De economische opmars van Estland lag nochtans niet voor de hand. Het is een klein land met 1,3 miljoen inwoners. Een deelstaat van een reusachtig verbond werd plots een demografische dwerg. Maar dat ze voor het eerst aan een eigen kroniek konden schrijven, motiveerde de Esten om zich van meetaf op een unieke manier te profileren.

Doorgedreven digitalisering

Estland werd een wereldpionier op het gebied van e-governance. Bij de uitbouw van een administratie heeft de overheid ingezet op een doorgedreven digitalisering. Zo was Estland het eerste land ter wereld waar kiezers on-line konden stemmen. Met digitale toepassingen wil de overheid komaf maken met bureaucratie. Informatica werd ook snel een essentieel onderdeel in het Estse onderwijs.

Estland reed een geheel eigen koers. In het buitenland worden de drie Baltische staten vaak in één adem genoemd, maar hun verhalen zijn heel verschillend. Op cultureel en economisch vlak heeft Estland zelfs weinig gemeen met de Baltische buren. Hogere lonen en arbeidsefficiëntie leidden tot een hogere levensstandaard in Estland. Zo werd een emigratiestroom na de onafhankelijkheid voorkomen, in groot contrast met de exodus die volgde uit Letland en Litouwen.

Wat de Baltische staten wél gemeen hebben, is dat ze alle drie snel toenadering tot het Westen zochten. Ze werden gelijktijdig lid van de EU en Schengen en behoren vandaag allemaal tot de eurozone. Ook bij de NAVO worden ze als trouwe en enthousiaste leden beschouwd.

Begoede klasse

De Estse economie richt zich veel meer op handel met Scandinavië en Finland dan de andere Baltische staten. Daarnaast ligt de gemiddelde koopkracht van de Est gevoelig hoger dan in Letland en Litouwen. Maar vergeleken met West-Europa zijn de lonen er wel lager. Toch vormt er zich een klasse die zich wel westerse luxegoederen kan veroorloven. Esten zijn bijvoorbeeld zeer geïnteresseerd in natuurlijke, lokale producten en organische voeding. Het ontstaan van die Estse begoede klasse biedt kansen voor Vlaamse bedrijven.

Whizzkids

In die nieuwe Estse middenklasse spelen Estse whizzkids een heel grote rol. Met hun op school geleerde computerkennis gingen ze creatief en vernieuwend tewerk. De digitalisering inspireerde het ondernemerschap in de IT-sector, en dat wierp snel vruchten af. Succesverhalen als Skype, Playtech en andere IT-bedrijven zorgen voor werkgelegenheid en buitenlandse investeringen. De Estse overheid stimuleert ondernemerschap ook door de bedrijfsbelasting laag te houden en administratieve barrières weg te werken. En dat geldt ook voor buitenlandse ondernemers.

Zo introduceerde het land in 2014 het e-residence program. Dat laat iedereen toe om “on-line burger” van Estland te worden. Niet-Esten kunnen op tien minuten tijd een on-line bedrijf opstarten en makkelijk een Estse bankrekening openen. Ze krijgen toegang tot alle publieke diensten en betalen een lage vennootschapsbelasting. Dit e-burgerschap typeert het open beleid dat Estland wil voeren. Zeker voor technologie start-ups biedt dit perspectieven om er een hub op te zetten.

Fins Florida

Estland en Finland onderhouden al heel lang sterke banden: vele Esten spreken Fins en de hoofdsteden van beide landen liggen dicht bij elkaar. Finnen nemen de ferry naar Tallinn zoals wij de trein naar Antwerpen nemen. In Tallinn en Pärnu heerst een ware bouwwoede. Bouwpromotoren richten zich voornamelijk op welgestelde, gepensioneerde Finnen, die graag hun oude dag doorbrengen in het goedkopere Estland. Pärnu wordt daarom vaak Fins Florida genoemd.

