Letland is het middelste van de drie Baltische staten, wat strategisch en logistiek een interessante locatie is. Nog meer dan Estland en Litouwen, is het een draaischijf tussen oost en west en naar de Scandinavische landen. Het land beschikt hiervoor over sterke havens en een stevig netwerk met relevante contacten in al die regio’s.

Toen de economische crisis in 2008 toesloeg kregen de drie “Baltische Tijgers” klappen. Maar alle drie rechtten ze sindsdien opnieuw de rug. Door harde besparingsmaatregelen door te voeren en af te rekenen met corruptie, tekent Letland sinds enkele jaren een stabiele groei op. Bovendien integreert het zich steeds beter binnen de EU en de eurozone.

Mede dankzij de lage bevolkingsdichtheid kreeg de overheid het corona-virus vrij snel onder controle. Tot een volledige lockdown kwam het niet, er werden vooral slimme maatregelen getroffen. Zo beet Letland wereldwijd de spits af met een corona tracing-app.

Dat neemt evenwel niet weg dat de economische terugval aanzienlijk zal zijn, zelfs groter dan in Estland en Litouwen. Dat komt omdat de Letse economie vóór de corona-crisis iets zwakker was. Analisten becijferden voor dit jaar een negatieve groei van 7%, maar wel gevolgd door een stevige relance in 2021.

Logistieke diversificatie

Vooral de sancties die de EU en Rusland elkaar oplegden vanaf midden 2014, hebben nog altijd een remmende invloed op de economische vooruitgang van de op logistiek gerichte Letse economie. Ze hinderen de trafiek in de twee grote havens: Ventspils en Riga.

Tot het begin van de 21^ste eeuw was Ventspils nog de grootste haven in de Baltische Zeeregio. In 2014 moet ze vrede nemen met een zevende plaats. De haven heeft zich jarenlang te eenzijdig gefocust op de doorvoer van olie en gas vanuit Rusland naar Europa.

Vandaag proberen de aanwezige logistieke spelers hun portefeuille te diversifiëren en zich te heroriënteren, onder meer richting Scandinavië. Maar dat vraagt natuurlijk tijd. Los daarvan blijven de Letse havens natuurlijk een belangrijke transitfunctie vervullen in Oost/West-goederenstromen, vooral over het spoor en per pijpleiding.

Inhaalbeweging voor infrastructuur

Eén van de grootste EU-investeringsprojecten van het moment is Rail Baltica. Deze spoorlijn zal Tallinn verbinden met Riga, Kaunas, Warschau en Berlijn. Naast cargo-trafiek zal een hoge snelheidstrein jaarlijks tot 5 miljoen passagiers vervoeren. In vier uur tijd zullen zij van Tallinn tot aan de Litouws-Poolse grens kunnen sporen. Langs de spoorlijn komen er een aantal nieuwe stations en logistieke zones. Het project wordt voor 80% gefinancierd met Europese fondsen en zou in 2026 operationeel moeten zijn.

Verschillende Belgische bedrijven zijn al betrokken bij het Rail Baltica-project. Los van dit mega-project liggen er voor Vlaamse bedrijven opportuniteiten in infrastructuurbouw. Want van spoor- en autowegen over telecommunicatiesystemen tot rollend materieel: in Letland is er nog veel werk aan de winkel om de infrastructuur te moderniseren. Daarnaast worden de havens verder uitgebreid met nieuwe op- en overslagterminals en is er een stijgende vraag naar technologie en infrastructuur om de energiebevoorrading verder te verduurzamen.

Ontluikende middenklasse

Het huishoudbudget van de Letten is een stuk beperkter dan dat van de West-Europeaan. Bovendien worden heel wat goedkopere voedingsmiddelen lokaal geproduceerd. Het is voor Vlaamse voedingsexporteurs dus zaak om een marktsegment te vinden waarvoor import de enige optie is.

Verder wees een Zweedse studie onlangs aan dat Letten bereid zijn om geld te spenderen aan doe-het-zelf materiaal en tuinieren. Met exclusieve producten spreek je hoedanook maar een kleine doelgroep aan. Vooral in de hoofdstad Riga, het enige echte economische centrum van het land, is er een ontluikende middenklasse en zie je fitness-centra, koffiehuizen en delicatessezaken in het straatbeeld opduiken.

Startersvriendelijk klimaat

De Estse overheid stimuleert, zoals bekend, actief het ondernemerschap, onder meer door de bedrijfsbelasting laag te houden en administratieve barrières weg te werken. Vooral de IT-sector kreeg zo een serieuze “boost”.

Ook Letland probeert zichzelf stilaan op de technologische kaart te zetten. Met de TechChill-conferentie bijvoorbeeld, waarop Baltische technologie start-ups en investeerders elkaar kunnen ontmoeten. Met het on-line investeringsplatform Twino kunnen starters dan weer het nodige kapitaal bij elkaar harken om hun business op te starten.

Marktbenadering

De wijze van benadering van de Letse markt hangt af van branche tot branche. Zo zou je zelf op inkopers van de grote retailers Maxima en Rimi kunnen afstappen, maar evident zal dat zeker niet zijn. Beslis je om met een distributeur te werken, dan is het belangrijk dat je grondig screent of hij zijn belofte ook effectief kan waarmaken.

Zo beweren sommige distributeurs dat ze de drie Baltische Staten kunnen bewerken, wat veel exporteurs als muziek in de oren klinkt. Maar dan moet je er wel absoluut zeker van zijn dat hij of zij de drie markten ook effectief goed kent. Want ze zijn erg verschillend qua koopkracht en consumentengedrag, maar ook op cultureel vlak.

Lang verhaal kort: de Letten halen alles uit de kast om hun economie verder te diversifiëren. Tel daar de stijgende koopkracht bij en het feit dat het land in de eurozone ligt, en je hebt een kleine maar interessante exportbestemming beet.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Flanders Investment & Trade).

Meer info: http://www.flanderstrade.be.

Een geslaagde zakelijke entree: vijf vuistregels

1. Kennis van het Russisch opent deuren.

De jongere generatie spreekt over het algemeen goed Engels en ook op ministeries wordt u als buitenlander in die taal aangesproken. Toch is kennis van het Russisch een troef, aangezien een aanzienlijk deel van de ondernemers Russischtalig is.

2. Afstanden zijn groter dan ze lijken.

Dat komt omdat het Letse wegennet vooral uit tweevaksbanen bestaat die dorpen en steden doorkruisen.

3. Vlaanderen is een onbekend begrip.

EU-hoofdstad Brussel, daarentegen, doet natuurlijk wel een belletje rinkelen. U zal de opbouw van ons land dus moeten toelichten.

4. Hou contact met uw zakenpartner.

Ga geregeld op bezoek en neem een kleine attentie mee.

5. Het sovjet-verleden is taboe.

Ook de Tweede Wereldoorlog en Rusland in het algemeen vermijdt u beter als gespreksonderwerp.