Mexico is uitgegroeid tot één van de economische koplopers in Latijns-Amerika. Op het vlak van bevolking en BBP moet het enkel Brazilië voor zich dulden. Volgens Donald Trump liggen de zogeheten Amerikaanse handelstekorten grotendeels aan de basis van de Mexicaanse groei. Een doorn in het oog van de Amerikaanse president. Met importheffingen op onder andere staal en aluminium probeert hij de balans in zijn voordeel te doen kantelen. Die protectionistische reflex bij de noorderburen zorgt ervoor dat Mexico zijn blik richt op andere werelddelen.

Kersvers president Andrés Manuel López Obrador -AMLO in de volksmond -verklaart immers vast te zullen houden aan de open economie die het land al meer dan twintig jaar een geleidelijke groei oplevert. Zo ligt er een voorakkoord voor een vernieuwd en verbeterd handelsverdrag met de EU op tafel.

De overheid versoepelt douaneprocedures, opent de toegang tot openbare aanbestedingen in beide richtingen en maakt een einde aan importtarieven voor vrijwel alle goederen. De belemmeringen voor wederzijdse in- en uitvoer vallen weg.

Stabiele economie biedt zekerheid

Toen de centrum-linkse kandidaat Andrés Manuel López Obrador op 1 juli 2018 de presidentsverkiezingen won, reageerde de bedrijfswereld aanvankelijk ongerust. De beurs kende een terugval en de peso ging onderuit. Toen bleek dat AMLO een verzoenende toon aansloeg in de eerste weken na de verkiezingen, herstelde het evenwicht zich. Met 53% van de stemmen heeft hij trouwens de concurrentie weggeblazen. Dat duidelijke mandaat zorgt voor meer zekerheid in het land.

Mexico heeft een bijzonder stabiele volkshuishouding omdat het land een enorme interne markt aan een bijzonder open economie koppelt. Op dit moment lopen er vrijhandelsverdragen met 46 landen. Dat zijn er meer dan de VS heeft. Het open beleid wordt geholpen door een beperkte overheidsschuld, lage loonkosten en een - naar Latijns-Amerikaanse normen - lage inflatie. Daarnaast teert Mexico op twee grote bronnen van buitenlandse deviezen.

Enerzijds is er de toeristische sector. Mexico was met 40 miljoen bezoekers in 2017 het op vijf na meest bezochte land ter wereld. Anderzijds worden veel Mexicaanse bankrekeningen gespijsd door geldtransfers vanuit de VS. De 35 miljoen Mexicanen die in de VS wonen, stuurden in 2017 samen het recordbedrag van 28,7 miljard dollar naar familie en vrienden in het thuisland.

Traditionele bassisectoren

De oliesector speelt een grote basisrol in de Mexicaanse economie, hoewel het belang van de branche de laatste veertien jaar geleidelijk aan verminderde. Zo behoorde Mexico in 2004 tot de Top 5 van ’s werelds grootste olieproducenten. Vandaag is het land naar de 11^de plaats gezakt. Daarnaast zagen we de laatste twintig jaar een exponentiële groei van de auto-industrie, zowel personen- als vrachtwagens en bussen. Zowat alle grote merken hebben voet aan de grond in Mexico. Samen produceren ze vijfhonderd modellen voor de exportmarkt. En ook de Mexicaanse mijnbouw, luchtvaart en landbouw doen het uitstekend.

Op zoek naar nieuwe handelspartners

De Mexicaanse economie is sterk afhankelijk van de VS. In 2017 ging vier vijfden van de Mexicaanse export naar de VS en omgekeerd vindt bijna de helft van de ingevoerde goederen en diensten zijn oorsprong in de VS. Vooral het NAFTA-verdrag speelt hierin een grote rol. Dat akkoord regelt sinds 1994 de handel tussen de VS, Mexico en Canada, met vooral Mexico als morele winnaar. Zo is de Mexicaanse auto-industrie, één van de steunpilaren van de economie, in die periode in omvang verviervoudigd. Terwijl dezelfde sector in Canada en de VS amper vooruitgang boekte. De open handel met de Noord-Amerikaanse partners zorgde er bovendien voor dat Mexicaanse bedrijven snel professionaliseerden en in toenemende mate kwalitatief hoogwaardige producten afleverden.

In augustus sloten de VS en Mexico een nieuw verdrag. De Mexicaanse onderhandelaars moesten een aantal toegevingen doen, bijvoorbeeld op het vlak van regelgeving voor de auto-industrie. Maar het voortbestaan van een Noord-Amerikaans handelsverdrag is goed nieuws voor de economie. Op dit moment is de Mexicaanse afhankelijkheid van de VS nog te groot. Het akkoord opzeggen, zou een economische nachtmerrie zijn.

Intussen blijft de Mexicaanse regering niet bij de pakken zitten. Diversificatie van de handelspartners krijgt nu een hoge prioriteit. Het is in dat licht dat het nieuw princiepsakkoord met de EU dient gezien. Het bestaand akkoord, dat 21 jaar terug het licht zag, heeft vooral betrekking op industriële goederen. De vernieuwde versie gaat over veel meer - van kaas tot chocolade en van machines tot telecom.

Handelsakkoord met EU opent deuren

Dankzij het nieuwe handelsverdrag tussen de EU en Mexico zien toeleveranciers aan de auto-industrie, aanbieders van technologie voor de gezondheidszorg en machinebouwers de voorwaarden voor export verbeteren. Ook de chemische industrie krijgt opportuniteiten. De lokale productie kan namelijk niet aan de vraag voldoen en Mexico roept de hulp in van buitenlandse spelers.

Daarnaast krijgen vooral ondernemers uit de voedingssector de wind in de zeilen. Zo bouwt de regering de tarieven op chocolade en koekjes - op dit moment respectievelijk 20% en 10% - volledig af. Ook de zware tarieven op varkensvlees en pluimvee horen binnenkort tot het verleden, terwijl invoerquota voor melkpoeder en kazen stijgen. Verwacht wordt dat de nieuwe regelgeving in 2020 in voege treedt.

Naast de versoepeling van de invoerrechten, zal Mexico zich voortaan ook moeten houden aan oorsprongsbeschermingen, zoals die bijvoorbeeld gelden voor champagne. De bedoeling is dat Mexico zich engageert om internationale normen en standaarden te aanvaarden. Verder krijgen de douaneprocedures een facelift en mogen Europese bedrijven meedingen bij aanbestedingen van de federale overheid. Voorlopig spreken we nog over een princiepsakkoord, maar het is een duidelijk signaal voor Vlaamse ondernemers om exportmogelijkheden in Mexico onder de loep te nemen.

(Wordt vervolgd)

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Flanders Investment & Trade)

Meer info: www.flanderstrade.be.