Marc Berat (BELI B.V.B.A.)

"Meer aandacht voor kwaliteitsborging in tijden van laagconjunctuur"

Adviesbureau BELI B.V.B.A. (Ranst), dat zich initieel voornamelijk focuste op de begeleiding naar VCA-certificatie (Veiligheids Checklist Aannemers, nvdr.), evolueerde in de voorbije jaren naar een multidisciplinaire consultancy-organisatie rond kwaliteit (ISO), milieu (ISO) en arbeidsveiligheid (VCA). Tussen die verschillende zorgsystemen is sprake van een toenemende integratie, wat zich reeds vertaalt in een gemeenschappelijke onderbouw van de nieuwe normen. Opmerkelijk is dat in economisch minder voorspoedige tijden ondernemingen steeds meer aandacht aan het kwaliteitsaspect gaan besteden. Ook de opleidings- en adviescheques hebben een stimulerende invloed. Alleen bleken de daartoe voorziene middelen eind juni al uitgeput, aldus zaakvoerder Marc Berat, die niet te beroerd blijkt om de problematiek van de zorgsystemen binnen een realistisch perspectief te plaatsen.

Precies dat realisme is het handelsmerk van BELI B.V.B.A. dat bij zijn opdrachten van trajectbegeleiding een aanpak zonder franjes hanteert. "Geen sprake van prospectiewerkzaamheden met BMW, maatpak en stropdas of van holle slogans, maar een rechttoe-rechtaan benadering die de klant een optimale return on-investment moet opleveren", aldus Marc Berat. Sinds de opstart van BELI, een samentrekking van de familienaam van de zaakvoerder en van echtgenote Linda, begeleidde de onderneming ruim zeshonderd bedrijven naar een of andere certificatie. Doelgroep zijn voornamelijk de kleinere en middelgrote ondernemingen, waarvoor BELI tarieven hanteert die haalbaar zijn, zo luidt het. Binnen dat segment claimt het adviesbureau in België een marktaandeel van ruim 50%.

Klemtoon op kwalteitsborgingstraject

Toen BELI dertien jaar terug zijn bedrijvigheden opstartte, spitste de onderneming zich voornamelijk toe op de trajectbegeleiding naar VCA-certificatie. Rond de eeuwwende putte het bedrijf zowat 80% van zijn inkomsten uit dergelijke opdrachten. Sinds op de markt van de VCA-begeleiding een zekere verzadiging optrad heroriënteerde BELI zich ten volle richting ondersteuning kwaliteits- en milieutrajecten. De omstandigheden staken daarbij, zo te zien, een handje toe. "Indien de economie iets minder goed draait, veert de vraag naar kwaliteitsborging automatisch op," weet Marc Berat. "Kennelijk beschouwen ondernemingen kwaliteit dan als een mogelijkheid om zich van de concurrentie te onderscheiden. Met als gevolg dat zowat 90% van de activiteiten van BELI met kwaliteitstrajecten te maken hebben". Vorig jaar bemiddelde BELI bij 14 ISO-certificaties. Dit jaar worden dat er wellicht ruim twintig. Daarbij dienen nog eens een dertigtal VCA-begeleidingen op jaarbasis gevoegd alsook de begeleidingsopdrachten naar milieucertificatie (een drietal op jaarbasis). Dat alles wordt voorts aangevuld met specifieke opleidingen binnen de drie activiteitendisciplines van het adviesbureau. Zo worden maandelijks een tweetal opleidingsdagen verstrekt.

Nieuwe ISO-norm = nieuw realisme

De vernieuwde interesse voor ISO-certificatie heeft ook te maken met de nieuwe ISO 9001:2000-norm.

Marc Berat: "De nieuwe versie van de ISO 9001-norm is een pak realistischer dan voorheen. Het voormalige ISO-traject was heel omslachtig en administratief bijzonder belastend. Terecht plaatsten bedrijven kanttekeningen bij het hele gebeuren. Maar deels lagen ze ook zelf aan de basis van die complexiteit, meer bepaald door hun ijver om de procedurele insteek naar behoren te vertalen. In zoverre dat ze soms zelfs verzand geraakten in de door hen opgestelde procedures".

