Hoeveel kunststofafval wordt er opgehaald en gerecycleerd in België, in welke sectoren en op welke manieren? Een uitgebreide studie over de circulariteit van de Belgische kunststofsector geeft de antwoorden. Het onderzoek focust op kunststofafval van consumenten en werd uitgevoerd door Conversio, in opdracht van Agoria en essenscia PolyMatters, de kunststoffendivisie van essenscia, en met de steun van de Europese kunststoffenfederatie Plastics Europe.

Het is de eerste keer dat de recyclagegraad van verschillende types kunststoffen en het gebruik van gerecycleerd materiaal in verschillende sectoren gedetailleerd in kaart wordt gebracht op Belgisch niveau.

Meeste kunststoffen hebben lange levensduur

Een eerste kanttekening is dat er verschillende types kunststoffen bestaan, elk met hun eigen specifieke eigenschappen. De meest gebruikte types kunststoffen in België zijn polyethyleen, polypropyleen, polystyreen, PVC en PET, die vooral een toepassing vinden in verpakkingen, bouwmaterialen, auto’s en elektronica. Opvallend is dat meer dan de helft van alle kunststofproducten op de Belgische markt een lange levensduur heeft van 2 tot 50 jaar, waardoor ze ook pas veel later in aanmerking komen voor recyclage.

Recyclage van kunststoffen stijgt met 54%

Vorig jaar werd in ons land 610 kiloton (kton) kunststofafval van consumenten ingezameld. Daarmee vertegenwoordigt de kunststoffractie minder dan 2% van de totale afvalberg van gezinnen. Het gaat grotendeels om allerhande verpakkingen (57%), bouwmaterialen (8%) en elektronische toestellen (8%). Ongeveer een derde (34%) van dit kunststofafval, meer dan 200.000 ton, wordt gerecycleerd, dat is een stijging met ruim de helft sinds 2006.

De niet-recycleerbare kunststoffen worden verbrand (64%), waarbij de energie die daarbij vrijkomt gerecupereerd wordt. Terwijl in Europa een kwart van het kunststofafval nog gestort wordt, is dit in België slechts 2%.

Gerecycleerde kunststoffen nog te weinig hergebruikt

In de landbouw en de verpakkingsindustrie ligt de recyclagegraad met 43% het hoogst. Met andere woorden, bijna de helft van de kunststofmaterialen in die sectoren wordt gerecycleerd. Wat nog beter kan, is het gebruik van gerecycleerde kunststoffen als grondstof voor de aanmaak van nieuwe kunststofproducten. Met 160 kton bedraagt het aandeel recyclaat vandaag ongeveer 6% van het totale grondstoffengebruik in de sector. Dit gerecycleerd materiaal wordt voornamelijk hergebruikt in de bouwsector (44%), de verpakkingsbranche (28%) en de landbouw. Hier ligt nog veel potentieel voor kunststoffen in een circulaire economie.

De studie maakt ook duidelijk dat de kunststofsector een belangrijke bijdrage levert aan de Belgische economie en welvaart. In 2018 was de sector goed voor meer dan 30.000 jobs, voornamelijk in de kunststofverwerking, een omzet van 14,2 miljard euro en een toegevoegde waarde van 3,8 miljard euro of 1% van het bruto binnenlands product.