De Amerikaanse investeringsbank Goldman Sachs rekende Turkije in 2005 al tot de groep veelbelovende landen die de wereldeconomie vorm zouden geven in de 21^ste eeuw, de zogeheten Next Eleven. Terecht, want met jaarlijkse groeicijfers van gemiddeld 6,3% (2010-2018) is het intussen gegroeid tot de 17^de wereldeconomie. Maar daar stopt het niet. Begin 2019 publiceerde de gerenommeerde internationale bankengroep Standard Chartered een nieuw rapport. Daaruit blijkt dat Turkije in 2030 tot ’s werelds vijf grootste economieën zal horen, waarmee het landen als Rusland, Japan en Duitsland achter zich laat. Die voorspellingen steunen vooral op de groeiende, jonge bevolking en de alsmaar groter wordende middenklasse.

Op zoek naar nieuw elan

Ondanks de mooie groeivoorspellingen maken recente nieuwsberichten gewag van een recessie. Het geschil rond de Amerikaanse dominee Andrew Brunson - waardoor president Trump tijdelijk sancties uitvaardigde tegen Turkije - zorgde vorig jaar voor een sterke terugval van de nationale munt. De Turkse lira ging in de tweede helft van 2018 met 30% onderuit. Dat leidde dan weer tot duurdere import, hogere inflatie en minder koopkracht. De economie klokte uiteindelijk af op een groei van 2,6%, de traagste groei sinds 2009 en een stuk minder dan de 7,4% uit 2017.

Het handelsconflict met de VS is trouwens nog niet volledig van de baan. Zo liet Trump in maart 2019 weten dat Turkije geen voorkeursbehandeling meer krijgt bij export naar de VS. Door die gespannen relatie en de aanslepende muntcrisis stelde het IMF zijn economische verwachting voor 2019 bij naar een inkrimping van 2,5%.

Het vertrouwen bij de consument is aangetast door de intussen hoge werkloosheidscijfers. Zo verloor de partij van president Erdogan op 31 maart 2019 de lokale verkiezingen in onder andere Ankara en Istanbul, respectievelijk de hoofdstad en grootste stad van Turkije. Maar het kan snel keren. De economie heeft al verschillende malen bewezen zich goed te kunnen herstellen van zware klappen en meerdere parameters wijzen in de juiste richting. Zo is de Turkse middenklasse sterker dan ooit, blijft de douane-unie met de EU een cruciale factor en is de binnenlandse markt enorm. Het IMF verwacht dan ook een groei van 2,5% in 2020.

Istanbul trekt de kar

Istanbul met zijn 15 miljoen inwoners - en bij uitbreiding de hele Marmara-regio - is het industriële en financiële centrum van Turkije. Deze regio is goed voor meer dan een derde van de Turkse economische output en maar liefst 60% van de import komt via Istanbul binnen. De Top 4 wordt vervolledigd door Izmir, Ankara en Bursa. De Egeïsche en mediterrane kust zijn dan weer het decor voor de sterke toeristische industrie, met bekende steden als Antalya, Bodrum en Marmaris.

Toegankelijke markt

Turkije wordt allengs meer een toegankelijke markt. Zo scoort het beter dan ooit op de “Ease of Doing Business”-index van de Wereldbank, met een 43^ste plaats in 2018. Ter vergelijking: in 2017 stond Turkije nog op de 60^ste plaats, terwijl ons land vorig jaar met een 45^ste stek vrede moest nemen. Daarnaast harmoniseerde Turkije veel wetten en regelgeving naar Europees model in een toenaderingspoging tot de EU en is het ook lid van het Europese normalisatiebureau CEN.

Hoewel marktintrede en -bewerking eenvoudiger zijn dan vroeger, blijft Turkije een exportbestemming met veel specifieke eigenheden. Het bureaucratische systeem doorgronden vergt bijvoorbeeld enige tijd. Een plaatselijke expert kan ook helpen om complexe overheidscontracten te verduidelijken en handelsbarrières in bepaalde sectoren te overwinnen. Met andere woorden: een Turkse partner is zeker geen overbodige luxe.

Patriottisme

Onderwerpen die gevoelig liggen, zoals politieke voorkeuren, vermijdt men als buitenstaander beter in de eerste contacten met potentiële zakenpartners. Turken zijn heel patriottisch. Onder elkaar maken ze wel grapjes over bepaalde eigenheden van hun volk of land, maar het is minder gepast als een buitenstaander zich daarover vrolijk maakt. Vergeet ook niet dat er een visumplicht geldt voor reizen naar Turkije. Een e-visum is makkelijk on-line aan te vragen en is 180 dagen geldig.

Ramadan en prijzenspel

Officieel is Turkije een seculiere staat. Het was vroeger zelfs verboden om in overheidsfuncties en universiteiten een hoofddoek te dragen. Onder president Erdogan is dat veranderd: religie is nu weer sterk aanwezig in het straatbeeld en heeft een grote invloed op een aantal aspecten in het dagelijkse én zakenleven. Het bepaalt bijvoorbeeld hoe u met zakenpartners en klanten omgaat. Win daarom informatie in over islamitische waarden en normen vóór u naar Turkije vliegt. Probeer die bovendien te integreren in uw marketing en communicatie voor de Turkse markt. 99% van de Turken is immers moslim.

Hiërarchie weegt in Turkije zwaarder door dan in Vlaanderen, zeker bij de vele familiebedrijven. Kortom: de beslissingen worden doorgaans enkel aan de top genomen. Verder zijn Turkse bedrijven heel prijsgericht in commerciële onderhandelingen. Een competitieve prijs heeft dus meer overtuigingskracht dan een betere return on-investment op de lange termijn. Leg wel op voorhand je uiterste prijs vast, want Turken maken er een spel van om het onderste uit de kan te halen. Schrik dan ook niet als je partner iets ter discussie stelt waarover je eerder al een akkoord bereikte. Tot slot zijn Turken warme mensen die persoonlijk contact heel erg op prijs stellen.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Flanders Investment & Trade)

Meer info: www.flanderstrade.be.