Italië’s economie is de derde grootste van de eurozone, goed voor 16% van het BBP. Omwille van die omvang waarschuwde de Europese Commissie al dat de economie van Italië mogelijk een economisch en financieel risico vormt voor de eurozone. Gemeten aan het BBP ligt de overheidsschuld rond de 133%, de tweede grootste na die van Griekenland. De dubieuze bankleningen zitten rond de 21% van het BBP, bij de hoogste van Europa.

Zou Italië beter af zijn als het niet meer tot de EU en EMU behoorde? Dat zou zeer onwaarschijnlijk zijn. Een exit uit de EMU zou vermoedelijk resulteren in kapitaaluitstromen en een run op de banken, waardoor het bancaire systeem in puin zou liggen. Een devaluatie van de nieuwe munt zou direct resulteren in een hoge inflatie en scherpe loonverminderingen. Er zouden heel wat legale en andere complexe problemen opduiken. Niet in het minst i.v.m. de geldigheid en afdwingbaarheid van uitstaande contracten en verplichtingen met schuldeisers.

Pijnlijke interne devaluaties in het vooruitzicht

Italië ziet zich geconfronteerd met het vooruitzicht van tien of meer jaren van pijnlijke interne devaluaties. Bijvoorbeeld schat men dat de Italiaanse nominale lonen met 20% gedevalueerd moeten worden, en met meer dan 30% in de verwerkende nijverheid om terug competitief te worden t.o.v. Duitsland. Italië zal zich er vermoedelijk wel blijven doorslaan, maar het ontbreken van een regering belet dat het land de nodige hervormingen doorvoert om de structurele economische problemen op te lossen.

Obligatiebeleggers moeten voorzichtig zijn als ze geld aan Italië willen aan langere looptijden lenen. Een spread op 10-jarige obligaties van 119 basispunt t.o.v. Duitsland ligt onder het 5-jarige gemiddelde van 159 basispunten. Het rendement op Italiaanse obligaties wordt verstoord door de kwantitatieve versoepeling. Bovendien schat men dat de ECB 28% van de Italiaanse overheidsobligaties bezit. Hun huidige lage spread t.o.v. Duitse overheidsobligaties is ook symptomatisch voor een markt die op zoek is naar rendement. Relatief gezien worden Italiaanse 10-jarige obligaties met BBB-rating meer verhandeld dan die van de andere EMU landen.

Zwakke punten aanpakken

De huidige gunstige macro-economische en monetaire omgeving zal niet eeuwig blijven duren. Het is belangrijk dat de Italiaanse en Europese overheden rekening houden met de waarschuwing van het IMF om de bestaande zwakke punten van de Italiaanse economie aan te pakken. Mocht dat niet gebeuren, dan zou Italië aan de bron van een volgende Europese crisis kunnen liggen.

(Anthony Doyle, Investment director within the M&G Fixed Interest team)