De Alternatieve Energie-hub wordt gebouwd aan kaai 526 en 528 van de Antwerpse haven. Havenbedrijf Antwerpen N.V. verstrekte hiervoor aan ENGIE LNG Solutions Antwerp B.V.B.A. (Brussel) een dertigjarige concessie. Die begint vanaf 1 oktober 2016 te lopen. Een en ander kadert in de plannen van het Havenbedrijf om zijn CO2-uitstoot terug te dringen.

“Tegen 2030 willen we de CO2-uitstoot van het voor de Antwerpse haven erg belangrijke binnenlands transport over het water met 40% terugdringen,” aldus voorzitter Marc Van Peel.

De Antwerpse haven was overigens één van de 32 partners uit heel Europa die meewerkten aan het LNG Masterplan voor Rijn-Main-Donau. Dat heeft als doelstelling LNG als schonere brandstof in de binnenvaart in te voeren.

In december 2012 werd in de Scheldehaven de eerste LNG-bunkering van een binnenschip met een vrachtwagen succesvol uitgevoerd. Sindsdien wordt geregeld LNG gebunkerd in de Antwerpse haven aan kaai 526, die hiervoor speciaal werd toegerust. Begin 2014 werden LNG-bunkerprocedures met checklists voor het bunkeren via vrachtwagen (truck-to-ship), schip (ship-to-ship) of een vaste installatie aan land (shore-to-ship) opgenomen in de havenpolitieverordening.

In september vorig jaar werd voor het eerst een zeeschip in de Antwerpse haven met LNG gebunkerd. De “Sefarina” kon toen in primeur gebruik maken van het op 1 juni 2015 ingevoerde kortingsysteem van Havenbedrijf Antwerpen voor eenheden die van alternatieve technologieën gebruik maken.

ENGIE LNG Solutions voortrekker …

Aanvankelijk wilde het Havenbedrijf in eigen beheer in bunkering-installaties voor milieuvriendelijke brandstoffen investeren. Maar dat plan ging uiteindelijk niet door. Van de vier potentiële externe partners, opteerde het Havenbedrijf voor de realisatie van het LNG-project uiteindelijk voor ENGIE LNG Solutions. Momenteel voert ENGIE via truck LNG naar de Antwerpse haven aan om lichters truck-to-ship te bunkeren.

“Transport tekent voor een kwart van het brandstofverbruik in Europa,” weet Philippe Van Troeye, ceo ENGIE Benelux. “Ambitie van ENGIE is vervuilende dieselolie door LNG/CNG en biogas te vervangen. Daarom investeren we tegen 2020 zowat 100 miljoen euro in de bouw van 30 CNG- en 70-LNG tankstations in zes Europese landen. In België en Nederland baat ENGIE momenteel twee LNG- en vijf CNG-stations uit. Op korte termijn willen we dat netwerk met nog eens 15 nieuwe stations uitbreiden,” wordt daaraan toegevoegd.

Eind dit jaar nemen ENGIE LNG Solutions, NYK, Mitsubishi en Fluxys, dat onlangs een 25%-belang in het project nam, overigens een zeeschip voor het bunkeren van LNG in gebruik. Dat wordt momenteel gebouwd in Zuid-Korea. De eenheid, die een investering van zowat 50 miljoen euro vergt, zal worden ingezet in de ARA-regio en in de Baltische Zee. Het bunkerschip zal in de toekomst LNG vanuit de haven van Zeebrugge naar Antwerpen aanvoeren.

… samen met Danser Group

Op de Europese binnenwateren zijn zowat 5.000 lichters actief. LNG/CNG-aangedreven schepen zijn daarin nauwelijks vertegenwoordigd. Toch komt duidelijk een nieuwe dynamiek op gang. Zo heeft Plouvier Transport momenteel een bestelling voor 15 LNG/CNG-tankschepen lopen die voor lange termijn door Shell zullen worden gecharterd.

Momenteel zijn in België en Nederland zes binnenvaarteenheden op LNG in aanbouw. De Nederlandse barge operator Danser Group (Sliedrecht) liet in 2014 het koppelverband “Eiger-Nordwand” ombouwen naar een dual fuel (LNG/gasolie)-aandrijflijn, waardoor de motoren van de “Eiger” voor 99% door LNG worden aangedreven. De operator heeft, in weerwil van de lage olieprijzen, al plannen voor de soortgelijke ombouw van een tweede eenheid. Een dergelijke ombouwoperatie vergt een investering van zowat 2 miljoen euro.

“We kunnen nauwelijks wachten tot Antwerpen de eerste shore-to-ship bunkerinstallatie in Europa in gebruik neemt. Dat zal onze operaties verregaand flexibiliseren. Met een opslagtank van 60 m³ in het ruim kunnen we een roundtrip tussen Antwerpen en Bazel uitvoeren zonder tussentijdse bunkering. Mochten er soortgelijke installaties langsheen de Rijn worden gebouwd, kunnen we onze toevlucht nemen tot kleinere LNG-tanks in het ruim zodat we meer commerciële vracht kunnen laden,” stelt Ben Maelissa, directeur van Rederij Danser.

Havens als Bazel, Straatsburg en Mannheim voeren alvast onderzoek naar de economische haalbaarheid van LNG/CNG-bunkerinstallaties.

Alternatieve Energie-hub is een consortiumproject

Om de Alternatieve Energie-hub in de Antwerpse haven te realiseren, richtte ENGIE LNG Solutions een consortium op. Leden van het consortium zijn Havenbedrijf Antwerpen N.V., binnenvaartrederij Somtrans N.V., barge operator Danser Group, wegvervoerbedrijf Fockedey Truck S.A., motorenbouwer Anglo Belgian Corporation, onderzoeksinstituut ILVO (Instituut voor Landbouw- en Visserij-Onderzoek) en het Vlaamse LNG Platform.

Dat laatste, opgericht in samenwerking met ngva.be, werkt aan de introductie van LNG als nieuwe, schonere en stillere brandstof voor industrie, wegtransport en scheepvaart.