Vlaanderen heeft een uitgebreid eco-systeem aan onderzoeksinstellingen, universitaire - en kenniscentra die op vlak van AI een hoog aangeschreven reputatie hebben opgebouwd. Het Vlaams AI-plan wil daar verder op inspelen en focust op vier toepassingsgerichte AI-uitdagingen waarin Vlaanderen nu al uitstekend presteert. Een eerste uitdaging betreft data science. Deze technologie zorgt er voor dat professionele beslissingen genomen worden op basis van alle beschikbare kennis, expertise en data, met respect voor ethiek, privacy en veiligheid.

Data science kan ingezet worden in de gezondheidssector voor de analyse van tumoren, zodat dokters de beste behandeling kiezen. Een andere trend in de IT-sector is cloud computing. Door smartphones, robots of voertuigen toe te rusten met krachtige en energie-efficiënte processen, kunnen ze rekentaken van de cloud overnemen. Drie factoren zijn daarbij van belang: de vraag naar real-time reactie op nieuwe inkomende data, de efficiëntie van het AI-beslissingsproces en de vertrouwelijkheid van data.

De derde AI-uitdaging heeft te maken met multi-actor collaboratieve AI. Bij dergelijke systemen is er interactie tussen verschillende partijen die elk afzonderlijk beslissingen nemen om hun eigen doel te bereiken. Ze hebben daarbij geen vat op elkaar. Een typisch voorbeeld is de zelfrijdende auto die zich voortdurend moet aanpassen aan andere automobilisten. Ongeacht de grote recente vooruitgang in AI zijn we nog steeds ver verwijderd van intelligentie die echt in de buurt komt van wat een mens kan doen. Deze AI-uitdaging focust op het ontwerpen en bouwen van AI-systemen die communiceren en interageren met mensen op een manier die natuurlijk aanvoelt, zoals cobots in een fabrieksomgeving.

Vlaanderen zal in het kader van het nieuwe AI-plan jaarlijks twaalf miljoen euro besteden aan onderzoek. “Als Vlaanderen competitief wil blijven, zijn investeringen in AI absoluut nodig. We beschikken jammer genoeg niet over de schaalvoordelen en overheidsbudgetten van internationale koplopers, zoals de Verenigde Staten en China. We blinken wel uit in onderzoek in heel relevante AI-domeinen. Als we daarop focussen en slim specialiseren, kunnen we het verschil maken op wereldschaal”, zegt Vlaams minister van Innovatie, Philippe Muyters.

Digitalisering en implementatie

Technologiefederatie Agoria Vlaanderen en Sirris, het kenniscentrum van de technologische sector, zijn bijzonder tevreden dat het AI-plan ook aandacht schenkt aan de implementatie door bedrijven. Bedrijven zullen daardoor, zowel individueel, als in groep, makkelijker toegang krijgen tot expertise en kennis ter zake.

“Het zal tijdens het strategisch basisonderzoek belangrijk zijn om te focussen op relevante thema’s voor de Vlaamse industrie. Anders gezegd, er moet op termijn voldoende valorisatiepotentieel zijn. We zijn dan ook blij dat een Vlaamse industriële adviesraad het basisonderzoek mee zal aansturen”, stelt Peter Demuynck, algemeen directeur van Agoria Vlaanderen.

De toepassing van AI is enkel mogelijk als een onderneming een goede informatie- en datastructuur heeft en over een voldoende niveau van digitale geletterdheid beschikt. Daarom krijgt het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) eveneens een belangrijke rol in het AI-plan. Concreet zal er een netwerk opgezet worden om AI-trends en relevante AI-kennis te detecteren voor verschillende sectoren van de Vlaamse industrie, met specifieke aandacht voor de KMO’s.

“We hoeven met AI niet zelf het warm water uitvinden. We moeten er wel voor zorgen dat alles wat al bestaat ook tot bij ons geraakt. Daarvoor rekenen we op VLAIO. Zij moeten samenwerken met de speerpunt-clusters, de sectorfederaties en de middenveldorganisaties om alle relevante AI-kennis tot bij de Vlaamse bedrijven te brengen. De Vlaamse overheid zal elk jaar vijftien miljoen euro besteden aan digitalisering en implementatie van AI”, verklaart Muyters.

Ethiek en opleiding

Om de ethische uitdagingen die kunnen opduiken bij het gebruik van AI-technologie aan te pakken, zal Vlaams minister van Innovatie Muyters het kenniscentrum Ethiek oprichten. En om de kennis over AI in Vlaanderen te versterken, zal er nauw samengewerkt worden met VDAB, Syntra Vlaanderen en de onderwijsinstellingen. Muyters heeft de ambitie om op drie jaar tijd 100.000 Vlamingen minstens een basiskennis AI mee te geven. Vlaanderen zal jaarlijks vijf miljoen euro uittrekken voor ethiek en opleiding.

Peter Demuynck van Agoria Vlaanderen pleit tot slot voor nog meer samenwerking. “Het Vlaams AI-plan is een belangrijke stimulans om in de toekomst nog meer samen te werken. Vooral omdat het programma aantoont dat innovatiemiddelen nog veel meer gekoppeld moeten worden aan de noden uit de bedrijfswereld. Een gelijkaardig programma voor andere domeinen, zoals advanced manufacturing, zou zeker even zinvol kunnen zijn”.