Door de fiscale aftrekbaarheid voortaan via een nieuwe formule te berekenen, die rekening houdt met de reële CO2-uitstoot van een voertuig, dreigen vooral diesel- en benzinerijders het gelag te betalen. Een fiscale aftrekbaarheid die een knauw krijgt van meer dan 20%, zorgt uiteraard voor paniek, maar zoals onze expert Michel Willems van Mobiltas elders in dit dossier al duidelijk maakte, moeten de fiscale hervormingen in een breder kader gezien worden. Vooral de daling van de vennootschapsbelasting zou voor een stevig verzachtend effect zorgen.

15 tot 20 euro per maand

Een these die Frank Van Gool, algemeen directeur van de overkoepelende Belgische federatie van voertuigenverhuurders Renta, overigens helemaal bijtreedt: “De netto-impact van de verminderde aftrekbaarheid op de autokosten voor werkgevers zal voor een gemiddeld voertuig tussen 15 en 20 euro per maand bedragen. Dat is uiteraard geen prettig nieuws voor de betrokkenen, maar toch zie ik dit niet als een “game-changer” voor onze sector. Ook al omdat de plug-in hybrides die voldoen aan de criteria van de “echte” hybride er met de nieuwe regels zelfs op vooruitgaan.” Van Gool ziet dan ook weinig redenen om vervroegd over te stappen op nieuwe voertuigen die misschien fiscaal vriendelijker zijn. “Zo een overgang zou voor de meeste voertuigen meer kosten, dan dat het zou opbrengen. Alleen de zogenaamde “fake hybrides”, dus hybrides die meer dan 50 g/km uitstoten of exemplaren die een te lage batterijcapaciteit hebben, worden fiscaal zwaar aangepakt en krijgen ook nog een stevige veeg uit de fiscale pan als het om hun voordeel van alle aard gaat. Voor dit soort voertuigen zou een vervroegde overstap op een andere wagen misschien nuttig zijn en zou het dus de moeite kunnen lonen om met de leasing-maatschappijen te overleggen over mogelijke alternatieven”, aldus nog Frank Van Gool.

Wat moet dat kosten?

Zo een overstap zal zelden kostenloos zijn en de hoogte van de “boete” is afhankelijk van verschillende factoren. Zo een verbrekingsvergoeding hangt immers onder meer af van hoe ver het contract al gevorderd is en hoe verkoopbaar het voertuig nog is. Opvallend is overigens wel dat de meeste leasing-maatschappijen de fiscale omwenteling eerder als een opportuniteit dan als een bedreiging beschouwen. Dat heeft vooral te maken met het feit dat zij al enkele jaren in een overgang zitten van leverancier van auto’s naar leverancier van mobiliteitsoplossingen en zij nu het gevoel hebben dat ze met de daardoor vergaarde know-how voor hun klanten nu het verschil kunnen maken. Tony Peetermans, head of Marketing & Communication van Arval, beschouwt de fiscale wijzigingen dan ook als een opportuniteit: “Dankzij onze expertise die we door een jarenlange opvolging van de markt hebben opgebouwd, bieden wij een brede waaier aan nieuwe mobiliteitsproducten aan. Denk hierbij aan mobiliteitskaarten, Bike Lease of laadoplossingen voor elektrische wagens. Stuk voor stuk oplossingen die wij samen met partners als Engie, B2Bike en Xximo hebben ontwikkeld en die ons in staat stellen een antwoord te bieden op de evoluties van de markt en randvoorwaarden zoals fiscaliteit”. Toch onderstreept ook Peetermans dat de gevolgen van de fiscale wijzigingen in veel gevallen zullen meevallen. Bepaalde nieuwe PHEV-modellen tekenen binnen de nieuwe WLTP-normen zelfs betere resultaten op, wat dan weer tot een gedeeltelijke neutralisatie van de fiscale aftrekbaarheid leidt. “Wij dienen als leidinggevende speler in de leasing-markt ook onze maatschappelijke rol te vertolken door EV-modellen als een competitief alternatief in de markt te zetten. Wij kunnen die rol spelen door de restwaarde van dergelijke modellen op een bepaald niveau te leggen. En dat ondanks het ontbreken van historische gegevens ervan op de tweedehandsmarkt. We hoeven daar niet flauw over te doen dat dit inderdaad financiële risico’s inhoudt voor de leasing-maatschappij, maar dat hoort er nu eenmaal bij als je je als voortrekker profileert”, verduidelijkt Tony Peetermans.

