formeel benoemd zijn, zijn op dezelfde manier aansprakelijk als officieel benoemde bestuursorganen.

Onderstaand lijsten we de zaken op waarvoor je als bestuurder kan worden aansprakelijk gesteld.

• Gewone bestuursfouten
  Een gewone bestuursfout is een algemene fout die een bestuurder maakt tijdens de uitvoering van zijn bestuursopdracht. Denk hierbij aan het niet bijwonen van de vergaderingen van de raad van bestuur, het laattijdig protesteren van een factuur, het nalaten van een noodzakelijke verzekering af te sluiten of een handelshuurovereenkomst te vernieuwen.
  
• Inbreuken op de wet of de statuten
  Daarnaast kan een bestuurder verantwoordelijk worden gesteld voor een inbreuk op de vennootschapswetgeving, de boekhoudwetgeving of op de statuten. Dit kan zijn: de vennootschap laten handelen buiten zijn statutair doel, het niet neerleggen van de goedgekeurde jaarrekening, het niet-naleven van de procedure rond belangenconflicten of van de alarmbelprocedure, die het bestuur voorschrijft de aandeelhouders tijdig te waarschuwen over de financiële verliezen van een noodlijdende vennootschap, enz.
  
• Buitencontractuele fouten
  Ook als je een buitencontractuele fout begaat ten aanzien van derden of ten aanzien van de vennootschap, ben je aansprakelijk als bestuurder. Het gaat dan bijvoorbeeld om diefstal van de vennootschap of de verduistering van maatschappelijke gelden of goederen.
  
• Kennelijk grove fouten die tot faillissement hebben bijgedragen
  Maakt een bestuurder een kennelijk grove fout die later aanleiding geeft tot het faillissement van de vennootschap? Dan kan hij aansprakelijk worden gesteld voor het geheel of een deel van de schulden. Een typisch voorbeeld is ernstige fiscale fraude.
  
• “Wrongful trading”
  Hiermee bedoelen we het bewust verder zetten van een verlieslatende activiteit. Je weet als bestuurder dat je schip zinkende is, maar je verkiest dit te negeren en toch door te gaan. Als je vennootschap dan failliet gaat, kan de rechter je veroordelen tot betaling van een deel of zelfs het geheel van het netto-passief.

4 manieren om aan bestuurdersaansprakelijkheid te ontsnappen

• Gedraag je als de referentiepersoon: de goede huisvader
  Moet je je nu zorgen maken? Zolang je je bestuurszaken ter harte neemt, is er in principe geen probleem. Je kan enkel aansprakelijk worden gesteld voor handelingen die een bepaalde grens overschrijden. Als referentiepunt geldt wat een normaal, voorzichtige en zorgvuldige bestuurder in dezelfde omstandigheden zou hebben gedaan. Hierbij wordt rekening gehouden met het feit dat bestuurders regelmatige beslissingen in onzekere omstandigheden moeten nemen.
  
• Meld aan het bestuur dat er een fout heeft plaats gevonden
  Ben je deel van een collegiaal bestuursorgaan of werden het vennootschapsrecht of de statuten geschonden, dan kan je hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld in het geval van een fout. Dat betekent dat je opdraait voor de fouten van je medebestuurders, ook al heb je zelf geen fout begaan.
  
  Aan deze aansprakelijkheid kan je enkel ontsnappen als je kan bewijzen dat je geen deel had aan de gemaakte fout. Je was bijvoorbeeld niet aanwezig op de vergadering waar een bepaalde beslissing werd genomen of je was wel aanwezig maar je hebt duidelijk een andersdenkende mening te kennen gegeven. Bovendien moet je melden aan je collega-bestuurders dat er een fout werd gemaakt. Het is dus belangrijk dat er altijd een schriftelijk spoor bestaat van je afwijkende mening en/of je melding.
  
• Verzeker je voor bestuurdersaansprakelijkheid
  Het is ook een goed idee om een verzekering af te sluiten die bestuursaansprakelijkheid dekt. De premie, waarvan de hoogte geval per geval moet worden bekeken, is als beroepskost aftrekbaar.
  
• De cap op bestuurdersaansprakelijkheid
  Tot slot is de bestuurdersaansprakelijkheid beperkt tot specifieke bedragen. De hoogte is afhankelijk van de omvang van de vennootschap, gemeten aan de hand van balanstotaal en omzet. Hierbij moet echter een belangrijke kanttekening geplaatst: deze aansprakelijkheid geldt enkel voor toevallige lichte fouten.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met SBB Acountants & Adviseurs)
Meer info: 016/24.64.85 of www.sbb.be.