Het mobiliteitsbudget werd in het voorjaar van 2019 ingevoerd door de federale overheid en in 2022 verder uitgebreid. Sindsdien is de populariteit van het mobiliteitsbudget bij zowel werkgevers als werknemers enkel maar toegenomen. Wat begon als een middel om het autogebruik te verminderen en duurzame alternatieven te stimuleren, ontpopt zich nu tot een strategisch instrument in de “war for talent”.

Bedrijven zien het als een kostenneutrale manier om flexibiliteit te bieden en hun employer branding te versterken. Thierry Devresse van My Mobility Budget Butler (MMBB) en Andi Demunter van Alphabet, aanbieder van mobiliteitsoplossingen, werpen hun licht op deze evolutie. “Het mobiliteitsbudget is geen eenheidsworst, maar maatwerk met een ontzorgend karakter”, stellen ze unisono.

Het principe van het mobiliteitsbudget is welbekend. Werknemers kunnen het budget van hun bedrijfswagen herverdelen over drie pijlers: een milieuvriendelijke wagen, zachte mobiliteit zoals fietsen of openbaar vervoer en een cash-uitkering. “Pijler 1 lijkt op de klassieke bedrijfswagen, met dezelfde fiscaliteit, maar dan met ecologische voorwaarden zoals een lage uitstoot of elektrisch rijden”, legt Andi Demunter, business development manager bij Alphabet, uit. “Pijler 2 is het paradepaardje: geen sociale bijdragen of inkomstenbelasting, enkel BTW. Dat maakt het een aantrekkelijk cadeau voor werknemers en pijler 3 is het restbedrag dat jaarlijks wordt uitbetaald met een RSZ-aftrek van 38%, wat nog steeds voordeliger is dan gewoon loon”.

Thierry Devresse, zaakvoerder van MMBB, vergelijkt het met een restaurantmenu. “De werkgever is de kok en bepaalt wat er op de kaart staat, de werknemer kiest wat hij eet. Zo werkt mobiliteit vandaag. Die keuzevrijheid spreekt aan. Werknemers kunnen bijvoorbeeld een kleinere wagen combineren met een fiets of hun huisvestingskosten deels financieren via pijler 2”. “Het is een soort Netflix van mobiliteit”, vult Demunter aan.

Kostenneutraal en aantrekkelijk voor werkgevers

Voor bedrijven is het mobiliteitsbudget meer dan een ecologisch statement. “Het is volledig kostenneutraal”, benadrukt Devresse. “Je betaalt niet meer dan bij een klassieke bedrijfswagen, maar je biedt wel meer opties. Dat maakt het een troef om talent aan te trekken en te behouden”. Demunter beaamt: “In de “war for talent” willen werkgevers flexibiliteit tonen. Dat is een manier om je te onderscheiden zonder jouw budget te overschrijden”.

Uit recente RSZ-cijfers blijkt dat eind 2023 zo’n 1.000 bedrijven het mobiliteitsbudget hadden ingevoerd, goed voor 5% van de potentiële markt. “In steden als Brussel, Antwerpen en Gent loopt dat op tot 10%”, weet Devresse. “Hoe verder je van de stad gaat, hoe lager de adoptie. Daar blijft de wagen vaak koning. De jongere generatie, die minder vasthangt aan een eigen wagen, kan dit doen kantelen. Zij willen vooral een wagen gebruiken wanneer ze hem nodig hebben, de rest is ballast”. Demunter nuanceert: “Zo’n scenario is nog toekomstmuziek. Voor een wagenpark dat rendabel is zonder bestuurder, zijn we er technisch nog niet. Toch versnelt de implementatie. Vandaag komt er meer dan één bedrijf per dag bij. Vier jaar geleden waren dat er amper 40 op een heel jaar”.

Van complexiteit naar ontzorging

De beginjaren waren nochtans moeizaam. “De timing zat tegen”, zegt Demunter. “Net na de geflopte cash-for-car regeling en middenin de Covid-pandemie was er weinig animo”. Ook door de perceptie van complexiteit hielden werkgevers de boot af. “In 2019 kostte een implementatie nog twee à drie maanden consultancy”, herinnert Devresse zich. “Nu is het een kwestie van een week werk. De angst verdwijnt zodra bedrijven zien dat er tools en expertise zijn”.

Alphabet speelt daarop in met Fleet Agent, een on-line portaal dat het keuzeproces visualiseert. “Werknemers zien hun budget in drie blokjes en kunnen intuïtief kiezen: een wagen, een fiets, openbaar vervoer of andere opties”, legt Demunter uit. “Via een app volgen ze hun resterend budget en boeken ze duurzame alternatieven. Dat ontzorgt zowel de werknemer als de fleet manager”. Devresse vult aan: “Vroeger was het beheer van een mobiliteitsbudget duurder dan dat van een wagen. Nu kost het nog een derde, dankzij digitalisatie en tools. Voor een paar euro per maand is alles geregeld”.

Die digitalisering is cruciaal. “Met al die kleine transacties - een treinticket hier, een deelfiets daar - kan je niet manueel werken”, waarschuwt Devresse. “Meer dan 90% moet geautomatiseerd zijn, anders slorpen verwerkingskosten je budget op. Artificiële intelligentie helpt bijvoorbeeld bij het verifiëren van terugbetalingen. Wat vroeger uren werk was, is nu een fluitje van een cent”.

Maatwerk voor elk bedrijf

Geen twee bedrijven hanteren dezelfde aanpak. “Elke onderneming heeft zijn eigen filosofie, middelen en timing”, zegt Devresse. “Soms spelen afspraken met een moederbedrijf of met de sociale partners mee. Dat maakt elk mobiliteitsbeleid uniek”. En dat wordt bevestigd door Demunter. “Onze portals worden op maat ingericht. Van pijler 1 tot de rapportages voor pijler 2, alles sluit aan bij wat de klant wil. One-size- fits-all werkt hier niet”.

Die flexibiliteit verklaart waarom zowel KMO’s als multinationals steeds vaker interesse tonen in het mobiliteitsbudget. “De vragen zijn overal hetzelfde”, merkt Devresse op. “Bij een groot bedrijf vraagt de coördinatie meer tijd, maar de kern blijft gelijk en met de juiste partners en een goed team - van productspecialisten tot marketing - detecteren we wat een klant nodig heeft en spelen we daar snel op in”.

Uitdagingen en misvattingen

Blijft de complexiteit een struikelblok? “Dat is een misvatting”, countert Demunter. “Er zijn experts en tools die het traject begeleiden. Van keuze tot administratie, alles is afgestemd”. Devresse sluit af: “Het is gewoon een kwestie om samen met de partners de puzzel te leggen”.

Met een groeiend aantal aanvragen en een markt die rijp is voor disruptie, lijkt het mobiliteitsbudget klaar om het verhaal van de bedrijfswagen te herschrijven. “Het is geen revolutie, maar een evolutie die werkt”, besluit Demunter.