We kopen met zijn allen steeds meer on-line en verwachten ook nog eens dat die bestellingen binnen de kortste keren bij ons thuis afgeleverd worden door de DHL’s, PostNL’s, DPD’s of bposts van deze wereld.

Achtergrond

Dat dit koopgedrag zijn effect heeft op de verkeersstromen en de daarbij behorende uitstoot van schadelijke stoffen, wordt wel eens over het hoofd gezien maar is wel de harde realiteit. Tegelijk willen overheden hun steden steeds properder zien en de LEZ’s in Antwerpen, Gent en Brussel zullen nog maar de eerste in hun soort zijn en uiteindelijk een voorbode blijken van een totaal verbod op “emissievoertuigen” in de niet meer zo verre toekomst.

Leveren in de stad zal vanaf dat moment elektrisch moeten gebeuren. Of die voertuigen dan uitsluitend op elektriciteit zullen rijden of hun plug-in hybride elektriciteit in de binnenstad zullen inschakelen en buiten die stadskern gebruik maken van een diesel- of benzinemotor is op dit moment nog niet geheel duidelijk. Al maken testen met de huidige generatie elektrische en plug-in hybride voertuigen wel duidelijk dat de autonomie vandaag toch nog altijd een beetje de achilleshiel van elektrische bestelwagens is. 150 of 200 km autonomie blijken immers voor veel toepassingen nipt of zelfs ontoereikend.

Ford kiest dan ook eieren voor zijn geld en zet in op de duo-oplossing van benzine en elektriciteit. Die moet het mogelijk maken om zijn Transit, die al sinds 1953 een begrip in bestelwagenland is, ook zonder uitstoot op de stad los te kunnen laten. De Ford Transit Custom vormt overigens een buitenbeentje omdat de van oorsprong Amerikaanse constructeur zijn bestelwagen als een echte elektrische auto heeft ontwikkeld. Dat wil zeggen dat de vooras aangedreven wordt door een elektromotor van 126 pk, die een maximaal koppel van 355 Nm tentoonspreidt.

De 1.0 EcoBoost benzinemotor van zijn kant doet dienst als range extender. Een range extender onderscheidt zich van een klassieke benzine- of dieselmotor doordat hij niet rechtstreeks met de aangedreven as verbonden is en zijn energie omzet in aandrijving via de elektromotor.

Ford belooft een emissievrije autonomie van 50 kilometer en wanneer ook de 1.0 EcoBoost bijspringt, zou hij op een actieradius van 500 kilometer uitkomen. De benzinekrachtbron kan trouwens ook gebruikt worden om de batterijen extra op te laden. Vandaar dat de bestuurder via een knop kan kiezen tussen vier verschillende rijmodi: “EV Auto”, “EV”, “EV Sparen” en “EV opladen”.

De Transit Custom PHEV staat standaard in de “EV Auto”-stand, waarbij de auto zelf kiest welke energiebron(nen) hij gebruikt. “EV” betekent dat je uitsluitend gebruik wil maken van de kracht van de elektromotor en “EV Sparen” staat dan logischerwijze voor het gebruiken van de benzinemotor, zodat de elektrische energie opgespaard kan worden. In de stand “EV opladen” ten slotte laadt de auto tijdens het rijden de batterij opnieuw op.

De Transit Custom PHEV is vanaf maart 2020 verkrijgbaar. Ford stuurt zijn besteller echter niet onvoorbereid de wei in, want het merk liet hem eerst gedurende een jaar proefdraaien bij echte klanten in het Londense. Daarbij werd meer dan 50.000 kilometer afgelegd, waarna ook soortgelijke testritten plaatsvonden in het Spaanse Sevilla.

De data die uit deze testen werden gepuurd, stelden Ford in staat om de voordelen van de hybride aandrijflijn verder te optimaliseren. Bovendien leerde het merk hieruit eveneens hoe plug-in hybride bestelwagens nog beter konden passen in het plaatje van properdere lucht, zonder dat dit ten koste gaat van de productiviteit van de ondernemers die dit soort voertuigen inzetten.

Ford biedt zijn Transit Custom uiteraard niet alleen als PHEV aan. De middelzware bestelwagen van het merk met het blauwe ovaal is eveneens verkrijgbaar met een 2.0 common-rail dieselmotor, die leverbaar is in verschillende vermogens.