Vooruitkijken

Voor leasing-maatschappijen is een belangrijke adviserende rol weggelegd. Zij kunnen klanten helpen de juiste keuze te maken. Het is vandaag moeilijk kiezen omdat de automarkt van vandaag in niets meer zal gelijken op de automarkt van pakweg 2024. En toch maken vlootbeheerders en zelfstandigen vandaag keuzes die, gemeten naar de normale looptijden van financiële of operationele contracten, niet los staan van die nieuwe en nog onbekende realiteit in 2024. “Klanten kunnen theoretisch gezien natuurlijk altijd herberekeningen vragen van hun lopende contracten, maar indien je zoiets kan vermijden, ben je altijd beter af natuurlijk”, stelt Jens Bosch, algemeen directeur van Belfius Auto Lease. Vandaar dat zijn bedrijf bij voorkeur uitgaat van een geïntegreerde aanpak die rekening houdt met fiscaliteit, multi-mobiliteit en technologische evoluties. “Hierbij is het zeer belangrijk om dit per individueel rijdersprofiel te bekijken”, vervolgt Bosch, die meteen ook aangeeft hierin een opportuniteit voor Belfius Auto Lease te zien.

De verstrenging van de fiscale regels past volgens de woordvoerders van de leasing-maatschappijen ook duidelijk in een onderstroom die in de samenleving bestaat en die aanzet tot een groenere mobiliteit. “Bedrijven die vandaag groenere wagens verkiezen, zullen in de toekomst ook minder bloot gesteld worden aan wijzigende fiscaliteit”, oordeelt Jens Bosch. Tony Peetermans treedt zijn collega hierin bij en ziet hierin voor de fleet-markt zelfs een rol van aanjager weggelegd: “De fleet-markt “vergroent” sneller dan de particuliere markt, maar we mogen toch niet uit het oog verliezen dat er nog tal van andere factoren het eventuele succes van deze shift naar decarbonisatie en elektrificatie mee bepalen. Ik denk hierbij aan het verder ontwikkelen van publieke laadinfrastructuur, het creëren van een wettelijk kader, het lanceren van beschikbare en betaalbare lage emissiemodellen”. Peetermans beseft dat bedrijven als Arval hier een adviserende rol te spelen hebben, die ondernemingen ertoe moet brengen af te stappen van een car policy en over te stappen op een mobility policy. “Dat neemt niet weg dat je binnen die realiteit hoe dan ook rekening moet houden met de looptijd van bestaande contracten. Die zijn uiteraard opzegbaar aan de voorwaarden die in het contract bepaald zijn. Bij een contractopzegging wordt het verschil tussen de boekwaarde en marktwaarde in rekening gebracht. Wij hebben voor sommige van onze klanten hieromtrent simulaties uitgewerkt, waarbij de kostprijs om het bestaande wagenpark te decarboniseren niet bleek op te wegen tegen de fiscale optimalisatie volgens de nieuwe regels”, legt Tony Peetermans uit.

Warm en koud

Naast de leasing-maatschappijen bieden ook constructeurs leasing-formules aan, maar een aantal van hen werkt daarvoor nauw samen met al dan niet “dedicated” leasing-maatschappijen. Vandaar dat nogal wat automerken zelf geen standpunt wilden innemen voor het tussentijds beëindigen van lopende contracten en hiervoor verwezen naar de leasing-maatschappij waarmee ze samenwerken. Toch viel er bij de spelers die wel in eigen naam leasing-producten aanbieden een duidelijk verschil in de standpunten af te leiden. Zij bliezen als het ware warm en koud tegelijk. Opvallend daarbij was dat de premium merken eerder karig waren met hun commentaren op de hen gestelde vragen. Een situatie die ook niet geheel onbegrijpelijk is, omdat het vooral de premium merken zijn die in de fleet-markt zeer sterk vertegenwoordigd zijn en zij hebben nu eenmaal weinig baat hebben bij een markt waarin veel zakelijke klanten besluiten hun voertuig in te leveren. De stilte vanuit die hoek zou dan ook kunnen worden uitgelegd als een poging om een dergelijk gedrag zeker niet aan te moedigen. Bovendien schermen zij in hun reacties ook met overroepen reacties in de “populaire” pers, die te weinig rekening houden met het compenserend effect van de dalende vennootschapsbelasting. Een redenering die uiteraard hout snijdt, maar waar eenmanszaken en zelfstandigen geen boodschap aan hebben, aangezien zij niet kunnen genieten van die flankerende maatregelen.

