Aviko behoort wereldwijd tot de Top 5 van aardappelverwerkende bedrijven en heeft in Proven, een deelgemeente ten noordwesten van Poperinge, al langer een fabriek staan. Die legt zich toe op de productie van purees, gratins en andere aardappelspecialiteiten. Op die site telt het bedrijf ongeveer tweehonderd medewerkers.

Om de wereldwijde honger naar friet te stillen besloot Aviko een gloednieuwe fabriek uit de grond te stampen op een nieuwe site van acht hectaren aan de oostkant van Poperinge. Daar verrees, naast de productie-eenheid, ook een diepvriesmagazijn met de grondoppervlakte van een voetbalveld en een hoogte van 42 meter. Die staat via een 67 meter lange vriestunnel in verbinding met de productielijnen

Een zeventigtal werknemers maakten mee de overstap van Proven, waar de frietlijn is stilgelegd, naar Poperinge. Daar kwamen nog eens 125 nieuwe banen bij, wat het totaal voor de nieuwe vestiging naar 190 tilt. De nabijheid van Frankrijk weerspiegelt zich in de tewerkstelling: zo’n 40% van het personeel heeft de Franse nationaliteit.

3,5 miljoen kg friet per week

Met het hele project was een investering van 200 miljoen euro gemoeid. De site biedt nog plaats voor een bijkomende productielijn. Het diepvriesmagazijn, de kantoorruimte en de gemeenschappelijke installaties zijn daar al op voorzien.

De groep koos er doelbewust voor in dezelfde regio te blijven. “We zitten hier in het hart van Europa’s frietindustrie en centraal in de Noordwest-Europese aardappelgordel. De know-how hier aanwezig en de kennis en commitment van onze medewerkers zijn troeven die we willen blijven uitspelen”, legt Cor Koole, senior project manager bij Aviko, uit. België is overigens sinds een vijftal jaar de grootste producent van diepvriesfriet ter wereld.

De capaciteit van de nieuwe fabriek is gigantisch: wekelijks kan ze 40 miljoen aardappelen tot 3,5 miljoen kilogram diepvriesfrieten verwerken. “Ruimschoots voldoende om elke Belg wekelijks een pakje friet voor te schotelen”, zo luidt het bij Aviko.

State-of-the-art

Poperinge is ondanks die indrukwekkende cijfers misschien niet de allergrootste - “het zou kunnen, maar die claim konden we niet hard maken” - maar wel de modernste frietfabriek in Europa.

Een doorgedreven digitalisering zorgt er voor dat de nieuwe fabriek een honderdtal soorten friet, die verschillen in aardappelsoort, afmetingen, kleur en gaartijd, kan aanmaken en verpakken. Het laat ook toe efficiëntie, kwaliteit en voedselveiligheid continu te meten en te sturen. Het hoogbouw diepvriesmagazijn is zo goed als volledig geautomatiseerd en gerobotiseerd.

Aviko minimaliseert ook geluid en geur. De vetgeur die vrijkomt in de bakoven, wordt grotendeels verbrand met biogas dat Aviko zelf genereert uit zijn waterzuivering, zodat enkel schone en nagenoeg geurloze lucht de fabriek verlaat. Een deel van het gezuiverde water gaat naar een bufferbekken dat boeren kunnen gebruiken in tijden van droogte.

Duurzaam tot in sap en schil

Modern rijmt ook op duurzaam. Dat betekent in de allereerste plaats dat zo bijna niets van het basisproduct verloren gaat, onderstreept de project manager “Wij zetten meer dan 99% van de aardappel om in een bruikbaar product”, luidt her. De delen van de aardappel die niet geschikt zijn om friet te maken, dienen om wekelijks 200.000 kilo aardappelvlokken te maken. Het schilverlies van 8% - op veertig miljoen aardappelen per week – wordt omgezet in veevoeder. De vloeistof met zetmeel die vrijkomt bij het snijden, vindt zijn weg naar de productie van behanglijm of papier. Aviko blijft voor die reststromen zoeken naar toepassingen met een hogere toegevoegde waarde, in bijvoorbeeld de voedingssector.

Een warmtekrachtcentrale en de 2.500 zonnepanelen op het vrieshuis leveren voldoende elektrisch vermogen op voor de autonome werking van de site, wat past in het streven om CO₂-neutraal te worden. Het is daarvoor wachten op machines die uitsluitend op (groene) stroom kunnen werken. “Die zijn volop in ontwikkeling”

Dat de tunnel om friet op temperatuur van om en bij -12% in te vriezen langer is dan gemiddeld, maakt dat dat proces minder energie vergt. De ligging van de fabriek “tussen de West-Vlaamse aardappelvelden” vermijdt heel wat onnodige kilometers aan aanvoerzijde.

Wereldwijde afzet

Met zijn nieuwe fabriek is Aviko goed gewapend om in te spelen op de groeiende wereldwijde vraag naar aardappelproducten. Die neemt jaarlijks gemiddeld met 4% toe en wordt gevoed door Centraal- en Oost-Europa en Azië. De productie in Poperinge is dan ook in ruime mate bestemd voor de export.

Aviko mikt nog steeds vooral op de “foodservice”- en “out-of-home”-segmenten, met de horeca op kop. De impact van de corona-crisis legde de kwetsbaarheid bloot die daarmee gepaard kan gaan, en de groep wil zijn verkoop via de retail-markt opkrikken, geeft Cor Koole nog aan.

Met zijn producten bereikte Aviko in 2021 liefst 2,5 miljard “tafels”. Doel voor 2025 is om dat cijfer op te trekken naar 3 miljard. Poperinge zal daarin een belangrijke rol spelen.