Een 105 pk variant met een CO2-uitstoot van 187 g/km (WLTP) vormt daarbij het instapmodel, maar ook wie graag wat meer kracht onder de rechtervoet voelt, komt aan zijn trekken bij Ford met uitvoeringen met 130, 170 of 185 pk, die op een nog net iets hogere CO2-uitstoot uitkomen. De door Fleet-Flits geteste PHEV zet zijn dieselbroers hier overigens wel een aardige neus door af te klokken op een CO2-uitstoot van 70 g/km gemeten volgens de WLTP-cyclus.

De Ford Transit Custom wordt overigens niet alleen als volwaardige bestelwagen aangeboden, maar is eveneens verkrijgbaar in een minibus/Kombi-versies op basis van de Transit Custom-bestelwagen en een Tourneo-personenwagenuitvoering, waarbij dit voertuig transformeert tot een echte luxe minibus.

Rijgedrag

Het dashboard van de Transit Custom PHEV, die in die uitvoering eind 2019 de onderscheiding “International Van of the Year 2020” in de wacht sleepte, roept - mede door de comfortabele rijhouding achter het stuur - onmiddellijk verwantschap op met de personenwagens van het merk met het blauwe ovaal. Iets wat nog in de hand gewerkt wordt door het voor een bestelwagen eerder kleine stuur.

De combinatie van de elektromotor met zijn 1.0 range extender heeft vaardigheid te koop, al komt het koppel van 355 Nm van de elektromotor soms wat bruusk over. Het is een typische eigenschap van elektrische motoren, die meteen hun hele motorkoppel tentoonspreiden. Het is ook even wennen aan het onmiddellijke snelheidsverlies dat volgt op het lossen van het gas. Alweer een eigenschap die normaal is voor elektrisch aangedreven voertuigen, maar die zich hier waarschijnlijk nog net iets nadrukkelijker laat voelen omdat het gewicht van een geladen bestelwagen automatisch een wat groter remmend vermogen heeft dan bij een beduidend lichtere personenwagen.

Het meest opvallende effect van het volledig elektrisch rijden is evenwel de rust in de cabine. Elektrisch rijden zet automatisch aan tot een wat meer ontspannen rijstijl en de volkomen stilte die je deel is achter het stuur, zal zeker wanneer je langer in de binnenstad onderweg bent een effect hebben op de arbeidsvreugde.

De Transit Custom beschikt over een goede wegligging en voldoende veercomfort. Enkel wanneer de weg iets meer hobbelig wordt, heeft de Transit Custom een neiging tot deinen, die soms wat enerverend overkomt.

Veiligheid

Veiligheid wordt bij Ford op de Transit Custom met een grote V geschreven. Het Amerikaanse merk pakt dan ook uit met een ruim gamma innovatieve rijhulpsystemen. Naast Lane-Keeping Alert, Driver Alert, Adaptive Cruise Control, Auto High Beam (een verstraler die automatisch aan- en uitgaat gaat in functie van het tegemoetkomende verkeer), een achteruitrijcamera en Side Wind Stabilisation, dat we al van vroeger kennen, rust Ford zijn Transit Custom nu eveneens toe met Intelligent Speed Assistance. Dat systeem maakt het mogelijk de maximale snelheid van het voertuig automatisch bij te regelen, zodat men altijd netjes binnen de wettelijke normen blijft. Het systeem maakt hierbij gebruik van de verkeersbordherkenning, die ervoor zorgt dat de auto altijd de juiste snelheden hanteert.

Het Blind Spot Information System waarschuwt dankzij naar achteren gerichte radarsensoren op zijn beurt dan weer voor inhalende voertuigen die in de dode hoek van het voertuig rijden. De bestuurder van de Transit Custom wordt hierover geïnformeerd via oplichtende lampjes in de buitenspiegel aan de kant van waar het potentiële gevaar zich bevindt. En ook de Variable Rear Range-functie houdt het achteropkomende verkeer in de gaten en waarschuwt de bestuurder sneller wanneer sneller naderende voertuigen gedetecteerd worden.

