Webshopuitbaters beseffen echter niet altijd dat er strenge regels verbonden zijn aan het organiseren van zulke wedstrijden. Enige zorg is vereist om te voorkomen dat een wedstrijd beschouwd zou worden als een tombola, een kansspel of een loterij. In die gevallen gelden immers strenge regels over wat wel en niet mag en zijn er aanzienlijke boetes voor wie die regels niet respecteert.


Organiseer geen (verboden) kansspel…

Kansspelen zijn in België streng gereglementeerd en enkel wie een licentie heeft gekregen van de Kansspelcommissie mag kansspelen organiseren en inbreuken hierop worden zeer streng bestraft. Wie een wedstrijd organiseert op internet doet er dus best aan ervoor te zorgen dat die wedstrijd niet als een kansspel kan beschouwd worden.

Er is sprake van een kansspel zodra een spel cumulatief een inzet vereist, van welke aard ook, de speler die inzet kan winnen of verliezen en ofwel de kans op winst of verlies ofwel de toekenning van de inhoud van de winstprijs geheel of gedeeltelijk afhangen van het toeval. Zodra er een element van toeval bestaat in het spelverloop, de aanduiding van de winnaar of de bepaling van de winstgrootte, wordt de voorwaarde voldaan. Zelfs een zeer beperkte toevalsfactor, hoe miniem ook, is al voldoende.

De boetes lopen (theoretisch) op tot honderd duizenden euro’s en zelfs gevangenisstraffen. Je wil dus zeker vermijden dat je spel als een kansspel beschouwd kan worden.

Slechte ideeën zijn dus: alle spelletjes waarvoor een betalende deelname wordt gevraagd, alle poker-, bingo of jackpotvarianten, betalende lottrekkingen (bijvoorbeeld de “win-een-huis-loterijen” die af en toe de pers halen, …


Organiseer geen loterij of tombola…

Ook tombola’s en loterijen zijn door een andere wet streng aan banden gelegd en ook hier gelden er potentieel erg hoge boetes bij inbreuken op de regels.

Er is sprake van een (verboden) loterij of tombola bij elk spel dat louter op toeval berust of waarvan toeval het hoofdzakelijke element is. Het gaat klassiek om krasbiljetten en trekkingen die louter op toeval berusten.

Loterijen waarbij een winstprijs in geld uitgekeerd wordt, zijn in elk geval een no-go zone, aangezien voor dit soort loterijen (ook krasbiljetten bijvoorbeeld horen hierbij) een exclusief monopolie geldt voor de Nationale Loterij.

Tombola’s of loterijen die prijzen in natura voorzien, zijn wel legaal, maar zijn aan strenge voorwaarden onderworpen. Minimum 50% van de uitgiftewaarde moet naar het goede doel gaan, de organisator moet zich associëren met een door Koninklijk Besluit erkende vereniging voor het organiseren van de tombola (bv.: Koning Boudewijnstichting, BOIC, …), de naam van deze erkende vereniging moet in elke reclame voor de tombola vermeld worden, …

In de meeste gevallen is de administratie en rompslomp die bij tombola’s en loterijen komt kijken niet bepaald wat de online handelaar die bij gelegenheid een promotionele wedstrijd wil organiseren wil en het is dus best ervoor te zorgen dat je bijvoorbeeld volgende ideëen vermijdt: krasbiljetten met geldprijzen, betalende krasbiljetten met naturaprijzen, trekkingen (inclusief bingovarianten) en eigenlijk élke wedstrijd die puur op het toeval berust.

Hierin is begrepen zowat elke promotionele wedstrijd op internet waarin de kans op winst of verlies grotendeels of volledig van het toeval afhangt. Heel wat wedstrijden op internet gaan hier overigens in de fout.


Hoe pak je het dan wel aan?

De juridische risico’s en strenge regels die gelden voor zowel kansspelen vermijdt je organisator van een promotioneel spel in de meeste gevallen liever. Hiervoor zorg je ervoor dat:

Prijzen niet puur door verloting verdeeld worden onder de deelnemers. M.a.w. moeten de spelers van behendigheid getuigen (artistieke, fysieke of intellectuele vaardigheden, snelheid, kennis, …) om het spel te winnen. Die voorwaarde kan worden vervuld door bijvoorbeeld een schiftingsvraag toe te voegen die genoeg behendigheid vereist van de deelnemers en niet iedereen erin zal slagen om op die vraag te antwoorden;
Van de deelnemers mag geen inzet gevraagd worden (dus geen deelnamekosten in welke vorm dan ook, noch deelnemingsvoorwaarden die financiële gevolgen hebben voor de deelnemers zoals aankoopverplichtingen, abonnementsgelden, betaalnummers, etc.…).

Idealerwijze is steeds ofwel een kennisvraag ofwel een behendigheidsvraag voorzien of wordt er gezorgd voor een jurybeslissing of een mogelijkheid voor bijvoorbeeld vrienden en kennissen om te stemmen voor de ene of de andere deelnemer.

Daarnaast voorzie je best in een duidelijke schiftingsvraag bij gelijke stand. Het is overigens in theorie mogelijk om enkel een schiftingsvraag te voorzien en de hoofdvraag louter van het toeval te laten afhangen (bijvoorbeeld bij een zeer eenvoudig spelletje genre “scoor drie doelpunten en neem deel, waarbij élke deelnemer ook effectief drie doelpunten kan maken). In dat geval echter moet je ervoor zorgen dat je schiftingsvraag het toeval voldoende uitsluit en enige intellectuele inspanning vereist van de deelnemers. “Hoeveel deelnemers zullen er zijn?” is in dat geval op zich niet voldoende om het toeval uit te sluiten. Wat wel kan is bij de schiftingsvraag een tip geven die de deelnemer toelaat (en verplicht) om na te denken over zijn antwoord: “Hoeveel deelnemers zullen er zijn, rekening houdende met het feit dat onze vorige wedstrijd 16.000 deelnemers lokte op een week tijd en onze website dagelijkse 20.000 bezoekers heeft?”


Zijn er nog andere verplichtingen verbonden aan het organiseren van een wedstrijd?

De consumentenbescherming, de privacy- en de spamwetgeving zijn natuurlijk ook van toepassing op wedstrijden, met alle bijhorende regels, zoals het opstellen van een goede privacy policy, het niet ongevraagd toezenden van mailings, het duidelijk vermelden van je identiteit, het niet misleiden van de consument, …

Wie een promotionele wedstrijd organiseert kan overigens best een goed en op maat gemaakt wedstrijdreglement opstellen, waarin geregeld is wie mag deelnemen (leeftijd, woonplaats, werknemers van de organisator…), hoe men kan deelnemen, hoe de winnaar wordt aangeduid, wat er gebeurd bij betwisting, hoever de aansprakelijkheid van de organisator gaat, …

Vergeet ook niet om de regels van de sociale netwerken waarop u uw wedstrijd organiseert na te kijken. Ze veranderen voortdurend en kunnen zeer restrictief zijn. Facebook bijvoorbeeld heeft zeer strenge beperkingen en guidelines voor het opzetten van wedstrijden via hun platform. Op onze blogpagina vindt u een overzicht van de do’s en dont’s bij het opzetten van een Facebookwedstrijd.

Sirius Legal heeft overigens een specifieke online dienst voor het snel en voordelig checken van (online en offline) reclamecampagnes en wedstrijden, bereikbaar op http://www.campaignchecker.be