In 1987 kreeg Roemenië een vrije markteconomie. In 2007 trad het land tot de Europese Unie toe. Daar profiteerde vooral de stedelijke bevolking van. Het aantal buitenlandse investeringen steeg aanzienlijk en ook de koopkracht ging de hoogte in. In rurale gebieden hoopten de Roemenen, net als bij de eenmaking van Duitsland, op plotse rijkdom. Die hoop bleek misplaatst, met grote teleurstelling tot gevolg.

De wereldwijde financiële en economische crisis liet het land niet onberoerd. Even kreeg Roemenië uitstel omdat de buitenlandse investeringen veel van het handelstekort dekten. Daarna kreeg de vastgoedsector echter de volle laag. Volgens analisten was dat een logische en noodzakelijke correctie. In Boekarest bijvoorbeeld vroeg men op een gegeven ogenblik tot 1.500 euro huur per vierkante meter per jaar.

Buitenlandse investeringsprojecten werden plots stopgezet of uitgesteld. Die zijn intussen nog niet allemaal heropgestart. De waanzinnig hoge huurprijzen zijn inmiddels wel met een kwart gedaald, wat een pak redelijker en marktgerichter is.

Huidige situatie

De staatsfinanciën en inflatie worden momenteel binnen de perken gehouden, maar dat is mede dankzij de omkadering van het IMF en de Europese Unie. Sinds de eurocrisis zijn de luidste stemmen voor de invoering van de euro getemperd. Momenteel is die discussie zelfs helemaal van tafel. Hoewel de streefdatum van 2015 officieel nog aangehouden wordt, verklaarde president Basescu dat dit niet realistisch is.

Vlaamse bedrijven presteren in Roemenië goed tot zeer goed. De Vlaamse export naar Roemenië blijft toenemen. Voor 2013 zijn economen gematigd positief en maken ze gewag van een maximale groei van 1,8%. De schuldgraad bedraagt 40% van het BBP, waarmee Roemenië beter scoort dan veel andere landen. Tot slot is het land rijk aan grondstoffen. Onlangs werden nieuwe voorraden petroleum en gas ontdekt, onder meer in de Zwarte Zee. Daarnaast zal ook de mijnbouw (gouden en zilver) binnen twee tot drie jaar bloeien.

Industriële centra

Onder het communistische bewind waren de belangrijkste industrieën verspreid over het hele land. De meeste zijn vervallen. Vele recente activiteiten zijn in en rond Boekarest geconcentreerd.

Wil je uiterst goedkoop produceren en spelen leveringstermijnen weinig of geen rol, dan is het oosten van het land zeker een optie. Hou wel rekening met de bijzonder gebrekkige infrastructuur. Tot op heden zijn er nog maar drie autowegen aangelegd.

Opportuniteiten

Als land dat in zijn kinderschoenen staat, biedt Roemenië wel opportuniteiten. Het is niet het land waar alles van een leien dakje loopt, maar waar wel succesvol kan worden ondernomen. Meer dan 85% van de Belgische bedrijven in Roemenië komt uit Vlaanderen. Zij doen uitstekend zaken in Roemenië in de meest uiteenlopende sectoren: ICT, metaal, meubelproductie, … De sectoren bouw (die aan een heropleving toe is), logistiek en milieu bieden heel wat kansen.

Troeven

Roemenië beschikt over goed opgeleide arbeidskrachten, die men tegen lage loonkosten aan het werk zet. Voorts wordt slechts 16% belasting op de bedrijfswinst geheven.

De Roemeense markt is volop in ontwikkeling. Er liggen kansen voor zowel uitrustingsgoederen als voor consumptiewaar, weliswaar alleen als die zo goedkoop mogelijk in de markt worden gezet. Slechts een luttele 3 tot 4% van de bevolking behoort tot de superrijken. Daarnaast zijn er een opkomende middenklasse en een heel brede laag mensen met weinig middelen.

Crimineel imago?

De modale Roemeen toont zich blij en opgelucht dat diegenen met slechte intenties hun geluk in het buitenland zoeken. In de straten van Boekarest voelt men zich veilig, ook ’s nachts. Wel is er een reëel corruptieprobleem, dat zich vooral op een hoger administratief en politiek niveau aftekent. Af en toe probeert iemand wel. Vlakaf neen zeggen is dan ook de beste aanbeveling.

Obstakels

De nationale regelgeving is gebaseerd op de EU-richtlijnen, maar af ten toe loopt de toepassing mank. Dan eens zijn de uitvoeringsbesluiten er, maar moet men de administratie erop wijzen. De regelmatige controles - financiën, volksgezondheid, voeding, … - in het bedrijf zijn veel Vlaamse ondernemers een doorn in het oog. Eventuele boetes blijven meestal binnen de perken, maar zijn totaal niet transparant. Ook de recuperatie van BTW is een oud zeer.

Daartegenover staat dat er vrijwel geen taalbarrière is. De oudere generatie spreekt Frans of Duits, de jeugd vloeiend Engels. Ook het Roemeens is niet onoverkomelijk moeilijk om aan te leren. Tot slot loopt het aanwerven van lokale medewerkers bijzonder vlot.

Tips

We besluiten, ter afronding, met enkele tips in de vorm van Do’s en Don’ts:

DO

• Investeer in de opbouw en het onderhoud van een lokaal netwerk. Ons kent ons …
• Bevestig afspraken en leef ze stipt na. Hou de noodzakelijke gegevens bij de hand om alle mogelijke vragen te beantwoorden.
• Iets afweten van de geschiedenis van Roemenië maakt een goede indruk, maar treed daarover niet in discussie.
• Als uw zakelijke belangen een investering ter plaatse vergen, laat u dan zeker bijstaan door een onafhankelijke jurist. Het is bijvoorbeeld niet altijd even duidelijk wie de werkelijke eigenaar van gronden of gebouwen is.

DON’T

• Maak geen mondelinge overeenkomsten, maar leg alles vast op papier.
• Verwacht geen resultaat na een eerste telefoongesprek.
• Ga niet onmiddellijk over tot het onderwerp, maar praat eerst over algemene zaken.
• Ga niet in op het eerste voorstel tot samenwerking of investeren, ook al klinkt het nog zo aanlokkelijk. Als het te mooi is om waar te zijn, is het gewoonlijk niet waar.

Belangrijkste Vlaamse exportproducten naar Roemenië (2012)

- Voertuigen voor vervoer over land 13,50%

- Farmaceutische producten 13,21%

- Machines, toestellen en mechanische werktuigen 12,13%

- Kunststof en toepassingen 11,47%

- Elektrische machines, apparaten en uitrustingsstukken 7,22%

Belangrijkste Vlaamse invoerproducten uit Roemenië (2012)

- Elektrische machines, apparaten en uitrustingsstukken 18,22%

- Voertuigen voor vervoer over land 15,60%

- Machines, toestellen en mechanische werktuigen 12,32%

- Meubelen, artikelen voor bedden en dergelijke; verlichtingstoestellen 8,85%

- Optische instrumenten, apparaten en toestellen 5,85%

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Flanders Investment & Trade).

Meer info: www.flanderstrade.be.