Vlaanderen wil meer KMO’s aanmoedigen om de weg van de bio-economie in te slaan. Dit via financiële ondersteuning voor Vlaamse KMO’s die nieuwe bio-gebaseerde processen op industriële schaal willen uittesten. Een voorbeeld zijn aardappelschillen die met behulp van industriële biotechnologie kunnen omgezet worden tot duurzame plastic folie voor voedingstoepassingen. Daarnaast door ook te investeren in bedrijven die testinfrastructuur ter beschikking van KMO’s stellen, zoals de Bio Base Plant Pilot Plant (BBEPP) in Gent.

Op vandaag is bio-economie in Vlaanderen nog te onbemind terwijl het nochtans een deel van de oplossing op vlak van klimaatverandering is. VLAIO wil KMO’s derhalve kennis laten maken met de wondere wereld van de bio-economie. Om van afval een nieuw product te maken voorziet Vlaanderen in steun voor KMO’s die de testinfrastructuur die er al is willen gebruiken én steun voor bedrijven met testinfrastructuur om die open te kunnen stellen. “Op basis van biologische nevenstromen van de landbouw en industrie bruikbare producten maken, zoals bijvoorbeeld bio-pesticiden, ingrediënten voor cosmetica en de farmaceutische sector of bouwstenen voor de chemie, is één van de prioriteiten om onze economie circulair en duurzaam te maken. Bio-economie moet een standaardbegrip in onze maatschappij worden”, aldus Hilde Crevits, Vlaams minister van Economie, Innovatie, Werk, Sociale Economie en Landbouw.

Veilige springplank

Voortaan kunnen KMO’s zich aanmelden bij VLAIO om hun biogerelateerde innovaties uit te bouwen in één van de beschikbare Vlaamse pilootinfrastructuren. Een pilootinstallatie vertaalt een nieuw proces dat werkt in het labo naar een rendabel proces op industriële schaal, zonder dat het bedrijf hiervoor al grote risico’s moet nemen. Een veilige springplank dus. Vlaanderen heeft een uniek landschap aan dit soort pilootinfrastructuur, met onder andere de Bio Base Europe Pilot Plant, de Food Pilot, Insect Pilot, TRANSfarm en Lignopilot.

Met de oproep wil Vlaanderen ook kleinere bedrijven over de streep trekken en de bio-economie verder in de regio verankeren. Vlaamse KMO’s en start-ups kunnen hierdoor een beroep doen op de expertise van onderzoekers om hun, idee of proces op te schalen en zelfs al te introduceren op de markt, zonder zelf al zware investeringen in nieuwe of aangepaste productielijnen te moeten doen.

Sneller en meer klimaatimpact

Met het nieuw beleidsplan Bio-economie wil Vlaanderen de topkennisinstellingen, industrie én landbouw laten samen werken om de bio-economie in bedrijven toe te passen. Bedoeling is om meer biomassa te gebruiken als grondstof in onze industrie om zo minder afhankelijk te worden van fossiele grondstoffen. Dat genereert ook een financiële meerwaarde voor de landbouwsector. Vlaanderen voorziet hiervoor in 10 miljoen euro, waarvan 3,5 miljoen euro voor de oproep met de pilootinstallaties.

Om sneller en effectief een impact te hebben op vlak van klimaat zijn samenwerkingen rond innovatie in de bio-economie cruciaal. Een groot aantal partners is nodig want bio-economie gaat over het slim hergebruiken van grondstoffen of producten in de héle waardenketen om concrete cases te realiseren. Denk aan de oogstresten van landbouwers of resten van voedingsbedrijven die nuttig kunnen zijn in de chemische sector of maakindustrie.