Dit alles maakt dat het met de nieuwe ISO-norm makkelijker dan vroeger is om de brug naar de KMO, de doelgroep van BELI, te slaan. "Een volledig ISO-dossier is nu nog één centimeter dik, vroeger was soms sprake van een hele kast," herinnert onze gesprekspartner zich. Grote voordeel is echter dat ISO 9000-certificatie nu daadwerkelijk kan worden aangewend voor wat het bedoeld is. Met name als een tool die de organisatie bij staat in het opkrikken van het kwaliteitspeil. "Dat was oorspronkelijk ook wel de bedoeling. In de praktijk bleek het echter zo niet te werken," luidt het verdict van Marc Berat.

Nog groeipotentieel

Het management van adviesbureau BELI is overtuigd dat in de markt nog heel wat groeiperspectieven voor ISO-certificatie voorhanden zijn. Temeer omdat men is gaan inzien dat kwaliteitsborging ook voor kleine ondernemingen haalbaar is. "Bij KMO's was de drempel naar ISO-certificatie overigens niet zozeer van financiële, maar wel van procedurele aard," merkt de zaakvoerder terzijde op. De nieuwe norm heeft alvast een vernieuwde interesse op gang gebracht, maar ontegensprekelijk heeft ook het systeem van de advies- en opleidingscheques voor een heilzaam effect gezorgd. BELI, dat zelf ISO 9001:2000-gecertificeerd is, werd zowel door de Vlaamse als Waalse overheid erkend als officieel advies- en opleidingsverstrekker. Ondernemingen die voor een begeleidingstraject met de KMO kiezen, kunnen derhalve de helft van de kost betoelaagd krijgen. "Voor het lopende jaar heeft de Vlaamse overheid een budget van 15 miljoen euro vrijgemaakt ter financiering van de adviescheques. Alleen bleek dat budget eind juni uitgeput. Op dat ogenblik waren het miljoen adviescheques waarin de Vlaamse regering voor het lopende jaar voorzag, reeds allemaal gereserveerd," betreurt onze gesprekspartner.

Het nieuwe marktrealisme van de ISO 9001:2000-norm, gekoppeld aan de pragmatische benadering van BELI, vertaalt zich in een gemiddelde trajectbegeleidingsduur van vijf tot zes maanden. Voorheen golden termijnen van ruim één jaar.

Voorzichtige nuanceringen

Hoe verdienstelijk zorgsystemen ook mogen wezen, toch dient met een aantal nuanceringen rekening gehouden, laat onze gesprekspartner in bedekte termen doorschemeren. Zo bleek de officiële erkenning van BELI als adviesverstrekker door de Vlaamse overheid niet van een leien dakje te lopen, omdat de onderneming de audit aan een Nederlands certificatie-organisme had toevertrouwd. "Dit alleen maar om onze marktneutrale positionering te vrijwaren," verduidelijkt Marc Berat. De klanten van BELI werken immers op de Belgische markt met verschillende certificatie-organismen. Door voor de eigen certificatie op een buitenlandse speler een beroep te doen, waarborgde de onderneming zijn neutraliteit. Dat een en ander aanleiding gaf tot moeilijkheden met de Vlaamse cel Adviescheques stemt tot nadenken, zeker indien men bedenkt dat het hele erkenningsproces om een internationale certificatienorm draait (ISO dan wel Q*For).

Voordeel van een erkenning in het Vlaamse Gewest is dan weer de snelle administratieve afwikkeling van de aanvraag van adviescheques (uiteraard voor zover die nog voorhanden zijn, nvdr.). "Met behulp van het Internet, kan de hele formaliteit in amper één dag worden afgehandeld. In het Waalse Gewest, waar BELI ook als officieel adviesverstrekker is erkend, neemt de behandeling van het hele dossier nog steeds twaalf tot veertien maanden in beslag," weet Berat.

