Tijdens de eerste race in 2008 naar Ierland, Turkije en Zweden, kon shortsea shipping (SSS) ten opzichte van het wegvervoer uitpakken met betere scores op tariefvlak en wat CO2-uitstoot betrof. De langere transittijden en de uitstoot van SO2, NOX2 en fijn stof speelden dan weer in het nadeel van de verkeersdrager over water.

De prestaties van de respectieve transportmodi in de huidige race werden getoetst aan vijf criteria, met name tracking & tracing, tarifering, totale transittijd deur/deur, documenten en emissies.

Shortsea tot 50% goedkoper

Zowel shortsea als het vervoer over de weg bewezen dat inzake tracking & tracing van de vracht goede resultaten worden neergezet. Prijsmatig toonde shortsea zich de beste van de klas met een prijsvoordeel deur/deur van 13% op het traject Amiens-Moskou en 50% op het traject Moen-Oslo. Ander plaatje wat de transittijden aangaat. Zo deed de vrachtwagen op het traject naar Moskou er zeven dagen over (twaalf dagen voor shortsea shipping). De rit naar Oslo nam twee dagen in beslag, tegen zeven dagen voor het kustvaartalternatief.

Inzake administratieve rompslomp moet shortsea nog steeds de duimen leggen voor het wegtransport (CMR en EX1), hoewel sinds 2008 sprake is van een verbetering.

"Het elektronisch manifest (e-manifest), waarvoor de praktijktesten momenteel lopen, kan in de toekomst voor een verdere vereenvoudiging van de administratieve procedures zorgen en tevens een oplossing bieden voor vaartuigen die van buiten de SECA (Sulphur Emission Controlled Area)-zone komen,” weet Willy De Decker, marktprospector Promotie Shortsea Shipping Vlaanderen.

De race speelde zich integraal af binnen de SECA-zone (die zich uitstrekt van het Kanaal en de Noordzee tot de Baltische regio). Sinds 1 januari 2015 mogen schepen binnen deze zone enkel brandstof gebruiken met een maximaal zwavelgehalte van 0,1%.

Race binnen de race

Maar binnen de race lijkt shortsea alvast de race te hebben gewonnen op het stuk van de verbetering van de milieuprestaties. In 2008 zette shortsea shipping immers ontluisterende resultaten neer, waarbij enkel beter werd gescoord op het vlak van de CO2-uitstoot. Wat NOx, SO2- en fijn stof-emissie betrof, moest de verkeersdrager telkens de duimen leggen voor het wegtransport.

“In de huidige race vertonen beide modi een verbetering in vergelijking met 2008. De verbetering bij SSS is merkelijk groter dan wegeverkeer met spectaculaire verbeteringen voor SO2 (tot factor 20 beter), fijn stof (tot factor 10 beter) en NOx (factor 3-4 beter). Uit de studieresultaten blijkt overduidelijk dat shortsea shipping een grote inhaalbeweging heeft gerealiseerd,” aldus Kris Vanherle, onderzoeker bij Transport & Mobility Leuven, een onafhankelijke onderzoeksinstelling met focus op transportbeleid. “Waar in de race van 2008 geen echte “winnaar” kon worden aangeduid, wint shortsea shipping de huidige wedstrijd op punten,” zo nog de onderzoeker.

Bovendien lijkt shortsea shipping nog over het meeste verbeterpotentieel te beschikken. Onder impuls van de wetgever zetten beide modi betere milieuprestaties neer. Met de Euro 6-technologie lijkt verdere verbetering op uitstootvlak voor het wegverkeer tegen zijn grenzen aan te schurken. Dat is niet het geval met shortsea shipping waar de intrede van LNG-schepen en nieuwe technologieën inzake NOx betere milieuprestaties binnen bereik brengen.