Daarnaast verbeterde Ford ook de kwaliteiten van het Pre-Collission Assist systeem. Dat werd al in 2016 geïntroduceerd maar het kan voortaan ook voetgangers detecteren in het duister, van zodra ze verlicht worden door de koplampen.

Comfort

Ford trakteert zijn nieuwe Transit Custom op een volledig nieuw interieur. Een interieur dat geïnspireerd heet te zijn op tablets en andere bureau-attributen. Ford wil met die aanpak richting rijdend kantoor evolueren. Vandaar dat robuuste harde plastic soorten, die degelijk gemonteerd zijn, één mooi geheel vormen. Kortom, Ford koppelt hier de echte bestelwagen-roots van de Transit Custom (hard en robuust) aan zijn duidelijke personenwagentrekjes (netjes afgewerkt en gewoon fijn om in te vertoeven).

De actieve bestelwagenrijder wordt overigens door Ford op zijn wenken bediend want, naast goed zittende stoelen en een uitstekende rijhouding, beschikt de Ford Transit Custom eveneens over een breed scala aflegmogelijkheden. Met een handschoenenkastje van 25 liter kom je al een heel eind weg bij het wegstoppen van grotere en kleinere spullen en het dashboard zelf herbergt eveneens een paar hele slimme oplossingen zoals het smalle sleufje naast de schakelpook waar pakweg adreskaartjes netjes in onder gebracht kunnen worden, maar waar bijvoorbeeld ook een stevig uit de kluiten gewassen smartphone nog altijd precies in past. Daarnaast is er boven de chauffeursdeur in een bakje voor een zonnebril voorzien en is de hele breedte boven de voorruit eigenlijk met aflegvakken allerhande toebedeeld.

Opvallend is overigens het aantal beker- en flessenhouders. In de deuren kan je met gemak een fles van 1,5 liter kwijt en aan de uiteinden van het dashboard zijn bekerhouders voorhanden.

Het grote aanraakscherm dat boven de middenconsole uittorent, springt meteen in het oog. Daarop kan je zowel de telefoon bedienen, als een radiozender kiezen of ook nog een bestemming ingeven in het navigatiesysteem. Het geheel heeft duidelijk iets weg van een tablet, waarmee Ford bewijst dat de verwijzing naar tablets en bureauspullen meer dan een marketing-slogan moet zijn geweest. Enige kanttekening hierbij is wel dat je die tablet enkel maar in je bestelwagen krijgt als je voor een luxueuze versie van de Transit Custom hebt gekozen.

Het touchscreen is al naargelang van de uitvoering 4- of 8-inch groot (wij verkiezen de grote versie, al was het maar omdat die uitstekende beeldkwaliteit geeft wanneer de achteruitrijcamera ingeschakeld is) en gekoppeld aan het SYNC 3 infotainment-systeem van Ford. Daardoor wordt je Transit Custom als het ware ook een verlengstuk van je smartphone, aangezien je hem via Apple CarPlay of Android Auto gewoon aan je telefoon kunt koppelen. SYNC 3 kan je trouwens ook gebruiken om je auto mondeling allerlei opdrachten mee te geven.

Geen nood trouwens wanneer jij of je baas niet voor de duurdere uitvoering kozen, want ook voor wie zonder SYNC 3 de weg op moet, heeft de Transit Custom nog altijd genoeg “rijdend kantoor-kwaliteiten” in huis vermits Ford een docking station levert waarop een smartphone, een MP3-speler of een navigatiesysteem aangesloten kunnen worden.

Functionaliteit

De Transit Custom wordt met twee verschillende dakhoogtes en evenveel wielbasislengtes aangeboden. Zijn maximaal toegelaten massa varieert van 2,6 tot 3,4 ton. De PHEV-variant is echter slecht leverbaar in de korte versie met laag dak, waardoor hij een laadvermogen van 1.130 kg en een laadvolume van 6,0 m³ biedt

De laadruimte is bijzonder goed verlicht met wit LED-licht, waardoor je zelfs als het buiten pikdonker is nog altijd ieder klein pakje in het achterste hoekje van de laadruimte zal terugvinden.