Onze gesprekspartner geeft eerlijkheidhalve toe dat de meeste bedrijven nog steeds onder druk van externe factoren in zorgsystemen stappen. "Jammer genoeg hanteren bepaalde opdrachtgevers die voor het aangaan of het uitbouwen van een zakelijke relatie een kwaliteitscertificatie eisen, een vrij hypocriete houding. In heel wat gevallen wordt het ontberen van een kwaliteitsborging misbruikt als stok om de hond te slaan en een commerciële relatie te verbreken dan wel tegen te gaan. Bij mijn weten is bovendien nog nooit een opening van een distributiezaak verdaagd geweest omwille van het niet voorhanden zijn van de vereiste veiligheids- of kwaliteitscertificaties," stelt Marc Berat. Waarmee wordt aangegeven dat zorgsystemen soms in de markt worden geïmplementeerd om mogelijke relaties van toeleveranciers uit te zuiveren of nog onder druk van bepaalde opdrachtgevers. "Gelukkig zijn er ook bedrijven die, vanuit een proactieve bekommernis, uit eigen beweging in een zorgsysteem instappen. Jammer genoeg blijft hun aantal beperkt tot een volstrekte minderheid. Indien KMO's uit vrije wil een begeleidingstraject naar kwaliteits-, milieu- of veiligheidscertificatie opstarten, heeft dat vaak te maken met het verlangen om, na een sterke groeifase, lijn te brengen in de interne bedrijfsstructuur. Dat een en ander op termijn een kostenbesparend effect zal genereren, laat zich raden. Alleen is de impact daarvan heel moeilijk bij het begin van het proces te kwantificeren," zo nog onze gesprekspartner.

Toenemende toenadering tussen verschillende zorgsystemen

Met drie vaste werknemers tekent BELI vandaag de dag voor een omzet van zowat 500.000 euro, waarbij, zoals eerder aangehaald, de trajecten naar ISO-certificatie het leeuwendeel uitmaken. Stilaan tekent zich in de markt een toenemende toenadering tussen de verschillende zorgsystemen af. In de bouwsector blijkt dat bijvoorbeeld de overheid er bij de aannemers van openbare werken op aandringt dat ze, naast het VCA-attest, ook houder van het ISO-kwaliteitscertificaat zijn.

Marc Berat: "De drie zorgsystemen, kwaliteit, veiligheid en milieu, schuiven duidelijk steeds vaker in elkaars richting op. Zo hanteert de nieuwe VCA-norm, die begin dit jaar in voege trad, een vergelijkbare structuuropbouw als de ISO 9001:2000. Idem dito wat de nieuwe milieunorm 14001 betreft. Een gemeenschappelijke norm voor de verschillende zorgsystemen komt er naar alle waarschijnlijkheid niet. Wel mag worden aangenomen dat de VCA-certificering op termijn in de ISO 18001-normering zal overvloeien".

Onze gesprekspartner weet dat een dergelijke tendens koren op de BELI-molen is. BELI is immers één van de, naar verluidt, vijf professionele gestructureerde adviesbureaus die zich in dit land multidisciplinair (lees: over de verschillende zorgsystemen heen, nvdr.) profileren. De rest van het aanbod wordt doorgaans bevolkt door solitaire spelers die niet zelden op één deelaspect van het zorggebeuren actief zijn. Zelf meent BELI in België momenteel een derde stek in de rangschikking van de aanbieders te bekleden. Dat wijst op een niet geringe markt(h)erkenning. Marc Berat weet zich alvast gesterkt door de resultaten van een recente marktstudie onder ruim 1.700 milieu-consultants in het Verenigd Koninkrijk. Daaruit bleek dat marktreputatie en gespecialiseerde expertise de voornaamste beweegredenen zijn voor een onderneming in het bepalen van de keuze van een extern adviseur. Ook persoonlijke aanbeveling en een goede nazorg scoren bij de gebruikers hoog. Opmerkelijk is dan weer dat de aanbieders vaak meer aandacht aan het prijskaartje van de dienstverlening besteden dan de klanten zelf.