Estland en Finland willen nog dichter naar elkaar toegroeien. Er zijn plannen om een autotunnel onder de Finse Golf te graven. Die moet Tallinn met Helsinki verbinden en zo de Europese E67-snelweg verlengen. Dit tunnelproject sluit aan op een nog groter infrastructuurplan: de Rail Baltica. Samen met de EU investeren Estland, Letland en Litouwen maar liefst 5,8 miljard euro om de Baltische Staten met het Europese spoorwegnetwerk te verbinden. Daarvoor moet er ongeveer 800 kilometer spoor worden aangelegd.

Ook Vlaamse bedrijven kunnen hun graantje meepikken van de Estse bouwwoede of de grote infrastructuurprojecten die er op til zijn. Vooral ontwerpbureaus en leveranciers van bouwmaterialen kunnen mooie aanbestedingen in de wacht slepen.

Opportuniteiten in de logistiek

Qua logistiek liggen er groeimogelijkheden in Estse zeehavens zoals die van Muuga, nabij Tallinn. Daar wordt in de nabije toekomst een nieuw multimodaal platform bijgebouwd, waar de verschillende transportdragers (water, weg en spoor) perfect worden geïntegreerd. Katoen Natie is bijvoorbeeld sinds 2009 actief in Muuga. Door zijn centrale ligging, is Tallin dé toegangspoort tot Scandinavië, de Baltische Staten, Rusland en het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS).

Grote buur Rusland

Elke toenadering tot het Westen, bijvoorbeeld de Estse toetreding tot de EU, Schengen, de eurozone en de NAVO, had een negatieve impact op de handelsrelaties met Moskou. De export naar Rusland neemt gestaag af. Ook geopolitieke conflicten tussen Rusland en het Westen, hebben directe gevolgen voor de haven van Tallinn.

Daartegenover staat dat de Esten hun grote buur kennen als geen ander. De geografische nabijheid en de kennis van de Russische taal en cultuur bieden voordelen aan bedrijven die vanuit Estland de Russische Federatie en het GOS willen bewerken.

Marktbenadering

De Baltische landen verschillen niet alleen qua zakencultuur, maar ook qua consumentengedrag en koopkracht. Ondernemingen hebben vaak de neiging om één strategie te ontwikkelen voor de drie kleine economieën samen, maar dat is eerder af te raden. De drie verschillende landen vereisen bijvoorbeeld ook al drie verschillende etiketteringen. Je kan via één distributeur met een groot gamma de drie markten samen bewerken, maar dat komt niet zo vaak voor.

Voor wie al actief is op de Finse markt, is de stap naar Estland relatief klein. De economische banden tussen beide landen zijn sterk. Belgisch bier in Estland wordt bijvoorbeeld in grote mate geïmporteerd door een Fins bedrijf. Estland is dermate op Scandinavië georiënteerd dat men de landen vandaag niet meer los van elkaar kan denken.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Flanders Investment & Trade).

Meer info: www.flanderstrade.be.

Goede raad voor zakendoen in Estland

Tijdens de voorbereiding van uw eerste zakelijke ontmoetingen en onderhandelingen in Estland, houdt u best rekening met enkele eigenheden.

Don’t mention Russia.

Esten worden niet graag vergeleken met de andere Baltische Staten of de rest van Oost-Europa, laat staan met ex-moederstaat Rusland. Laat associaties met Rusland of het “Oostblok” dus achterwege. Spreek Engels en leer enkele woorden Ests, maar vermijd om tijdens een eerste contact Russisch te spreken.

Ga recht op doel af.

Als je zaken doet in Estland, kom dan meteen to the point met je presentaties en pitches. Esten hanteren een Scandinavische zakenstijl: loopt alles vlot, dan kan je op een kwartier al terug buiten zijn. Esten zijn ook heel benaderbaar. Stuur je een e-mail naar een ceo, dan is de kans groot dat die je persoonlijk en snel zal antwoorden.

Ken de omgangsregels.

Blijf op je gemak, ook wanneer er plots een lange stilte valt. Esten hebben de gewoonte om al tijdens een meeting na te denken, te wikken en te wegen. Net zoals Finnen voelen ze zich niet comfortabel bij uitgebreide stiltes. Een persoonlijke relatie opbouwen met je buitenlandse contacten is altijd belangrijk, maar zeker in Estland. Veel valt te regelen via e-mail, maar een band scheppen door af en toe naar het land af te reizen, is cruciaal.