Omdat de laadruimte voor de meeste bestelwagengebruikers vooral een “money maker” is, besteedde Ford ook erg veel aandacht aan de inrichting ervan. Zo werd het tussenschot tussen de cabine en de laadruimte zodanig ontworpen dat drie Europalletten in de laadruimte passen. Bovendien is in de uitvoering met laag dak al een laadhoogte van minstens één meter mogelijk. In het tussenschot kan onderaan ook in een luikje voorzien worden zodat ook langere stukken vervoerd kunnen worden. Voor deze korte wielbasisuitvoering gaat het om een maximale laadlengte tot drie meter. Dit luikje geeft uit op een extra laadcompartiment onder de rechterstoel en is via de zitting van die stoel ook vanuit de cabine bereikbaar.

Ford pakte trouwens ook de laadvloer aan. De sjorogen werden vlak tegen het koetswerk aangebracht zodat een maximale vlakke laadvloer overblijft. Doe daar nog de erg brede ruimte tussen de wielkasten en de hoge en brede deuren achteraan en aan de zijkant bovenop en men komt uit bij een bijzonder functionele laadruimte.

Ford heeft deze functionaliteit gelukkig ook doorgetrokken tot in de cabine. Die was bij ons testvoertuig toegerust met drie zitplaatsen vooraan, want naast de chauffeursstoel was ook een dubbele zitbank aanwezig. Op alle zitplaatsen is er voldoende been- en knieruimte. De Custom is uiteraard wel iets smaller dan de 2T, wat zich laat voelen in de elleboogruimte voor beide passagiers.

TCO

Ford zet met zijn keuze voor de combinatie van een elektromotor met een benzinekrachtbron met kleinere benzinetank (54 liter) duidelijk in op een maximaal behoud van laadvermogen en laadvolume. Een terechte keuze overigens, want voor een bestelwagen is de laadruimte en de functionaliteit ervan nu eenmaal een verkoopargument van de bovenste plank. Met de volledig vrije keuze van de aandrijvingsmodus al naargelang van het gebruik en de plaats, biedt Ford alle mogelijke flexibiliteit die een wagenparkbeheerder zich maar kan wensen. Door de elektromotor samen te gebruiken met de als range extender bedoelde 1.0 benzinemotor kies je immers resoluut voor een teruggedrongen brandstofverbruik over langere afstand, terwijl je, daar waar nodig, ook gewoon volledig elektrisch kan rijden. Al moeten we hier wel de bemerking maken dat van de beloofde 50 volledig elektrische kilometers bij een geladen bestelwagen in de praktijk maar weinig overblijft. Met een autonomie van net 25 kilometer is deze Ford Transit Custom geknipt voor korte uitstootloze verplaatsingen in de binnenstad, maar zal je tijdens het van en naar die binnenstad rijden de tol daarvoor betalen via een aanzienlijk hoger verbruik omdat de range extender alle aan- en afrijkilometers voor de kiezen krijgt.

Wij kwamen tijdens onze test op het autosnelweggedeelte, dat we haast volledig op de elektromotor aflegden, immers uit op een verbruik van 10,0 l/100 km. Voor de volledigheid moeten we er nog aan toevoegen dat we bij het begin van dit deel van de test even worstelden met de keuzeknop voor de aandrijfmodus omdat we trachtten wat extra energie te sparen door voor opladen tijdens het rijden te kiezen. Een keuze die niet meteen de juiste bleek, aangezien we de “elektrische autonomie” als sneeuw voor de zon zagen wegsmelten.

Het gevolg daarvan was dat we het binnenwegengedeelte, waarvoor we onze elektrische energie wilden opsparen, moesten aansnijden met zes kilometer minder autonomie dan bedoeld. Dat zorgde ervoor dat we uitkwamen op een gemiddeld verbruik van 9,0 l/100 km tijdens het binnenwegengedeelte. We moeten er hier wel aan toevoegen dat de Transit Custom echt wel in de richting van de beloofde verbruiksresultaten komt (4,2 l/100 km) wanneer hij zijn elektromotor ten volle kan benutten op een afstand en een gebruik dat meer op zijn maat gemaakt is. Ons testtraject is echter iets te weinig stads om de positieve effecten van een plug-in hybride bestelwagen echt in de verf te zetten.

