Op 25 juni 2021 zal het exact dertig jaar geleden zijn dat Slovenië en Kroatië zich op dezelfde dag afscheurden van Joegoslavië. Die onafhankelijkheidsverklaringen luidden het begin van de Balkan-oorlogen in, die de regio lange tijd in hun greep zouden houden. Enkele Slovenië ontsprong snel de dans. De internationale sympathie voor de Sloveense zaak en de afwezigheid van een Servische minderheid zorgden ervoor dat Joegoslavische Volksleger zich op de onrusten in de andere deelrepublieken richtte. Na amper tien dagen was Slovenië de facto onafhankelijk.

Aansluiting bij Europese subtop

Slovenië grenst aan Oostenrijk en Italië. Die geografische nabijheid speelde zeker in het voordeel van de jonge staat. Zo erkende Duitsland al in 1992 de Sloveense onafhankelijkheid. De andere EU-landen volgden snel en in 2004 trad Slovenië zelf toe tot de EU. Drie jaar later, op 1 januari 2007, werd het land verwelkomd in de Eurozone en het Schengen-gebied. Die Europese integratie was de motor van de sterke economische groei. Ter vergelijking: alle andere ex-Joegoslavische landen - behalve Kroatië - zitten vandaag nog in de wachtzaal van de EU.

De huidige Balkan-landen blijven belangrijke handelspartners van Slovenië, maar de balans is veel evenwichtiger dan tijdens de jaren ’80 en ’90. Nu horen ook Duitsland, Italië, Oostenrijk en Frankrijk tot de voornaamste exportbestemmingen. Slovenië speelt zijn centrale rol goed uit en mikt op verschillende regio’s. Dat heeft het land geen windeieren gelegd: de laatste jaren behoorde Slovenië tot de sterkste groeiers binnen de EU. In 2017 ging de economie er met 4,8% op vooruit, in 2018 met 4,1% en vorig jaar werd, ondanks de vertraagde internationale groei, nog een stijging van 2,4% behaald.

Meer dan een regionale hub

De centrale ligging van Slovenië biedt een unieke kans om vanuit een stabiel en relatief rijk EU-land de opkomende Balkan-markt én het Centraal-Europese hinterland te bespelen. In tegenstelling tot landen als Oostenrijk, Slovakije en Hongarije heeft Slovenië immers een diepzeehaven aan de Adriatische Zee, met name de haven van Koper. Maak je gebruik van die toegangspoort tot de EU, dan bespaar je voor sommige routes heel wat tijd en kosten. Zo duurt het voor schepen zeven tot tien dagen langer om vanuit Azië naar de haven van Antwerpen te varen dan naar Koper.

Op de “Ease of Doing Business Index” scoort Slovenië met een 37^ste plaats beter dan Nederland en ons land. Voor het domein “grensoverschrijdende handel”, dat exporttijden en -kosten evalueert, staat het land met een perfecte score zelfs op 1. Daarnaast springen de politieke stabiliteit en de geografische nabijheid in het oog. De hoofdstad Ljubljana ligt bijvoorbeeld minder ver dan Barcelona voor Vlaamse exporteurs.

ICT, energie en circulaire economie

De auto-industrie domineert de lokale economie in Slovenië. Deze sector vertegenwoordigt meer dan 10% van het BNP en 20% van de totale export, met Duitsland als belangrijkste bestemming. Logistiek en transport, de voedingsindustrie, farmaceutica en toerisme vervolledigen de Top 5. Maar het zijn vooral de snel opkomende sectoren ICT en energie waarin de Vlaamse bedrijven het verschil kunnen maken met know-how en expertise. Zo moet Slovenië alle zeilen bijzetten om de EU-doelstellingen voor groene energie tegen 2030 te halen.

Op energievlak wedt de overheid op verschillende paarden: wind-, water-, zonne-, biomassa- en biogasenergie horen allemaal tot de mogelijkheden. Nu bedraagt hernieuwbare energie net iets meer dan 20% van de totale energie, maar op tien jaar tijd wil Slovenië dat aandeel verdubbelen. Tot 2022 krijgt het land ongeveer 3 miljard euro aan EU-fondsen. Die zullen vooral worden ingezet voor energie- en infrastructuurprojecten.

In de komende jaren staan er enorme investeringen in het spoorwegnet gepland. Hierbij wordt 1 miljard euro vrijgemaakt voor de modernisering van bestaande spoorweginfrastructuur, waaronder elektrificatie van communicatie- en veiligheidssystemen. Daarnaast gaat ook 1 miljard euro naar de ontsluiting van de haven van Koper. Het project wordt mee gefinancierd door de Europese Investeringsbank en de hinterlanden Hongarije, Tsjechië en Polen. Slovenië hoopt hiermee het jaarlijkse cargovolume van 22 miljoen tot 40 miljoen ton op te voeren.

Er is veel vraag naar groene initiatieven om tegemoet te komen aan de recente EU-richtlijnen rond de circulaire economie. In alle subdomeinen, zoals afvalbeheer, recycling en materiaalefficiëntie, liggen kansen. En als circulaire trendsetters met een uitstekende internationale reputatie hebben Vlaamse exporteurs hier een streepje voor. Tot slot is de groene mindset ook terug te vinden in de voedingsvoorkeuren, met een stijgende vraag naar biologische producten.

Voorzichtig optimisme

Tot voor de uitbraak van de corona-crisis lagen de groeiverwachtingen voor Slovenië voor 2020 en 2021 net onder 3% omwille van de sterke binnenlandse vraag. Nu blijven voorspellingen moeilijk. Het is afwachten welke middel- en lange termijneffecten de internationale handel zal ondervinden. Een ding is zeker: Slovenië heeft de troeven in handen om snel te herstellen van een eventuele terugval of vertraagde groei.

Wat moeten exporteurs tijdens een prospectiereis zeker wel én niet doen?

Zeker wel
Benader Slovenië als een Westers land. Communiceer zonder omwegen, kom altijd op tijd en kleed je naar de gelegenheid. Kortom: doe wat je in Nederland of Duitsland zou doen.

Zeker niet
Laat in geen geval uitschijnen dat je denkt met Oost-Europeanen aan tafel te zitten en onthou dat Slovenië en Slovakije twee verschillende landen zijn. Die laatste fout komt meer voor dan je denkt.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Flanders Investment & Trade).

Meer info: http://www.flanderstrade.be.