Messer en IJsfabriek Strombeek hebben de 70/30-joint-venture bECO2 opgericht. Die zal op de INEOS-site te Zwijndrecht jaarlijks 150.000 ton CO2 recycleren voor nuttige industriële toepassingen allerhande. Het geheel vergt een investering van zowat 17 miljoen euro. Messer Belgium investeert er bovenop nog eens 7 miljoen euro in een nieuwe afvulfabriek, die begin 2011 zijn activiteiten opstart. Dat houdt in dat de onderneming al zijn bestaande activiteiten in Machelen zal stop zetten en naar het Antwerpse linkeroevergebied zal overhevelen.

Na Dow, Specialty Polymers Antwerp, Borealis Antwerp Compounding, Kuraray, Praxair, Seppic, Nippon Shokubai, Essent, Sika en Momentive Performance Materials, is bECO2 de elfde gastproducent die zich op de INEOS-site vestigt.

Intussen maakt het Duitse Byk-Chemie zich in de coulissen op om op dezelfde site zijn Europese expansieplannen aan te kondigen.

Bijzonder aan het bECO2-initiatief is dat CO2, dat voorheen door INEOS Oxide werd uitgestoten, wordt opgevangen, gezuiverd en vloeibaar gemaakt en een nieuwe industriële toepassing krijgt.

Dat CO2 is een bijproduct afkomstig uit de productie van ethyleenoxide.

“De jaarlijkse productie van bECO2 stelt INEOS Oxide in staat zijn CO2-uitstoot jaarlijks met 150.000 ton terug te dringen. Dat stemt overeen met de uitstoot van zowat 60.000 vrachtwagens op jaarbasis,” weet Hans Casier, ceo INEOS Oxide Ltd. (Lyndhurst) en bestuurder bij INEOS Belgium (Zwijndrecht).

Win/win/win-situatie

Maar niet alleen INEOS Belgium heeft baat bij de recuperatie van de CO2, ook Messer en IJsfabriek Strombeek hebben dat.

Beide partijen hebben nood aan CO2 als grondstof voor hun bedrijfsactiviteiten.

Problemen in de ammoniakwereld vertaalden zich in een recent verleden in een CO2-schaarste, met hoge kostprijzen tot gevolg.

Zowel Messer als IJsfabriek Strombeek wendden derhalve de blik naar de ethyleenoxideproducenten, die CO2 als bijproduct produceren.

“INEOS werd door Messer en IJsfabriek Strombeek in hun zoektocht naar CO2 afzonderlijk benaderd. We brachten beide partijen met elkaar in contact. Contacten die uiteindelijk werden geformaliseerd in de joint-venture bECO2,” zo nog Casier.

Venture tussen twee familiebedrijven

In mei 2004 verwierf de familie Messer terug de integrale controle over het in 1898 opgerichte bedrijf dat aanvankelijk aan de oorsprong lag van de acetyleenlamp, maar naderhand zijn activiteiten richting industriële gassen diversifieerde.

In 1965 kwam de grote doorbraak toen Adolf Messer GmbH zijn activiteiten versmolt met de gaspoot van Hoechst om Messer-Griesheim te vormen.

Vandaag bevoorraadt Messer ruim 250.000 klanten in Europa, Azië (China/Viëtnam) en Peru.

Met 5.200 medewerkers boekte de onderneming vorig jaar een omzet van 797 miljoen euro (795 miljoen euro in 2008).

In België is het bedrijf actief sinds 1896 (aanvankelijk als Oxhydrique). In 1989 startte het activiteiten in Nederland op.

Vorig jaar boekte de onderneming, met vestigingen in Machelen en Moerdijk, in de Benelux een omzet van pakweg 54 miljoen euro (waarvan 41 miljoen euro in België, nvdr.). Op de loonlijst staan 145 personen.

IJsfabriek Strombeek werd in 1904 opgericht als producent van ijsblokken voor de horeca in Strombeek-Bever.

Later werd het activiteitenterrein verruimd met de productie en levering van koolzuurgas.

In Meise bouwde de KMO in 1960 een nieuwe CO2-fabriek, naast de bestaande acetyleenfabriek.

Op dit site van Carbo-Chimique zette het bedrijf in 1971 in Tertre een joint-venture op die CO2 uit ammoniak won, een samenwerking die in 1992 werd beëindigd.

De familiale KMO schakelde toen over op de CO2-aankoop op de vrije markt.

Vorig jaar boekte IJsfabriek Strombeek met 86 medewerkers een omzet van pakweg 20 miljoen euro.

Op de klantenlijst staan zowat 17.000 referenties. Een kwart van zijn omzet haalt de KMO uit de export.

Bevoorradingszekerheid vrijwaren

“De laatste jaren noteerde CO2 forse prijsstijgingen. Bovendien kwam de leveringsbetrouwbaarheid sterk in het gedrang,” weet Dieter Soens, technisch directeur

IJsfabriek Strombeek, die daarmee meteen aangeeft waarom de KMO in het bECO2-verhaal stapte.

“Voor IJsfabriek Strombeek gaat het om de grootste investering in zijn geschiedenis,” luidt het.

Ook Messer Benelux ondervond gelijkaardige moeilijkheden.

Een en ander verklaart waarom het jaarlijkse productievolume van 150.000 ton CO2 van bECO2 integraal door de twee partners wordt opgenomen.

Messer en INEOS Oxide zetten in Zuid-Frankrijk (Lavéra, dagproductie van 300 ton, nvdr.) overigens al eerder een soortgelijke samenwerking op.

Vloeibare CO2 wordt in diverse toepassingen in uiteenlopende sectoren aangewend (drankenindustrie, waterzuivering, voedingsindustrie (koelen + invriezen), lassen & snijden (beschermgassen), papierindustrie, metallurgie, laboratoria, ziekenhuizen, chemie, …).

“Momenteel groeit de CO2-markt in België met 3 tot 5% op jaarbasis. Vanaf 2013 zou die groei evenwel tot 7 à 8% kunnen versnellen,” meent Jan Desmeth, managing director van Messer Belgium N.V. (Machelen).

Vanaf volgend jaar zal Messer Belgium, zoals gezegd, zijn activiteiten integraal in Zwijndrecht centraliseren.

In 2011 neemt het bedrijf er een nieuwe afvuleenheid van vloeibare CO2 en andere industriële gassen (zuurstof, stikstof, argon, waterstof, helium, …) in gebruik.

IJsfabriek Strombeek heeft in Meise een eigen flessenafvulinstallatie in uitbating.

Opmerkelijk detail: waar Messer en IJsfabriek Strombeek de krachten bundelen in de bulkproductie van CO2, blijven ze elkaars concurrenten op de eindmarkt.