Gemeten over de volledige test komt de Transit Custom PHEV uit op 9,4 l/100 km. Daarmee komt hij nipt uit boven de 2.0 dieselversie met 170 pk (9,1 l/100 km) die we vorig jaar op ons testparcours loslieten. Opvallend is echter wel dat die het op het autosnelweggedeelte een stuk zuiniger deed (7,19 l/100 km), terwijl de PHEV hem in het gedeelte over binnenwegen dan weer ruim klopt (9,0 tegenover 10,4 l/100 km).

We stelden eerder al dat de bestuurder zelf kan kiezen wanneer hij zijn Transit Custom PHEV puur elektrisch laat rijden, maar tegelijk heeft Ford ook een systeem ingebouwd waarbij de auto via geofencing automatisch op elektrische aandrijving zou kunnen overschakelen als hij een lage-emissie-zone inrijdt, zodat uitstoot in lage emissiezones in principe onmogelijk is. Althans toch zolang er energie in de batterij zit.

Rest nog de prijs van deze plug-in hybride besteller met het blauwe ovaal. Die ligt met 43.680 euro, excl. BTW, in de Trend-uitvoering en 46.730 euro, excl. BTW, in de Limited-uitvoering toch gevoelig hoger dan de 2.0 TDI met 130 pk die in het Trend- en Limited-afwerkingsniveau voor respectievelijk 29.545 en 31.345 euro, excl. BTW, verkocht worden. Een meerprijs dus van maar liefst meer dan 14.000 euro. Er zullen dan ook heel wat elektrische kilometers nodig zijn om dat terug te verdienen en gezien de huidige onduidelijkheid over de evolutie van de prijs per kW aan openbare laadpalen is het nog maar de vraag hoe groot dat terugverdienpotentieel in de realiteit zal zijn.

Fleet-Flits conclusie

Ford heeft zijn sterkhouder in het segment van de middenklassebestelwagens een gepaste opfrisbeurt meegegeven, maar zorgde ook voor een verrassing onder de motorkap met het debuut van de PHEV-versie. Deze aan een 1.0 benzinekrachtbron gekoppelde elektromotor maakt het emissieloos rijden in de binnenstad mogelijk, maar kan even goed helpen om het verbruik in normale modus terug te dringen.

De Ford Transit Custom is een bijzonder vaardige bestelwagen, die in puur elektrisch gebruik nog kampt met een ietwat beperkte actieradius van in de praktijk 25 km. Voor wie in de binnenstad actief is zonder veel kilometers buiten die stad, biedt hij evenwel een groen alternatief en wellicht kan hij in die biotoop zijn echte volledig elektrische autonomie nog een beetje opdrijven, zodat hij zijn meerprijs ten opzichte van een traditionele dieselbestelwagen nog beter waar kan maken.

Tot slot vermelden we nog dat Ford-fleet managers via de FordPass-app de mogelijkheid biedt om de laadstatus van het voertuig van op afstand te checken. Fleet managers kunnen zo tot maximaal vijf voertuigen tegelijk in het oog houden. Een andere app moet bestuurders dan weer gemakkelijker naar oplaadpunten leiden. Ford is dus duidelijk busy met uw business …

Concurrenten voor de Ford Transit Custom PHEV

Plug-in hybride concurrenten voor de Transit Custom PHEV zijn er eenvoudigweg nog niet. Uiteraard zijn er tal van merken die momenteel proeven van mild hybride oplossingen, terwijl een aantal merken ook al echt een productierijpe elektrische bestelwagen in hun rangen tellen. We putten bij onze zoektocht naar concurrentie voor de Transit Custom daarom volledig uit dat laatste rijtje.

Mercedes-Benz eVito

De eVito heet een autonomie van 150 km te hebben en de ommezwaai richting elektriciteit heeft nauwelijks een invloed op het laadvermogen en -volume die respectievelijk 1.048 en 6,6 m³ bedragen. De elektrische Vito maakt gebruik van het batterijpakket dat eerder al zijn kunnen bewees in de hybride S-Klasse, al krijgt de bestelwagen wel drie van die batterijpakketten aan boord. Die voeden de elektromotor die continu 90 pk produceert. Een vermogen dat op piekmomenten trouwens opgedreven kan worden tot 115 elektrische paardjes. Standaard begrenst Mercedes-Benz zijn eVito op 80 km/u. Wie toch iets meer topsnelheid wil, kan dat op eenvoudig verzoek ook krijgen, maar het merk met de ster kiest voor die vrijwillige begrenzing omdat een hogere snelheid nu eenmaal veel meer energie vreet. De eVito is heeft een eenpedaalsbesturing aan boord, zoals we die eerder ook al mochten ontdekken bij de Nissan Leaf. Opvallend is overigens dat de eVito niet aan de snellader kan. Een oplaadtijd van een zestal uur (aan een driefasige wall box) of 20 uur (via het klassieke stopcontact) zijn dan ook je deel bij deze besteller uit Stuttgart.

