Zwitsers zijn afstandelijk en gereserveerd. Het respect voor hiërarchie is groot en de hele maatschappij geïnstitutionaliseerd. Wie er zaken wil doen, moet dus een zekere barrière doorbreken. De levenskwaliteit is er absoluut top. Dat weerspiegelt zich ook in het Zwitserse zakenleven.

De Zwitserse economie boert goed en heeft weinig onder de wereldwijde financiële en economische crisis geleden. Er was hooguit wat groeivertraging. Omdat de belangrijkste handelspartners de EU en de VS zijn, ondervindt het land wel indirecte effecten van de crisis. Daarom nam de Zwitserse overheid enkele maatregelen. Zo stelde ze in 2011 een grens aan de maximale wisselkoerswaarde van de Zwitserse frank ten opzichte van de euro. Eerstgenoemde waardeerde immers te hoog, wat nadelig is voor een exportgedreven economie.

Ook de invoering van de Kurzarbeit of tijdelijke werktijdverkorting maakt het voor bedrijven mogelijk om flexibeler met arbeid om te springen. Daarnaast kende de Zwitserse regering enkele incentives toe om de binnenlandse consumptie op peil te houden.

Gelijkenissen met België

Net zoals België gewesten heeft, hebben de Zwitsers kantons, 26 in totaal. In België is het al behoorlijk complex met drie taalgemeenschappen, Zwitserland telt er vier. De 26 kantons beschikken over een hoge mate van autonomie, met eigen grondwetten en een parlement, regering en rechtbanken. Fundamentele verschillen zijn er niet, zodat Vlaamse ondernemers daar weinig rekening moeten mee houden.

In Duitstalig Zwitserland ligt het economische zwaartepunt, met een enorme sterke farma & chemie in Bazel, banken & verzekeringen in Zürich en een bloeiende sector machinebouw en precisiematerieel. Franstalig Zwitserland heeft veel invloed met Genève als Europese hoofdkwartier van de Verenigde Naties en tweede belangrijkste financiële centrum van het land. Ook de horloge-industrie in de Jura verdient een vermelding.

Beide taalgemeenschappen tellen veel hoogtechnologische cluster-bedrijven, vooral rond groeipolen Zürich en Lausanne. In het Italiaans sprekende deel is Lugano een niet onbelangrijk financieel centrum. Daarnaast behoort ook het Retro-Romaans tot de officiële talen van Zwitserland, maar dat wordt slechts door een heel beperkte minderheid gesproken.

Typische testmarkt

Met zowat 8 miljoen inwoners is Zwitserland een bescheiden maar gevarieerde regio, en derhalve een typische testmarkt. Zwitsers geven doorgaans de voorkeur aan “Swiss Made”, maar staan tegelijk open voor kwalitatieve innovatieve producten. Ze zijn echte trendsetters, zowel op het vlak van goederen als diensten. De Zwitserse koopkracht is bij de hoogste ter wereld en de prijs speelt weinig rol. In ruil willen ze wel een onberispelijke kwaliteit en dito dienstverlening.

Distributeur versus handelsagent

In veel gevallen is een distributeur een betere keuze dan een handelsagent om de Zwitserse markt te bedienen. Een distributeur is immers verantwoordelijk voor de promotie en dienst na-verkoop. Daartegenover staat dat men minder invloed op de prijsbepaling heeft. Veel Vlaamse ondernemers kiezen er ook voor om er een eigen kantoor of vennootschap op te richten, zodat ze zelf de touwtjes in handen houden. Ook fiscaal kan dat interessant zijn. Een eigen vestiging oprichten in Zwitserland is een fluitje van een cent. Wel moet de raad van bestuur minstens één Zwitser of één Belg met een verblijfsvergunning in Zwitserland tellen.

Voorts is de Zwitserse infrastructuur uitstekend. Zwitserland is werkelijk het geografisch hart van Europa. Wie er zaken wil doen, hoeft daarvoor door weinig administratieve rompslomp. Bovendien is de regelgeving erg transparant. De arbeidsmarkt is flexibel en liberaal.

Obstakels

Nog te vaak zien Vlaamse ondernemers Zwitserland als een verlengstuk van Duitsland of Frankrijk. Ook al lopen de bilaterale gesprekken met de EU al jarenlang en zijn er verdragen uit voortgevloeid, Zwitserland maakt vooralsnog geen deel uit van de Europese Unie, noch van de EER. Vergeet dus de invoerrechten niet. Wie actief is in voeding, moet bovendien rekening houden met strenge importregels. Beschouw Zwitserland zeker niet als één markt. Zakendoen in Duitstalig Zwitserland is anders dan in Franstalig Zwitserland.

Correcte zakenpartners die zichzelf niet te kort doen

Zwitsers laten zelden het achterste van hun tong zien. Ook al handelen ze altijd correct en eerlijk, ze zullen zichzelf niet tekort doen. Volgens een Zwitserse spreekwoord is dat “de schoonste rozijnen eruit pikken”. Dat mag je niet tegenhouden, hou er gewoon rekening mee. Wel aangenaam is dat men niet hoeft te vrezen voor wanbetalingen. Dat komt zelden voor.

Tot het Zwitserse zakennetwerk doordringen, is niet eenvoudig. Dat is nog een echt mannenbastion. Veel “captains of industry” hebben elkaar leren kennen tijdens hun legerdienst en hebben een band voor het leven gesmeed. Investeer daarom genoeg tijd en energie in het uitbouwen van een netwerk.

Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Flanders Investment & Trade.

Meer info: www.flanderstrade.be.