Telewerken komt neer op “buiten het bedrijf” werken en is meestal synoniem voor thuiswerken. Thuiswerk is geen structureel recht voor werknemers, maar werkgevers kunnen het wel aanbieden. Het staat de werknemer nog steeds vrij al dan niet op dat aanbod in te gaan. De afspraken rond telewerken moeten in een schriftelijke overeenkomst worden gegoten, bijvoorbeeld als bijlage bij een contract. Informatie die in een dergelijk contract wordt opgenomen heeft te maken met:

• de periode, frequentie en eventuele dagen of uren waarop de werknemer telewerkt
• de periodes dat de werknemer bereikbaar moet zijn en hoe
• afspraken over de vergoeding van eventuele kosten
• voorwaarden en afspraken voor een terugkeer naar kantoor
• waar de telewerker precies zal werken (thuis en/of ergens anders).

Occasioneel telewerk door overmacht (ingeval van plotse ziekte van een kind bijvoorbeeld of Covid-19) is wél een recht. De werkgever kan de vraag nog wel weigeren indien hij daartoe een goede reden opgeeft.

Bij het bepalen of thuis werken überhaupt een mogelijkheid is, speelt natuurlijk het takenpakket een grote rol. Er zijn functies die niet of lastig van thuis uit te doen zijn, zoals werk in een productie-afdeling of een magazijn.

Problemen met thuiswerk

Afleiding, een slecht ingericht thuiskantoor, afstand tot de werkvloer en een slechtere balans werk/privé zijn de voornaamste problemen waarmee telewerkers te maken krijgen.

Afleiding is een terechte bezorgdheid van werkgevers. Ruim de helft van de thuiswerkers raakt soms afgeleid tijdens het werken, 10% zelfs regelmatig of vaak. Vier op de tien medewerkers zou zichzelf helemaal niet thuis laten werken. Andere werknemers worden op de werkvloer juist om de haverklap gestoord of ergeren zich aan hun collega’s. Voor hen is thuiswerken dus dé manier om afleiding te voorkomen.

TIP

Voor werkgevers: bied werknemers de mogelijkheid de voor hen beste oplossing te kiezen en vertrouw hen daarin.

Voor werknemers: wees eerlijk tegenover jezelf en je manager over de hoeveelheid afleiding waarmee je thuis geconfronteerd wordt.

De Belgische wet stelt dat de werkgever de benodigde apparaten en hulpmiddelen voor thuiswerk ter beschikking moet stellen, zoals een laptop of tablet en een Internet-verbinding. Maar natuurlijk draagt de werknemer zelf ook een grote verantwoordelijkheid bij de inrichting van zijn thuiskantoor. Heel wat thuiswerkers installeren zich namelijk gewoon snel aan de keukentafel, op een harde stoel en met slechte verlichting. Maar liefst 62% van de thuiswerkplekken is ergonomisch onverantwoord ingericht, zo blijkt uit onderzoek.

Idealiter is een aparte kamer voor thuiswerk in te richten met daarin een ergonomische bureaustoel en -tafel, de juiste verlichting, voldoende opbergruimte (voor een clean desk policy) en accessoires die het werken aangenamer maken en inspireren (toffe koffie- of theemok, mooie planten, …).

TIP

Voor werkgevers: regel budget voor het inrichten van de werkplek thuis en zorg dat alle flex-plekken op kantoor volledig aan de gebruiker aanpasbaar zijn.

Voor werknemers: vervang, waar nodig, meubilair en zorg voor voldoende beweging tussendoor.

Wie thuis zit, ziet zijn of haar collega’s niet. Afstand tot de werkvloer is niet bevorderlijk voor de communicatie (ondanks alle beschikbare technologie ter ondersteuning) en leidt in het ergste geval tot wantrouwen. Leiding geven op afstand betekent dat er vertrouwen is, maar om vertrouwen te krijgen moet er open communicatie zijn en moeten zaken bespreekbaar worden gemaakt. Thuiswerk vereist dus niet minder, maar juist méér communicatie én terugkoppeling. Sommige werknemers die meer thuis dan op kantoor werken vinden bovendien dat ze van hun organisatie vervreemd dreigen te raken.

TIP

Voor werkgevers: teambuilding-uitjes zijn geen bonus, maar noodzakelijk, zeker in een bedrijf waar veel vanop afstand wordt gewerkt.
Voor werknemers: Ga zeker ook geregeld op kantoor werken.

Lang niet alle werknemers lopen het risico op een slechtere werk/privé-balans, maar een grote groep onder hen wel. Of ze nu perfectionistisch, onzeker of een enorm verantwoordelijkheidsgevoel hebben, wie thuis werkt loopt het risico niet meer op te houden met werken. Er is namelijk altijd wat te doen en je bent afgesneden van het collectieve ruimte op kantoor dat voorkomt dat je jezelf voorbij holt.

TIP

Voor werkgevers: formuleer duidelijk wat er van de werknemer individueel verwacht wordt.

Voor werknemers: ken je grenzen en schud het verantwoordelijkheidsgevoel af en toe eens van je af. Niemand is onmisbaar, het bedrijf zal niet instorten als je ’s avonds even gaat sporten. Ook bij thuis werken draagt een korte break bij tot een betere concentratie.

Extra tips voor productiever telewerken

Met de stijgende populariteit van het nieuwe werken zal het aantal thuis werkende collega’s naar verwachting alleen maar toenemen. Volgens cijfers van de FOD Economie werkte 13,4% van de werknemers occasioneel of regelmatig thuis in 2010 en 16,7% in 2016. In 2018 bleek 17% van de Belgen aan telewerken te doen, vorig jaar maar liefst 22%. Ter afronding daarom nog een paar extra tips om de productiviteit thuis te verhogen:

1. Zorg voor structuur en begin en eindig je dag thuis op een vast tijdstip.

2. Maak een to-do lijst en plan werktaken in zodat je efficiënt te werk gaat.

3. Hou werk en privé gescheiden en laat je niet verleiden tot huishoudelijke klusjes.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Manutan N.V. (Brussel)).

Meer info: 02/583.01.01 of manutan.be/slimenefficiënt. Klik hier.