Nissan e-NV200 40 kWh

De komst van de 40 kWh-versie van de Nissan e-NV200 betekent dat het zakelijke leven van deze Japanse bestelwagen nu pas echt kan beginnen. De lichtere versie had immers te lijden onder een gebrek aan autonomie, die hem zeker voor zakelijk gebruik parten speelde. Deze bestelwagen, die een beetje tussen het segment van de koerierswagens en dat van de ééntonners zweeft, was één van de pioniers in elektrisch rijden en ondervindt daar nu de nadelen van. Hij oogt zowel buiten als aan de binnenkant iets minder blits dan zijn elektrische concurrenten en heeft wat last van een mindere geluidsisolatie, die nog benadrukt wordt door de stilte van zijn motor. Achterin, in de laadruimte, waar het tenslotte allemaal om draait bij een bestelwagen, scoort de e-NV200 dan weer sterk. Omdat hij zo hoog op zijn wielen staat, is het handig laden en lossen met deze bestelwagen, die uitpakt met een laadvolume van 4,2 m³ en een laadvermogen van 742 kg. De Nissan e-NV200 houdt evenmin als de eVito van het hogere snelheidswerk op de autosnelweg, want daarvan smelt zijn autonomie als sneeuw voor de zon. Bij normaal gebruik mag je rekenen op een actieradius van 150 km. Wie wat zuiniger met het gaspedaal omspringt en oordeelkundig remt, kan boven de 200 km rijafstand raken.

Maxus EV80

Een wat vreemde eend in de bijt, deze Chinees met Engelse roots, die sinds kort ook op de Belgische markt wordt aangeboden. De Maxus ging vroeger door het leven als LDV, wat voluit stond voor Leyland DAF Vans en met een beetje goede wil zou je deze elektrische besteller dus kunnen aanzien als een nazaat van de DAF 400, die tussen 1987 en 1995 door de Nederlandse vrachtwagenbouwer werd geproduceerd. Het sterke punt van de Maxus EV80 (voor dit jaar worden overigens ook nog een EV30 en EV90 aangekondigd) is dat hij een lichtgewicht is en daardoor een zwaardere batterij kan torsen dan de meeste van zijn concurrenten. En wie zwaardere batterij zegt, zegt ook meer autonomie. Een autonomie van net onder de 200 kilometer lijkt in de praktijk dan ook niet echt onrealistisch te zijn. Bovendien laadt de batterij bijzonder snel op, zodat je op twee uur tijd alweer over 80% van de batterijcapaciteit kan beschikken, terwijl een volledige oplaadbeurt aan een wall box in ongeveer 6,5 uur geklaard is.

Fleet-Flits digest

De Fleet Flits Bestelwagen Score is het resultaat van een 2.000-puntentest, waarin zowel objectieve als subjectieve factoren een rol spelen. De geteste waarden worden onderverdeeld in vijf voor een bestelwagen belangrijke categorieën: rijgedrag, veiligheid, comfort, functionaliteit en TCO, waarvan de score telkens naar een cijfer op 10 wordt herleidt. Uit deze vijf resultaten wordt ook de totaalscore berekend en herrekend naar eveneens een cijfer op 10.

De test gebeurt op een vast testparcours van 250 km met daarin een snelweggedeelte dat afgelegd wordt aan een gemiddelde snelheid van 100 km/u en een gedeelte met binnenwegen en soms ronduit slechte wegen om de robuustheid van het voertuig terdege te kunnen uittesten. Het testvoertuig wordt na het autosnelweggedeelte en na het beëindigen van de test afgetankt, waardoor een zeer accuraat verbruikcijfer ontstaat, dat bruikbaar is voor onze TCO-berekening.