Ook elektrisch deelt in de fiscale klappen

Zij denken, zoals Michel Willems van Mobilitas ook al suggereerde, toch best even na over alternatieven die een minder groot gat in hun onkostenrekening slaan. Een mening die volmondig wordt bijgetreden door Philip Verschooren, sales director van Volvo Cars: “De gewijzigde fiscaliteit zorgt voor een verhoging van de autokosten omdat de verworpen uitgaven zullen stijgen. Aangezien de aftrekbaarheid niet enkel van toepassing is op de wagen, maar ook op de brandstof zal dit een belangrijk effect hebben. De verlaging van de vennootschapsbelasting van 33,99% in 2017 naar 29,58% in 2018-2019 en 25% in 2020 compenseert dit uiteraard, maar enkel zolang een bedrijf winst maakt. Zelfstandigen in eigen naam kunnen niet profiteren van deze tax shift en zij blijven hangen op 53% belasting.” Verschooren breekt meteen een lans voor plug-in hybride modellen: “Als je de aftrekbaarheidsformules loslaat op benzine- en dieselwagens, merk je een grote impact, maar ook de elektrische wagens delen in de klappen aangezien zij hun aftrekbaarheid van 120% naar maximaal 100% zien terugvallen. Omdat echte plug-in hybrides nu in een vork van 95 tot 100% aftrekbaarheid terechtkomen, gaat hun TCO er stevig op vooruit, waardoor hun meerprijs heel wat draaglijker wordt”. De voorliefde voor plug-in hybride voertuigen van Volvo is uiteraard niet toevallig, want het Zweedse merk beschikt vandaag al over een breed gamma stekker-hybrides. Het promoot trouwens al sinds half oktober 2019 het juiste gebruik van PHEV-modellen door bestuurders van dergelijke auto’s een jaar gratis elektriciteit aan te bieden, zodat ze hun Volvo maximaal kunnen opladen.

Gratis bestaat niet… of toch?

