Carlo Van Damme richtte zowat 30 jaar terug met Van Damme & Partners een kantoor op dat in de overnamebegeleiding van bedrijven is gespecialiseerd. Bij gebrek aan opvolging verkocht hij in 2009 zijn bedrijf aan Thomas Bouckaert, die drie jaar eerder als partner aan boord was gekomen. Bouckaert bracht ruime ervaring mee in het overnameproces, die hij zowel in binnen- als buitenland opdeed. Voor een Belgisch industrieel bedrijf in het buitenland was hij actief betrokken bij diverse overnamedossiers.

Als hij tien jaar terug naar België terugkomt, klopt hij bij Van Damme & Partners aan als kandidaat-koper. Het bedrijf dat hij uiteindelijk zou aankopen wordt de overname-adviseur zelf.

Samen met partners Marc De Lange en Leo Van Steenbergen, runt Thomas Bouckaert vandaag Van Damme & Partners. In de laatste vijf jaar werden een vijftigtal dossiers afgerond.

KMO-specialisatie

“Van Damme & Partners focust in de overnamebegeleiding op dossiers met een overnameprijs van 500.000 tot 10.000.000 euro. In de praktijk ligt de bovengrens echter vaak op 5.000.000 euro. Kortom, het gros van de dossiers heeft te maken met (kleine) KMO’s,” aldus de zaakvoerder-partner.

Het overnamebegeleidingskantoor is derhalve sectoroverschrijdend actief. Actieterrein is België, met nadruk op Vlaanderen. In het verleden werd evenwel ook al met succes bemiddeld in enkele buitenlandse transacties of in overnames door buitenlandse groepen.

“Belangrijkste criterium bij een overnamedossier blijft de winstgevendheid. Bedrijfsleiders beslissen doorgaans tot verkoop van hun zaak omwille van gebrek aan opvolging of omdat ze daar rijp voor zijn,” zo nog Thomas Bouckaert.

Markt onder druk van de regelgever

De markt van de overnamebegeleiding beleeft onzekere tijden. Naar Belgische gewoonte maken de ingrepen van de regelgever lange termijnplanning momenteel onmogelijk, met onzekerheid tot gevolg. Vorig jaar zorgde de liquidatiebonus voor verwarring, nu doemt het spook van de meerwaardebelasting op aandelen in geval van verkoop op.

Thomas Bouckaert. “Dat zou andermaal voor marktvertraging kunnen zorgen. Mocht de overheid beslissen tot de invoering van een meerwaardebelasting op aandelen, hoop ik dat die ingreep alleen de beleggingen van speculatieve aard zal viseren, met name de verkoop van aandelen binnen een welbepaalde termijn. Het zou een grote vergissing zijn mocht die belasting de familiale KMO’s treffen. Belangrijk is immers dat familiale KMO’s worden verkocht vanuit het oogpunt van de continuïteit (lees: tewerkstelling en bijhorende overheidsinkomsten, nvdr.). Indien de liquidatie van een bedrijf uit fiscale overwegingen aantrekkelijker is dan verkoop, is dat nefast voor de hele KMO-sector. Het is toch niet meer dan normaal dat een jonge zelfstandige die door noeste arbeid een zaak uitbouwt, onder een risicovol statuut dat hem geen noemenswaardige sociale bescherming biedt, op het eind van de rit voor zijn inspanning wordt beloond. Al was het maar om de tewerkstelling en de fiscale inkomsten die hij in de voorafgaande jaren heeft gecreëerd”.

Grote vraag

Tegenover de onzekerheid aan verkoperszijde, staat een levendige kopersmarkt. Uitdaging voor Van Damme & Partners is bijgevolg kwalitatieve overnamedossiers binnen te krijgen. Het bedrijf kan daarvoor terugvallen op een ruim netwerk, dat in de voorbije decennia werd opgebouwd, aan zowel instroom- als uitstroomzijde.

De kandidaat-kopers kunnen goeddeels in vier categorieën worden opgedeeld. Zo zijn er de jonge kandidaat-ondernemers, doorgaans afkomstig uit families van zelfstandig ondernemerschap, die zo snel mogelijk voor eigen rekening willen fietsen. Daarnaast zijn er de werknemers die - om uiteenlopende redenen - de stap naar het zelfstandig ondernemerschap wensen te wagen. Verder zijn er de bedrijven op zoek naar bijkomende schaalgrootte, assortimentsuitbreiding, regionale diversificatie dan wel bijzonder expertise. Ten slotte is er de groeiende groep van kleinere risicokapitaalverschaffers (family offices), op zoek naar bedrijven met een EBITDA van minimum 500.000 euro waarvoor een extern management wordt aangetrokken.

Bij voorkeur kopen alle partijen een goed draaiend bedrijf van een ondernemer die de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. Serial entrepreneurs, die als veertig of vijftiger een bedrijf willen verkopen om een nieuw zakelijk initiatief op te zetten, worden doorgaans op scepsis en wantrouwen onthaald. Vaak ten onrechte, meent Thomas Bouckaert, omdat de aanwezigheid van een contractueel vastgelegd niet-concurrentiebeding meestal een belangrijk risico wegvlakt.

Nood aan kwaliteitsvolle dossiers

Gebrek aan overnamedossiers, ziet Van Damme & Partners niet meteen. Althans niet in volume. Op het vlak van de kwaliteit liggen de zaken iets anders.

“Heel wat bedrijven zijn gewoonweg niet overlaatbaar. Veel ondernemingen kampen met een negatief eigen vermogen of een pover/negatief rendement dat het voor de kandidaat-overnemer onmogelijk maakt de vereiste terugbetalingscapaciteit te genereren. Ruim de helft van de overnamedossiers die ons worden aangeboden, kunnen momenteel als niet kwaliteitsvol worden bestempeld,” stelt onze overnamepartner.

Kleine productiebedrijven, bij voorkeur operationeel in een welbepaalde niche, of groothandels zijn gegeerd in de overnamemarkt. Andere overnameprooien situeren zich vaak in sectoren waarin zich een consolidatiebeweging aftekent.

Van Damme & Partners rondt 80% van de overnamedossiers met succes af. Sommige dossiers lopen niet goed af, soms om redenen die niet meteen te duiden zijn. Opmerkelijk is dat het meestal niet de prijscomponent is die aan de basis ligt van het niet doorgaan van een overname-deal. Andere deals lopen dan weer soms vast omdat tijdens het overnameproces de resultaten plots een duidelijke neerwaartse trend vertonen.

“Sommige bedrijven zijn blijkbaar niet sexy genoeg voor verkoop. Andere raken om onbekende redenen niet aan een nieuwe eigenaar. Soms spelen ligging en toegankelijkheid een rol. Om mobiliteitsredenen is het bijvoorbeeld niet evident om een bedrijf in het Brusselse aan een Vlaamse overnemer te verkopen”, besluit Thomas Bouckaert.