Op een gemiddelde werkdag waren in 2016 meer dan zeven werknemers op honderd afwezig door ziekte of privé-ongeval. Het totale ziektepercentage evolueerde deze keer van 6,95% in 2015 naar 7,26 in 2016.

Deze opwaartse evolutie wordt, net zoals in de vorige jaren, bepaald door de continue stijging van de afwezigheden langer dan één jaar. Een trend die recent ook door het RIZIV werd vastgesteld. Terwijl het korte (minder dan een maand) en middellange (van één maand tot één jaar) absenteïsme stabiel bleven (respectievelijk 2,13% en 2,02%), kende het langdurige absenteïsme een stijging met 9,51%, namelijk van 2,84% in 2015 naar 3,11% in 2016.

Meer dan 3% van alle werknemers is vandaag dus langer dan een jaar afwezig. Voor het vijfde jaar op rij noteren we een stijging met bijna 10% of meer. En op vijftien jaar tijd is het langdurige ziektepercentage verdrievoudigd.

Steeds meer dertigers en veertigers geveld

Vooral jonge werknemers blijken ook steeds langer afwezig te zijn, een trend die vermoedelijk ook de komende jaren zal aanhouden. De cijfers spreken voor zich: in 2016 steeg het aantal langdurig afwezigen met 16% bij jonge werknemers tussen 35-39 jaar en met 13% bij de 40-44-jarigen.

Of nog: het aantal dertigers dat meer dan één jaar afwezig is, verdubbelde de afgelopen vijf jaar en verdrievoudigde in tien jaar tijd.

Brein wordt overbelast

Psychische problemen en spier- en gewrichtspijnen blijven in 2016 de belangrijkste oorzaken van lange afwezigheden, meer nog dan andere medische problemen zoals kanker en cardiovasculaire aandoeningen. Het aantal ziektedagen met een psychische oorzaak groeide in vijf jaar tijd met 27%. Spier- en gewrichtsklachten, de tweede belangrijkste oorzaak van het langdurig absenteïsme, bleven stabiel. Ze zijn jaarlijks verantwoordelijk voor eenzelfde percentage van de groeiende groep lange afwezigen. Behalve bij de 25-29-jarigen waar in vijf jaar tijd een stijging met 21% wordt vastgesteld.

Men ziet steeds meer overmatig gestresseerde werknemers met verschillende spanningsklachten (+ 30%), die in sommige gevallen zelfs chronisch worden. Vooral dertigers zien hun stress het sterkst stijgen. Volgens de Werkbaarheidsmonitor spanden zij in 2016 de kroon met een verstoorde balans werk/privé, vaak omdat ze de lat voor zichzelf, zowel professioneel als privé, erg hoog leggen en ze opgroeiende kinderen met (ver)bouwen van een woning en het nastreven van promotie combineren. Jonge werknemers blijken ook meer vatbaar voor prikkels van sociale media. En vergeten we niet dat ander breinproblemen, zoals depressie en angststoornissen, steeds vaker de kop opsteken.

En we zitten te veel

Het ligt voor de hand dat de toenemende vergrijzing en het optrekken van de pensioenleeftijd de langdurige aanwezigheid als gevolg van spier- en gewrichtspijnen grotendeels verklaren, vooral dan bij ouderen. Ook arbeiders met een fysiek zware job zijn steeds vaker getroffen door langdurige afwezigheid op het werk dan bedienden (+ 10,05% vs. + 7,5% tussen 2015 en 2016).

Meer en meer jonge werknemers haken echter af omwille van fysieke klachten. Soms ligt stress aan de bron van die spier- en gewrichtsklassen, maar dat is niet de enige oorzaak.

We zitten meer dan we bewegen. Dat brengt heel wat gezondheidsrisico’s met zich, zowel voor oud én jong. Een actieve leefstijl daarentegen houdt spieren en gewrichten gezond. Daarnaast heeft minder zitten ook andere gezondheidsvoordelen, zoals minder vermoeide ogen, lager risico op hart- en vaatziekten, lagere Body Mass Index (BMI), lager risico op verschillende vormen van kanker en op diabetes type 2. Deze voordelen van minder sedentair gedrag treden op ongeacht of mensen aan matige of intensieve lichaamsbeweging doen. Een gezonde levensstijl met voldoende beweging werkt bovendien preventief tegen overmatige stress en tegen Alzheimer. Het verlengt de leeftijd met gemiddeld een jaar.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Securex).

Meer info: www.securex.be.