Door de groeiende bevolking en toenemende welvaart in de wereld stijgt de vraag naar producten, en dus naar grondstoffen. Daarbij komt dat de grondstofvoorraden ongelijk verdeeld zijn over onze planeet en dat sommige landen over grondstofmonopolies beschikken. Denk bijvoorbeeld aan de macht van China, dat instaat voor ruim 90% van de productie van zogenaamde zeldzame aardmetalen die cruciaal zijn in elektronica, elektrische voertuigen en windmolens.

Na een eeuw van stelselmatig dalende grondstofprijzen, zijn we sinds 2000 in een periode van onvoorspelbare en - indien we abstractie maken van de dips als gevolg van o.a. de economische crisis - stijgende grondstofprijzen.

Prijsfluctuaties en leveringsonzekerheid vormen een risico voor de handel en voor onze industrie. Hierdoor wordt het steeds belangrijker om de beschikbare en veelal eindige grondstoffen zo efficiënt mogelijk te gebruiken. België, dat grotendeels afhankelijk is van de import van grondstoffen, is extra kwetsbaar. Maar tegelijkertijd hebben we alles in huis om deze grondstoffenuitdaging om te buigen tot een kans voor ons bedrijfsleven.

Circulaire economie: gigantische besparingen mogelijk

Volgens McKinsey zouden circulaire economiemaatregelen zoals afvalpreventie, eco-design of hergebruik voor de bedrijven in de EU kunnen leiden tot een netto-besparing van 600 miljard euro, of 8% van hun jaaromzet. Tegelijkertijd kan hiermee de jaarlijkse emissie van broeikasgassen met 2 tot 4 % worden teruggebracht. (1)

Op basis van een methodologie ontwikkeld door het Nederlandse onderzoeksbureau TNO, heeft Agoria de economische impact berekend van een scenario waarin, door maatschappelijke verschuivingen en beleidsmaatregelen, meer wordt ingezet op de circulaire economie. De resultaten zijn opmerkelijk. De Belgische economie zou tegen 2020 maar liefst 36.000 extra banen en 3,6 miljard euro extra toegevoegde waarde kunnen creëren indien dit scenario wordt gerealiseerd. Dat is een stijging van 0,79% van de Belgische werkgelegenheid en van 1,04% van het Belgische BBP. Respectievelijk 20.000 van die banen en 1,8 miljard euro van die toegevoegde waarde zal afkomstig zijn van productiebedrijven uit de technologische industrie. Dit zou een extra groei van 6,4% betekenen in onze sector. (2)

Business case

En wat is voor een individueel bedrijf de business case voor het introduceren van een circulair bedrijfsmodel?

Materiaalkosten vertegenwoordigen 50 tot 60% van de totaalkosten voor een gemiddeld technologiebedrijf, veel meer dan de circa 10% voor directe arbeidskosten. Uit een steekproef van Vlaamse bedrijven (3) blijkt dat gemiddeld 18% van de aangekochte grondstoffen uiteindelijk niet in een verkoopbaar product terecht komt. Het verlies aan grondstoffen met 10% terugdringen, levert gemiddeld 2% meer winst op.

Circulaire bedrijfsstrategieën reduceren niet enkel het verbruik van grondstoffen, de productie van afval en de hiermee gepaard gaande kosten. Ze kunnen ook helpen om nieuwe markten aan te boren en te innoveren.

Circulaire business-modellen laten ook toe om in te spelen op veranderende klantenwensen. Zowel directe klanten als de samenleving hechten in toenemende mate belang aan nieuwe kernwaarden: socialer, digitaler, duurzamer. De moderne, digitale consument geeft minder om bezit en maakt meer en meer gebruik van een product of dienstverlening zonder het zelf te hoeven hebben. Overheden, met hun aankopen goed voor meer dan 15% van het BBP, zetten in op duurzaam aankopen. Circulaire producten en diensten spelen perfect in op deze maatschappelijke trends.

Kortom, circulaire economie is “hot” omdat ze business- én ecologische voordelen biedt. De toonaangevende auteur Michael E. Porter heeft het over “creating shared value”. Bedrijven gaan door het maatschappelijke en ecologisch belang te dienen juist geld verdienen.

(1) Bron: Europese Commissie, http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-15-6204_en.htm.

(2) Berekeningen op basis van een methodologie ontwikkeld door TNO (zie TNO, 2013, Kansen voor een circulaire economie in Nederland).

(3) Materialenscan door OVAM en Agentschap Innoveren en Ondernemen, http://www.materialenscan.be.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Agoria V.Z.W. (Brussel)).

Meer info: 02/706.80.00 of www.agoria.be

White paper: Circulaire economie

Wil uw bedrijf ook naar een circulair businessmodel evolueren om de kosten te verminderen, aan nieuwe eisen tegemoet te komen, de ecologische voetafdruk te verkleinen, …? Download Agoria’s white paper om inspiratie op te doen en snel de eerste stappen te zetten. https://www.agoria.be/nl/Whitepaper-Circulaire-economie

Agoria organiseert “Circular Economy Day Belgium”

Agoria organiseert op 21 november 2017 te Brussel de “Circular Economy Day Belgium: Recharging your business”. Op die dag kunnen bedrijven eventuele partners ontmoeten die hen kunnen helpen om een circulair project op de rails te zetten.

Technologiebedrijven als Umicore, ETAP, Philips Lighting, Barco en HP lichten er toe hoe zij zakendoen in de circulaire economie.
Meer info: http://www.ceday.be.