Volvo Cars is overigens niet het enige merk dat beseft dat in een aantal gevallen de daling van de vennootschapsbelasting geen soelaas brengt. Een aantal merken biedt daarom al langer dan vandaag financieringsformules aan die inspelen op de grote onzekerheid in verband met de fiscaal voordelige auto van morgen en zij tonen zich dus wat toeschietelijker bij het voorstellen van alternatieven. Ford, BMW, Jaguar Land Rover en de PSA-groep zijn merken die op dit vlak een duidelijke politiek hanteren. De rode draad hierbij is echter meestal wel dat zo een overgang naar een ander voertuig toch niet geheel kostenloos kan gebeuren. En wanneer dat wel zo is, dan betekent het doorgaans dat de constructeur in kwestie in feite al een risicodekking in de prijs van zijn flexibele leasing-formule heeft doorgerekend. Risico’s uit handen nemen, kost nu eenmaal ook geld. BMW Financial Services is de uitzondering die de hiervoor genoemde regel van de premium merken lijkt te bevestigen, want het Beierse merk geeft aan een grote vraag naar lease-formules en verkoop op afbetaling met restwaarde op te merken. Opvallend is daarbij dat niet langer voor een looptijd van 48 maar van 36 maanden wordt gekozen. “Dat is niet toevallig, want zo nemen wij een deel van de onzekerheid van onze klanten weg. Ons credo is niet voor niets ‘The Power of Choice’, waarbij we de voorkeur geven aan een proactieve manier om onze producten aan te bieden. Iets waar wij op het Salon van Brussel ook op inspelen met de lancering van flexibele contracten, zowel voor particulieren als zakelijke klanten”, vertelt Jeroen Lissens, corporate communications manager bij BMW Belgium. De PSA-groep speelt met de Free 2 Move Lease producten (F2ML) eveneens in op deze onzekerheid bij de klanten. “F2ML-klanten kunnen inderdaad altijd overschakelen van een model met traditionele verbrandingsmotor naar een BEV of PHEV-model uit onze gamma’s”, geeft Wim Verloy, communications manager van Opel Belgium te kennen. Anouk van Vliet, directrice Communicatie bij Citroën, DS en Peugeot, pikt hierop in dat zij voor F2ML-klanten geval per geval analyseren: “Als er een vergoeding betaald moet worden, is dit zeker geen boete, maar een compromisvoorstel waarmee we de klant kunnen helpen bij zijn gewijzigde behoefte. Als sterke groep bekijken wij deze opties overigens het liefst op groepsniveau. Dat garandeert de klant een commerciële aanpak en een oplossing met een alternatief dat het best bij hem past”. Jaguar Land Rover speelt eveneens in op het feit dat potentiële klanten vaak niet meer weten wat voor voertuig ze vandaag nu wel moeten kiezen. De Britse groep lanceerde daarom Freedom, een lening op afbetaling met een laatste verhoogde maandelijkse betaling voor particulieren, die gekenmerkt wordt door een beperkte duur en de keuze om binnen drie of vier jaar te veranderen. “Daarnaast werken wij met ALD Automotive aan een Freedom-oplossing voor onze niet-particuliere klanten”, vult Annick Van Cauwenberge, PR manager Jaguar Land Rover Belux, nog aan. Mazda laat bij monde van PR manager Peter Gemoets weten dat er bij hen geen specifieke regeling werd uitgewerkt, maar dat er via het dealer-netwerk altijd opties zijn om wagens over te nemen en te vervangen door fiscaal vriendelijkere modellen. Nissan, dat sterk inzet op elektrisch rijden, onderstreept dat wie dat wil voortaan ook op langere afstanden elektrisch kan rijden, dat kan dankzij de grotere batterijcapaciteit van de Leaf. “Momenteel bestaat vanuit Nissan Business Finance nog geen mogelijkheid om tijdens de looptijd bijvoorbeeld over te stappen van een Qashqai naar een elektrische Leaf. Toch bestuderen we gezien de fiscale veranderingen momenteel een oplossing met flexibelere contracten, die een dergelijke overstap voor onze klanten mogelijk zou moeten maken. Bedoeling is dat dit kostenloos is, zolang de klant Nissan trouw blijft”, verduidelijkt Melvin Keuter, persverantwoordelijke van Nissan.

Een andere kaart trekken

Andere merken zijn minder geneigd om alternatieven aan te bieden en schermen vooral met het feit dat zij in hun gamma al voldoende modellen hebben, waarmee de klant eerder al een fiscaal juiste keuze kon maken. “Toyota is het eerste merk in Europa dat gemiddeld onder de 100 g/km CO2-uitstoot is geraakt. Die mix van een lage CO2-uitstoot, een laag verbruik, lage verbruiks- en onderhoudskosten en hoge restwaarden zorgt ervoor dat wij inzake TCO voor niemand hoeven onder te doen”, benadrukt Stephan Lesuisse, press events & field promotion manager van Toyota en Lexus. Die geschiedenis van twintig jaar hybride voertuigen betekent meteen ook dat de klanten van het Japanse merk niet alleen vandaag, maar ook gisteren al de juiste keuze kon maken. “De leasing-maatschappijen beseffen dat intussen blijkbaar ook, want zij verhogen de laatste tijd stelselmatig de restwaarden van Toyota en Lexus, wat erop wijst dat zij onze hybride technologie als de ideale tussenoplossing zijn gaan beschouwen”, aldus Lesuisse.

Glazen bol

Hoe het in de volgende jaren verder moet met de autofiscaliteit blijft koffiedik kijken. Frank Van Gool van Renta verwoordt deze problematiek misschien nog het best: “We hebben geen glazen bol, zodat onze sector moeilijk garanties over de fiscale kostprijs van een voertuig kan geven aan klanten. We zijn er evenwel van overtuigd dat CO2-uitstoot een prominente rol zal blijven spelen in de taxatie. Wanneer het budget en de praktische mogelijkheden het toelaten, is zero-emissie wellicht de beste wissel op de toekomst. Indien dit echter niet haalbaar is lijkt mikken op een voertuig met de laagst mogelijke CO2-uitstoot de beste optie voor de toekomst”.

Het hele dossier rond de nieuwe autofiscaliteit is in PDF-vorm opvraagbaar via info@dvo.be. Dat geldt ook voor het laatste artikel van dit dossier, genaamd “Met zijn allen aan de stekker”.