Neem een heel recent voorbeeld. Studenten geneeskunde aan UGent mogen voortaan nog alleen thesissen indienen die recto/verso op gerecycleerd papier zijn afgedrukt. De Standaard titelde terzake: “UGEnt wil alleen “groene” thesissen”.

Recto/verso afdrukken valt uiteraard aan te bevelen. Net zoals elke natuurlijke hulpbron, mag papier niet worden verspild. Of gerecycleerd papier daadwerkelijk groener is, dient genuanceerd.

Stora Enso Langerbrugge bijvoorbeeld maakt kranten- en magazinepapier uitsluitend op basis van 100% gerecycleerd papier. Maar papier is niet eindeloos recycleerbaar. Daarom wordt het beste en mooiste kantoorpapier uit hout vervaardigd dat van zagerij-afval en uitdunningshout, kruinen en takken komt … Minder consumptie van papier bespaart dus geen bomen of bossen. Hout is een hernieuwbare grondstof, op voorwaarde dat de bossen op een correcte manier worden beheerd (FSC en PEFC). Stora Enso en de meeste grote papierproducenten doen dat ook.

De visie van Stora Enso is om goed, wit kantoorpapier te maken op basis van verse vezels. Dit papier wordt vervolgens ingezet voor recyclage voor kranten- en tijdschriftenpapier tot het niet meer recycleerbaar is, om er uiteindelijk bruin verpakkingskarton van te maken.

Recto/verso-drukken is inderdaad efficiënt, maar veel belangrijker dan thesissen op “gerecycleerd papier” is enkel FSC- en PEFC-gecertificeerd papier op basis van verse vezels aan te moedigen.

Gerecycleerd papier gebruiken is inderdaad een “statement”. Het weerspiegelt de wil om de ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te houden, voorrang te verlenen aan hergebruik en hervalorisatie. Het is een nobele bedoeling die zeker aanmoediging verdient.

Niet papierindustrie reden voor ontbossing

Maar die minimalistische insteek verhindert misschien dat we meer kunnen doen. En dat we voorbij gaan aan alle positieve erkende aspecten die gepaard gaan met de valorisatie en het gebruik van producten afkomstig uit duurzaam beheerde bossen. Iedereen heeft over ontbossing horen spreken. Maar beseft men dat de oorzaken van die ontbossing niets te maken hebben met de Europese papierindustrie.

De voornaamste oorzaken van de ontbossing in Azië, Afrika of Zuid-Amerika zijn de nood aan gronden voor de landbouw of de veeteelt, de behoefte aan brandhout of de behoefte aan terreinen voor mijnontginning. De beste manier om ontbossing te bestrijden is economische alternatieven voor ontbossing te bieden. Dat is één van de voorbeelden van de voordelen die duurzaam bosbeheer kan opleveren. Bovenop komt de essentiële rol van de bossen op het vlak van klimaat en de biodiversiteit.

Het gebruik van producten afkomstig van duurzaam bosbeheer, zoals gecertificeerd FSC- of PEFC-papier, streeft een positieve ecologische voetafdruk na. Het haakt in op een meer globale en participatieve visie.

Bovendien kan ook meer met minder worden gedaan. Door de voorkeur te verlenen aan gecertificeerde producten en gebruik te maken van recyclageprocessen en hergebruik, kunnen we het papierverbruik rationaliseren.

Echte duurzame ontwikkeling

Duurzame ontwikkeling is beantwoorden aan de hedendaagse maatschappelijke noden door ervoor te zorgen dat ook toekomstige generaties hun noden zullen kunnen invullen. Dat is de visie over zijn rol en verantwoordelijkheden van de Belgische papierketen bij dit begin van het derde millennium.

Door van recyclage gebruik te maken als voornaamste bevoorradingsbron en derhalve het hergebruik en de revalorisatie op te waarderen, schakelt de papierketen nog een dimensie hoger in de logica van duurzame ontwikkeling en zuinig omspringen met de natuurlijke hulpbronnen. Door voor de rest van zijn bevoorradingsbehoeften gebruik te maken van een natuurlijke en hernieuwbare grondstof, is de papierketen op vrijwillige basis in een proces gestapt dat tegengesteld is aan de Westerse verbruikersgewoontes die meer en meer op de exploitaitie van niet-hernieuwbare grondstoffen zijn gestoeld.

In 2003 al was de Belgische papiersector de eerste om akkoorden te ondertekenen met het Waalse en Vlaamse Gewest om de CO2-emissie per ton geproduceerd papier terug te dringen. Dat gebeurde door op groene energie een beroep te doen en een groter energetisch rendement te beogen. Door een logica van constante verbetering en dito verkleining van zijn ecologische voetafdruk, zet de papierketen de noodzakelijke groene bakens uit, die voor de ontwikkeling van de komende generaties zijn vereist.

Het inzamelpercentage van gebruikt papier bedraagt 76,1%. In de voorbije vijftig jaar zijn de door de papierindustrie gebruikte bossen met 30% in oppervlakte toegenomen. De koolstofuitstoot nam sinds 1990 met 35 af. Het gros van de gebruikte energie is groen. Dat zijn cijfers waarmee de sector uitpakken kan en blijk geeft perfect op de behoeften van de huidige en komende generaties te kunnen inspelen. Nochtans is dat niet echt de perceptie die bij het grote publiek leeft. Ten onrechte.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Paper Chain Forum).

Meer info: http://www.welovepaper.be/.