Minister Crevits kondigde eerder aan via het Vlaams relanceplan 120 miljoen euro te investeren in onderzoeksinfrastructuur in Vlaanderen. Een totaalinvestering van om en bij de 21 miljoen euro gaat naar drie nieuwe projecten van de Bio Base Europe Pilot Plant in het kader van de bio-economie. Bio Base NEXTGEN, Bio Base DEMO en BBEPP/ILVO microbial protein transition. Hiervan wordt 490.000 euro aangedragen door de stad Gent voor het project Bio Base Demo via het hefboomfonds van de Ghent Economic Board.

“Vlaanderen injecteert de broodnodige slagkracht om meer bedrijven te laten springen op de kar van duurzaamheid en circulariteit. Het groeipotentieel van de bio-economie en de industriële biotechnologie is gigantisch en leidde de laatste jaren al tot grootschalige investeringen in Vlaanderen. Gezien de grote klimaatuitdagingen waar we als maatschappij voor staan, moeten we nu doorpakken”, benadrukt Wim Soetaert, ceo Bio Base Europe Pilot Plant.

Drie nieuwe projecten

• Bio Base Demo

BBEPP’s grootste fermentorschaal bedraagt op dit moment 15 m³. Deze fermentoren, net zoals alle andere aanwezige bioreactoren, zijn sterk bevraagd en permanent operationeel. Voor bepaalde biogebaseerde producten is deze schaal echter nog te klein voor proefproducties voor opschaling, markt- en/of applicatie-onderzoek. Grootschalige demonstratie is namelijk vaak de laatste essentiële stap alvorens een bedrijf de beslissing neemt om te investeren in een industriële productie-installatie. Via Bio Base Demo investeert de Bio Base Europe Pilot Plant in een volledig toegeruste 50 m³ demonstratie-fermentor (75 m³ bruto-volume, totaalinvestering van 17,7 miljoen euro).

• Bio Base NextGen Fermentation Platform

Het Bio Base NextGen Fermentation Platform (totaalinvestering van 2,3 miljoen euro) maakt versnelde opschaling van innovatieve fermentatieprocessen van laboschaal naar relevante demonstratie- en productieschaal mogelijk. De investering bestaat uit acht drukfermentoren van telkens 30 liter. Deze fermentoren kunnen onder druk worden gezet, in tegenstelling tot het huidige gamma labofermentoren, en kunnen de eigenschappen van grotere schaal-pilootfermentoren daarom veel beter benaderen. Daarnaast worden, in tegenstelling tot verschillende andere sectoren, in de industriële biotechnologie slechts een beperkt aantal parameters on-line opgevolgd. Om automatisatie en data-analyse mogelijk te maken en de brug te slaan naar een “industriële biotechnologie 4.0” zullen de NextGen-fermentoren worden toegerust met geavanceerde sensoren voor on-line metingen van bepaalde procesparameters.

• Microbial Protein Transition

Naar aanleiding van de snel groeiende vraag naar duurzame voeding en voeders, zijn microbiële eiwitten, geproduceerd via fermentatie, de laatste jaren aan een opmars bezig als alternatief voor dierlijke en plantaardige proteïnen. Als grondstof voor fermentatie kunnen hernieuwbare grondstoffen en rest- of nevenstromen worden gebruikt uit diverse sectoren. Het Microbial Protein Transition-platform (totaalinvestering van 3,6 miljoen euro) zal bedrijven in de agro-voedingssector ondersteunen om microbiële proteinen te produceren en ook verder te valoriseren tot hoogwaardige veevoeders en voedingsproducten of -ingrediënten, in samenwerking met de Bio Base Europe Pilot Plant en Food Pilot, het living lab van ILVO en Flanders’FOOD. Hiertoe zal geïnvesteerd worden in de nodige pilootapparatuur bij beide pilootfaciliteiten voor het produceren, opzuiveren en verder verwerken van de microbiële eiwitten. De apparatuur zal worden toegerust met de nodige sensoren zodat een duurzaamheidsanalyse kan uitgevoerd worden op het volledige proces, startend van bij de fermentatie tot en met de eindproducten, dit met het oog op een zo objectief mogelijke communicatie naar de maatschappij en de consument.