Een bedrijf overlaten is een eenmalige en ingrijpende beslissing. Het is ook een langdurig proces dat niet zo evident is voor de ondernemer die zich lange jaren met hart en ziel voor zijn bedrijf heeft ingezet. De eerste belangrijke voorwaarde voor een goede overname is dan ook dat men er psychologisch rijp moet voor zijn. Twijfels en emoties kunnen leiden tot onrealistische verwachtingen die een bedrijfsoverdracht in de weg staan.

Bent u er klaar voor om uw bedrijf uit handen te geven? Zijn uw collega-aandeelhouders het hiermee eens? Van zodra de kogel door de kerk is, moet er een duidelijke timing op het overnameproces geplakt worden. Het eerste wat u te doen staat, is uw bedrijf verkoopsklaar te maken. Hoe beter u daarin slaagt, hoe hoger uw kansen om een geschikte koper te vinden en goede condities te bekomen.

Om fiscale en financiële redenen is het soms aangewezen om een bedrijfsovername over verschillende jaren voor te bereiden. Maak dus tijdig uw keuze tussen familiale opvolging of verkoop aan derden en bereid zowel uzelf als uw bedrijf op het gekozen scenario voor.

Begeleiding: sleutelfactor voor succes

Laat u in deze belangrijke fase van uw leven zeker door professionals begeleiden. Uw bankier, boekhouder, advocaat en eventueel uw bedrijfsrevisor kunnen u talrijke nuttige tips aanreiken. Die experten helpen u om de overnamescenario’s in kaart te brengen en financieel orde op zaken te stellen. Zo kan het nodig zijn om uw balans bij te werken. Te veel liquiditeiten maken uw bedrijf onaantrekkelijk voor kopers omdat zij de overnameprijs opdrijven. Er moeten dus middelen gevonden worden om die cash uit het bedrijf te halen, de commerciële schulden te verlagen, twijfelachtige schuldvorderingen te innen, …

Laat u door overnamebemiddelaar begeleiden

Een overnamebemiddelaar kan u begeleiden gedurende het hele overnameproces, van de waardebepaling tot en met de ondertekening van de verkoopsovereenkomst. U doet er goed aan hem zorgvuldig te kiezen. Ga na of uw toekomstige bemiddelaar aangesloten is bij een erkende beroepsvereniging en geef de voorkeur aan een “no cure, no pay”-formule. Zo verdwijnt uw dossier niet zomaar in een gegevensbank, maar is de overnamebemiddelaar gemotiveerd om proactief potentiële kopers te contacteren.

Stel u ook de vraag of uw bemiddelaar uw sector kent en een pool van kandidaat-kopers heeft die eventueel overeen stemmen met het profiel van uw onderneming. Het is ook belangrijk dat het klikt tussen u en uw bemiddelaar. Hij speelt ten slotte een fundamentele rol in een heel belangrijke periode in uw leven.

Zo vindt u de geknipte koper

Zowel intern als extern zijn er verschillende pistes. Vaak zijn kinderen, familieleden, vennoten of personeelsleden goed geplaatst om het bedrijf over te nemen. Als dat niet het geval is, kunt u prospecteren in steeds wijder wordende cirkels.

Ga eens na of er in uw onmiddellijke omgeving een geschikte kandidaat is: bijvoorbeeld een leverancier, een klant of zelfs een concurrent. Aarzel niet om uw plannen te bespreken met uw professionele relaties, collega’s van de handelskamer of andere professionele kringen.

Ook overnamebemiddelaars die gespecialiseerd zijn in bedrijfsovernames en overheidsorganisaties (handelskamers, beroepsfederaties, …) kunnen u op het goede spoor zetten.

Maak de juiste keuze

Maar hoe kiest u tussen al die mogelijke kandidaten de geknipte koper? Daarvoor moet u drie vragen stellen.

Eerst en vooral. Heeft uw potentiële koper voldoende ervaring en beschikt hij over de nodige kwaliteiten om uw bedrijf voort te zetten? Wat is zijn motivatie om uw bedrijf over te nemen? En heeft hij wel voldoende financiële middelen om de prijs te betalen? Op basis van die criteria kunt u uw selectie maken en een Top 3 van de beste kandidaten opstellen.

Wanneer dat gebeurd is, belandt het verkoopsproces in een nieuwe fase. Mits ondertekening van een confidentialiteitsovereenkomst ontvangen de kandidaten het overnamedossier. Vaak brengen zij een bezoek aan het bedrijf om met hun eigen ogen te zien hoe het eraan toegaat. Als alles goed gaat monden de onderhandelingen uit in een officieel overnamebod. U maakt uw keuze tussen de verschillende aanbiedingen, onderhandelt over de waarborgen en de praktische overname-aspecten en uiteindelijk ondertekenen beide partijen het verkoopsdocument. Nu is het moment gekomen om uw personeel, uw klanten en uw leveranciers op de hoogte van de overname te brengen.

De laatste eindjes …

Het overnameproces duurt gemiddeld een jaar voor een individueel bedrijf en maximaal drie jaar voor een holding-maatschappij of een bedrijf met talrijke filialen. Het proces is afgerond na de ondertekening van de overdrachtsovereenkomst, de betaling van de prijs en de overdracht van de aandelen - doorgaans via overschrijving in het aandelenregister. In sommige gevallen stopt het hier echter niet mee. Bijvoorbeeld wanneer er een uitgestelde betaling voorzien is of indien de verkoper zijn kennis en ervaring nog een tijdje ten dienste stelt van de overnemer. Er kunnen ook een aantal waarborgen ingebouwd worden, waarbij de verkoper verantwoordelijk voor eventuele schade wordt gesteld. Indien er geen potentiële aansprakelijkheid voor de ondertekening geïdentificeerd werd, verlangt de koper meestal een garantie. Wordt deze wel voor de ondertekening geïdentificeerd, dan heeft dit wellicht een correctie van de verkoopsprijs tot gevolg.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Beobank N.V. (Brussel))

Meer info: 02/626.57.00 of www.beobank.be.

De vijf geboden van een geslaagde bedrijfsverkoop

1. Bereid u tijdig voor en pak het overnameproces rationeel aan. Emoties staan in de weg van geslaagde onderhandelingen.

2. Laat u begeleiden door externe adviseurs die gespecialiseerd zijn in uw domein (bankadviseur, overnamebemiddelaar, bedrijfsrevisor, jurist, …).

3. Neem uw tijd, neem geen overhaaste beslissingen.

4. Wees open en transparant zodat de kandidaat-overnemer een correct beeld van uw bedrijf krijgt.

5. Laat u bijstaan door juridische experts zodat alle afspraken duidelijk op papier staan en er na de overname geen lijken uit de kast vallen.