Wie overweegt om over te gaan tot de aankoop van een bedrijf, doet er goed aan eerst met zijn bank te overleggen over de financieringsmogelijkheden en de ideale financierings-mix. Eigen inbreng, bankfinanciering en overheidssubsidies worden in kaart gebracht en afgewogen om tot een oplossing op maat te komen. De bank zal de financiële haalbaarheid van het project onderzoeken, maar hecht ook veel belang aan de continuïteit. Een bedrijf overnemen is één zaak: de financiële stabiliteit van het bedrijf garanderen en ruimte scheppen voor verdere groei is een andere zaak!

Realistische diagnose

Het is heel belangrijk om van meetaf een correcte diagnose te stellen van het bedrijf dat men wenst over te nemen. Men moet de juiste vragen stellen zodat men snel een duidelijk beeld krijgt van het bedrijf. Een tip: stel van bij het begin een lijst op van plus- en minpunten en weeg die tegen elkaar af. Aarzel niet om daarbij de input te vragen van uw bankier, accountant, bedrijfsrevisor, fiscalist, jurist, … Zij kunnen u helpen om de beschikbare gegevens te analyseren en in het juiste perspectief te plaatsen.

Positieve indicatoren zijn bijvoorbeeld een gezonde en duurzame winstmarge, een stabiele of stijgende omzet, een gediversifieerd klantenbestand en trouwe klanten. Negatieve indicatoren zijn herhaalde verliezen, een lage solvabiliteit of hoge schulden, een weinig gediversifieerde klantenportefeuille en een ingewikkelde of onduidelijke juridische structuur.

Sta ook even stil bij de betrokkenheid van de kandidaat-verkoper: is zijn aanwezigheid onmisbaar voor de goede werking van het bedrijf? Heeft de organisatie voldoende autonomie? Hoe onderscheidt het bedrijf zich van zijn concurrenten? En hoe staat het met de levenscyclus van zijn technologieën of producten? Aan de hand van de antwoorden op deze vragen krijgt u een duidelijker beeld van het bedrijf en het potentieel ervan op langere termijn … en kunt u een realistische koopprijs bepalen!

De juiste prijs …

… bestaat niet! Voor de koper is het altijd teveel en voor de verkoper altijd te weinig. Verder moet men uitkijken voor “window dressing”, een natuurlijk fenomeen waarbij de verkoper probeert zijn bedrijf in een zo goed mogelijk daglicht te plaatsen. Aan u de taak om de nodige waardecorrecties door te voeren.

Er zijn verschillende waarderingsmethodes die u daarbij kunnen helpen. Als men een handelsfonds en/of activa wil overnemen, kan de koper uitgaan van de rendementswaarde, met andere woorden de te verwachten winsten voor de toekomst. U kunt ook een forfaitair percentage toepassen op de omzet, maar opgelet: niets garandeert dat u dezelfde resultaten kunt halen als de overlater. Omgekeerd is het mogelijk dat de overlater de laatste jaren weinig actief was en dat u als koper een nieuwe impuls kunt geven aan het bedrijf.

Ook voor de waardebepaling bij de overname van aandelen bestaan er verschillende methodes. Ook hier kan men uitgaan van de rendementswaarde en de onderneming beoordelen op basis van de verwachte resultaten, of men kan de financiële waarde berekenen op basis van het netto-actief; met andere woorden, alles wat de onderneming in bezit heeft. Daarbij moet wel een correctie worden uitgevoerd voor het verschil tussen de boekhoudkundige en de marktwaarde. Het gaat hier echter niet om een exacte wetenschap. De grote verdienste van deze waarderingsmethodes is dat zij helpen de marges te bepalen waarbinnen u kunt onderhandelen.

Te vermijden valkuilen

Een vuistregel: ga niet te snel en laat u in iedere fase deskundig begeleiden! De overname van een bedrijf is een ingewikkeld proces dat de competenties van diverse specialiteiten kan vereisen: bankier, accountant, revisor, fiscalist, jurist, …

Om de onderhandelingen in goede banen te leiden is een overnamebemiddelaar de aangewezen persoon. Hij begeleidt het hele proces, van de eerste contacten met de verkoper, tot en met de ondertekening van het overnamecontract. Kortom, u staat misschien op het punt om een heel belangrijke beslissing te nemen, maar u bent omringd door de nodige specialisten om dat met kennis van zaken te doen.

Aarzel dus niet om de nodige expertise in te schakelen om u te helpen tijdens dit proces. Bij veel overnames vallen er nadien lijken uit de kast. Tracht deze risico’s op voorhand te detecteren en in te calculeren.

Eerste stappen in uw nieuw bedrijf

En dan is het zover. De onderhandelingen worden afgerond, u maakt aanstalten om het contract te ondertekenen … tijd om met de belangrijkste leveranciers en klanten te onderhandelen! Breng hen samen met de overlater een bezoek en stel hen op de hoogte van de toekomstige overname. Meer nog, overtuig de leveranciers om u dezelfde verkoopsvoorwaarden te geven als uw voorganger en verzeker u van de trouw van grote klanten aan uw toekomstig bedrijf.

Wat het personeel betreft, is een presentatie vlak voor de overname en in aanwezigheid van de overlater aangewezen. Een overname veroorzaakt altijd de nodige bezorgdheid, niet alleen bij het personeel maar ook bij leveranciers en klanten van een bedrijf. Voor de continuïteit van de bedrijfsactiviteit is het belangrijk dat u van meetaf duidelijk met hen communiceert. Want uiteindelijk is niet de overname van het bedrijf uw doel, maar wel een middel om uw doel te bereiken: te beschikken over een rendabel bedrijf dat u nu en in de toekomst een gezond rendement oplevert!

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Beobank N.V. (Brussel)).

Meer info: 02/625.57.00 of www.beobank.be.

De vijf basisregels van de bedrijfsovername

1. Bereid u voor. Beperk u niet tot de informatie die de verkoper aanreikt maar raadpleeg zo veel mogelijk externe bronnen: website, vakbladen, discussiefora, krantenarchieven, concurrenten, …

2. Vergelijk de cijfers van het bedrijf met die van zijn concurrenten. Zo ziet u of ze marktconform zijn en krijgt u een idee van de positie van het bedrijf in de markt.

3. Let op voor window dressing. Baseer u oordeel op feiten, niet op schone schijn.

4. Laat u bijstaan door specialisten voor een correcte waardering, analyse van de contracten, due diligence, …

5. Definieer uw samenwerking met uw bankier de ideale financierings-mix voor uw kapitaalbehoeften.