Vele ondernemers beseffen niet dat het overdragen van een onderneming een complex proces is, dat vaak veel tijd vergt. Heel wat menselijke, persoonlijke, familiale, juridische, fiscale en financiële aspecten spelen daarin een rol, aldus minister-president Kris Peeters, tevens bevoegd voor economie. Een geslaagd overdrachtsproces neemt meerdere jaren in beslag. Er tijdig mee starten voorkomt onverwachte problemen en delicate situaties, luidt het.

De Vlaamse overheid is zich hier van bewust. Daarom gaf minister-president Kris Peeters aan het Agentschap Ondernemen de opdracht ondernemers aan te moedigen tijdig aan de bedrijfsoverdracht te beginnen en hen daarin te ondersteunen met informatie, opleiding en begeleiding.

De “Week van de bedrijfsoverdracht”, die plaats vindt in de laatste week van oktober, maakt deel uit van dit plan.

Bedrijfsoverdracht is vooral emotie

Veel sterke ondernemingen gaan samen met de zaakvoerder op pensioen. Ze doven uit of de overdracht mislukt. Vaak omdat de zaakvoerder niet tijdig dacht aan opvolging of overname, of de voorbereiding ervan onderschatte.

Een bedrijf overdragen is afscheid nemen van iets wat u zelf hebt opgebouwd. Ondernemers die de stap eenmaal hebben gezet, kijken daar vaak met zeer positieve gevoelens op terug, maar vertellen er meteen bij dat ze veel vragen hadden. Niet alleen over technische zaken, maar vooral over hun eigen rol en positie, nu en in de toekomst.

Het zijn emotionele spanningsvelden die aanleiding geven om de planning van de bedrijfsoverdracht uit te stellen. Bedrijfsoverdracht wordt echter pas een probleem als u het niet aanpakt.

“Ga er van uit dat u vanaf het moment dat u de emotionele klik maakt, 5 jaar nodig heeft om de bedrijfsoverdracht voor te bereiden. Als de voorbereiding sneller verloopt, is er geen probleem. Weet echter dat in sommige situaties de voorbereiding zelfs 10 jaar duurt,” aldus de minister-president.

“Uw grootste troef voor een geslaagde overdracht bestaat er in uw kaarten op tafel te leggen. Bespreek uw plannen op tijd met de betrokkenen. Ga een open gesprek aan met uw familie en directe medewerkers en ontwijk de moeilijke thema’s niet. Als u op emotioneel vlak de uitdagingen niet uit de weg gaat, volgen de technische oplossingen haast vanzelf”.

Subsidies voor coaching

Omdat emoties spelen, is het confronterend over de belangrijke vragen na te denken. Dat mag echter geen excuus zijn om de voorbereiding van de bedrijfsoverdracht uit te stellen tot u geen keuze meer hebt. Niets regelen is slecht voor uw onderneming, voor uw omgeving en voor u zelf.

Sommige ondernemers schakelen een coach in om deze emotionele aspecten uit te klaren. Hij helpt de ondernemer om fundamentele beslissingen te nemen over de toekomstige verhoudingen tussen zichzelf, de onderneming en de familie. Als onderdeel van het Masterplan voor opvolging en overname heeft minister-president Peeters een subsidie ontwikkeld voor het inschakelen van een coach bij de bedrijfsoverdracht.

Hoe er aan beginnen?

Een succesvolle overdracht begint met het in kaart brengen van uw persoonlijke wensen.

“Drie vragen zijn daarbij van fundamenteel belang,” onderstreept de minister-president.

“Wat zijn uw financiële doelstellingen na uw pensioen, hoe belangrijk vindt u het dat leiding en eigendom in handen van de familie blijven en welke andere invulling wil u aan uw leven geven?”

Bedrijfsoverdracht bestaat uit twee verschillende maar nauw met elkaar verbonden processen, namelijk opvolging in leiding en overdracht van eigendom. Deze processen beïnvloeden elkaar.

Om de bestuurbaarheid van het bedrijf te garanderen, kan gekozen worden voor een scheiding tussen eigendom en zeggenschap.

Ook de toepassing van de principes van deugdelijk bestuur, het opstellen van een familiecharter en de oprichting van een familieraad moet u overwegen.

Een bedrijfsoverdracht voorbereiden kan u planmatig aanpakken. Het kantelmoment is de keuze die u maakt voor een bepaald scenario. Verkoopt u de onderneming, volgt iemand van de familie op of kiest u voor een andere oplossing?

De periode voorafgaand aan deze beslissing neemt doorgaans veel meer tijd in beslag dan de tijd nodig om te komen tot een technische uitwerking en de feitelijke overdracht.

Subsidies voor overdrachtsplan

Het is volgens de minister-president belangrijk dat er een goede samenhang is tussen de fiscale, juridische, financiële en menselijke aspecten van het opvolgingsscenario waarvoor u kiest. Een adviseur gespecialiseerd in bedrijfsoverdracht kan u helpen om de verschillende aspecten te integreren in een overdrachtsplan.

Bij het Agentschap Ondernemen kan u subsidies vragen voor een adviseur die u helpt bij het opstellen van een overdrachtsplan. De subsidie bedraagt 50% van de adviesfactuur met een maximum van 25.000 euro.

Informatiepakket bedrijfsoverdracht

Bij het Agentschap Ondernemen kunt u gratis een informatiepakket over bedrijfsoverdracht aanvragen. Hierin vindt u onder meer een helder stappenplan, inlichtingen over subsidies voor advies bij een overdrachtsplan of het inschakelen van een coach en een uitgebreide checklist om uw onderneming klaar te maken voor de overdracht.

“Week van de bedrijfsoverdracht”

Met de “Week van de bedrijfsoverdracht” wil minister-president Kris Peeters ondernemers veel kansen geven zich te informeren over de verschillende aspecten van bedrijfsoverdracht en tegelijkertijd dienstverleners op dat vlak zichtbaar maken.

De Week van de bedrijfsoverdracht vindt dit jaar plaats van maandag 22 oktober tot en met vrijdag 26 oktober. Het overzicht van de activiteiten en een link naar de inschrijvingspagina’s vindt u op www.weekvandebedrijfsoverdracht.be.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met het Agentschap Ondernemen. Meer info: 0800/20.555 of www.agentschapondernemen.be).